Tylko rodzaj wykonywanej pracy przez pracownika może decydować o jego prawie do wcześniejszej emerytury. ZUS nie może go różnicować wprowadzając samodzielnie dodatkowe kryteria.
W 2009 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury ze względu na fakt, że wykonywał różne roboty wodno-kanalizacyjne. Ten rodzaj prac jest wymieniony w wykazie A, dział V poz. 1. stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Zainteresowany do wniosku dołączył świadectwa pracy potwierdzające okresy zatrudnienia od 1 lipca 1966 r. do 30 września 1980 r. oraz od 1 czerwca 1995 r. do 31 sierpnia 2002 r. Z dokumentów tych wynikało, że we wskazanych okresach wykonywał prace m.in. na stanowiskach montera instalacji sanitarnych wodno-kanalizacyjnych, instalatora oraz montera wodno-kanalizacyjnego. Prace te wykonywane były na różnej głębokości, od 0,9 metra do nawet 9 metrów poniżej poziomu gruntu, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
ZUS po zbadaniu przedstawionej dokumentacji, odmówił mu prawa do wcześniejszej emerytury. Sprawa trafiła do sądu I instancji, który przyznał ubezpieczonemu prawo do świadczenia. Wskazał, że mimo różnic w nazewnictwie stanowisk jego praca przez cały czas polegała na układaniu rurociągów w głębokich wykopach. ZUS złożył apelację od tego wyroku. Sąd apelacyjny uznał, że co prawda wnioskodawca wykonywał prace wodno-kanalizacyjne, ale nie zawsze były one wykonywane w wykopach poniżej 3 metrów, a tylko takie wykopy można uznać za głębokie.
Zainteresowany odwołał się od wyroku do Sądu Najwyższego (SN). Ten uznał skargę za uzasadnioną. SN wskazał, że mimo różnic w nazewnictwie stanowisk (co potwierdził biegły w złożonej opinii), wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zadania służbowe wymienione w rozporządzeniu z 1983 roku. Sędziowie uznali, że brak jest podstaw prawnych do różnicowania charakteru wykonywanych prac ze względu na głębokość wykopów. Tym samym wnioskodawca ma prawo do wcześniejszej emerytury.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2012 r., sygn. akt II UK 277/11