Od 2013 roku przyszli emeryci będą dłużej pracować na świadczenia z ZUS. Osoby, które z powodu braku pracy zdecydują się na wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej, muszą się liczyć z obniżką otrzymywanej emerytury częściowej.
Sejm uchwalił przepisy systematycznie wydłużające wiek emerytalny. Dla kobiet i mężczyzn docelowo ma on wynosić 67 lat.
Już dzisiaj DGP podpowiada, kto, zgodnie z nowym prawem, najszybciej odczuje skutki reformy emerytalnej, a także czy można mimo wszystko szybciej zakończyć aktywność zawodową.
Urodzeni w 1948 roku
Od stycznia przyszłego roku wiek emerytalny kobiet i mężczyzn będzie rósł o cztery miesiące każdego roku. Dłużej będą pracować także najstarsze osoby, których nie dotknęła reforma emerytalna z 1999 roku. W praktyce więc ich świadczenia będą liczone z uwzględnieniem części socjalnej oraz aktualnej kwoty bazowej.
To jednak nie zwolni tej grupy ubezpieczonych z dłuższej aktywności zawodowej. Mężczyźni urodzeni w I kw. 1948 r. będą się musieli liczyć z koniecznością dłuższej pracy o miesiąc. Osoby urodzone od kwietnia do czerwca 1948 r. będą musiały przepracować dwa miesiące dłużej.
Dodatkowy, trzeci miesiąc aktywności zawodowej będą musieli mieć mężczyźni urodzeni od lipca do końca września. Natomiast osoby, które przyszły na świat w IV kw. 1948 r., będą mogły ubiegać się o emeryturę dopiero po ukończeniu 65 lat i czterech miesięcy.
Na częściowe świadczenie
Osoby mające problemy ze znalezieniem pracy będą mogły skorzystać z częściowej emerytury. O takie świadczenie będzie się można ubiegać pod warunkiem spełnienia kilku warunków. Kobieta zyska prawo szybszego zakończenia aktywności zawodowej, jeżeli ukończy 62 lata i wykaże co najmniej 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. W 2021 roku pierwszymi kobietami mającymi prawo do emerytur częściowych będą te panie, które urodziły się w I kw. 1959 r.
W 2014 roku na częściowe emerytury będą mogli przechodzić mężczyźni. Z takiej możliwości, jako pierwsi, będą mogli skorzystać ubezpieczeni urodzeni od kwietnia do czerwca 1949 r. (po osiągnięciu co najmniej 65 lat i 6 miesięcy). Natomiast mężczyźni urodzeni po 30 września 1953 r. będą już pracować do 67 lat. Ta zasada będzie obowiązywać w 2020 roku.
Renciści na emeryturę
Wydłużenie wieku emerytalnego może spowodować, że część osób utraci prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Zyskają jednak możliwość wystąpienia o emeryturę częściową. W przypadku kiedy okresy składkowe i nieskładkowe nie wystarczą do otrzymania takiego świadczeń, to ZUS doliczy do stażu także okres pobierania renty.
1883,07 zł wynosiła przeciętna emerytura z ZUS w marcu 2012 r.
Zasada ta jednak dotyczy wyłącznie osób, które odzyskały zdolność do pracy zawodowej. Inaczej będą potraktowane osoby, które długo pobierają rentę i nadal nie mogą pracować.
Jeśli osobie pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy przez co najmniej pięć ostatnich lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż pięć lat do wieku emerytalnego, to otrzyma ona świadczenie do czasu nabycia uprawnień emerytalnych.
Gwarancja wypłaty
Obecnie wszystkie osoby składające wniosek o przyznanie emerytury korzystają z prawa do zwiększenia własnego świadczenia do wysokości emerytury minimalnej.
Jednak zasada ta nie będzie dotyczyć wypłaty emerytury częściowej. Jej wysokość będzie wynosić 50 proc. wysokości świadczenia, jakie zainteresowany dostanie po uzyskaniu odpowiedniego wieku. Jednak osoby przechodzące na takie świadczenie nie będą miały obowiązku rozwiązania stosunku pracy, a świadczenie to będzie wypłacane w ustalonej wysokości bez względu na wysokość osiąganych dochodów z pracy.
Aby zainteresowani nie tracili na tym, że pobierają takie świadczenie, to jego wysokość będzie podlegała waloryzacji na podobnych zasadach jak inne świadczenia wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Po osiągnięciu wieku emerytalnego i rozwiązaniu stosunku pracy (w przypadku pracowników) emerytura częściowa będzie – na wniosek uprawnionego – zamieniana w emeryturę z FUS w pełnej wysokości. Jednocześnie rząd policzył, że w przypadku kobiet, które nie będą pracować po otrzymaniu emerytury częściowej, świadczenie w wieku uprawniającym do emerytury będzie niższe o 1,7 – 16,4 proc., a w przypadku kobiet, które pracują po otrzymaniu emerytury częściowej – o 1,6 – 9,6 proc. Wysokość emerytur mężczyzn w analogicznej sytuacji będzie niższa o 1,9 – 12 proc. lub o 1,2 – 8 proc.
