Subskrybuj nas na Youtube
Nowelizacja przepisów przewiduje ułatwienia dla obecnych i przyszłych uczestników programu. Oznacza to dodatkowe obowiązki dla instytucji finansowych i pracodawców
W tle przepisów o pracowniczych planach kapitałowych, które w lipcu objęły swoim zakresem pierwsze podmioty zatrudniające, Sejm przyjął ustawę, która ma uprościć prowadzenie pracowniczych programów emerytalnych (PPE), stanowiących alternatywę dla PPK. Chodzi o ustawę z 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o pracowniczych programach emerytalnych (na dzień zamknięcia niniejszego wydania czeka na podpis prezydenta). Nowelizacja wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywę 2016/2341 z 14 grudnia 2014 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (IORP) ‒ t.j. Dz.Urz. UE z 2016 r. L 354, s. 37. Jest to tzw. dyrektywa IORP 2, która ma na celu m.in. harmonizację zasad dotyczących nadzoru i zarządzania oraz organizacji instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz ułatwienie mobilności pracowników między państwami UE. W zakresie PPE nowelizacja przewiduje mechanizmy upraszczające korzystanie z tego typu programów. Przepisy te wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Powiadomienie zainteresowanych
Nowelizacja wprowadza pojęcie potencjalnego uczestnika PPE. Jest nim pracownik, który ma prawo do przystąpienia do programu, ale nie jest jego uczestnikiem. Takie osoby będą mogły uzyskać określone informacje przed przystąpieniem do PPE, aby dzięki temu móc ocenić wszystkie aspekty swojego ewentualnego uczestnictwa w programie. Będą to informacje o:
1) wszystkich dostępnych dla nich opcjach, w tym opcjach inwestycyjnych,
2) miejscu, w którym można znaleźć dodatkowe informacje na temat programu,
3) osiągniętych w przeszłości stopach zwrotu związanych z programem za łączny okres co najmniej pięciu lat,
4) rodzajach i wysokości kosztów ponoszonych przez uczestników,
5) formie programu, wraz ze wskazaniem zarządzającego,
6) warunkach i trybie przystępowania do programu i występowania z niego,
7) warunkach, terminach i dostępnych sposobach dokonania wypłaty,
8) wysokości składki podstawowej,
9) minimalnej wysokości możliwej do zadeklarowania składki dodatkowej.
Co prawda, również dzisiaj pracownicy zainteresowani uczestnictwem w PPE otrzymują powyższe informacje czy to bezpośrednio od pracodawcy, czy od funduszu emerytalnego, ale takie powiadomienie nie ma zdefiniowanego z góry zakresu. Przekazanie ww. informacji pozwoli więc potencjalnemu uczestnikowi na lepsze zapoznanie się z warunkami oferowanymi w ramach danego PPE i podjęcie właściwej, z jego punktu widzenia, decyzji w kwestii przystąpienia do programu.
Nie tylko na papierze
Obecnie deklaracje uczestnictwa w PPE mogą być składane jedynie w formie pisemnej, ewentualnie z podpisem elektronicznym kwalifikowanym. Po wejściu nowelizacji w życie będzie to możliwe w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie treści na trwałym nośniku informacji (np. w formie e-maila). Będzie to podstawowy sposób składania deklaracji o przystąpieniu do PPE. Umowa zakładowa może jednak przewidzieć również inną formę, np. pisemną. W formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie treści na trwałym nośniku informacji uczestnik będzie mógł składać także inne oświadczenia woli dotyczące programu. Ustawa definiuje również pojęcie trwałego nośnika. Jest nim instrument pozwalający uczestnikowi na przechowywanie informacji kierowanych do niego osobiście w sposób, który umożliwia przyszłe korzystanie z tych informacji, przez okres odpowiedni do ich celów, i który pozwala na niezmienione odtworzenie przechowywanej informacji. Takim instrumentem będzie np. e-mail czy udostępniony plik pdf. Nie będzie nim natomiast link wklejony do e-maila z informacją znajdującą się na serwerze funduszu emerytalnego.
Analogicznie również pracodawca będzie potwierdzał przystąpienie do PPE w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie treści na trwałym nośniku informacji. Ewentualnie w tej samej formie będzie informował o braku możliwości przystąpienia do PPE ze względu na niespełnienie wymogów (np. zbyt krótki staż pracy). Również w tym przypadku umowa zakładowa będzie mogła przewidywać stosowanie innej formy np. pisemnej.
Lepsza jakość informacji
Przekazywane na mocy ustawy przez fundusz emerytalny informacje muszą spełniać nowe wymogi językowe. Zgodnie z nowelizacją muszą być one sporządzane z użyciem jasnego, zwięzłego i zrozumiałego języka, bez stosowania żargonu i terminów technicznych, jeżeli zamiast nich można użyć języka niespecjalistycznego. Ponadto powinny być spójne pod względem słownictwa i treści, nie mogą wprowadzać w błąd i powinny zostać przedstawione w sposób ułatwiający czytanie.
Powyższe wymogi mają na celu zwiększenie poziomu zrozumienia przekazywanych przez fundusze emerytalne informacji, które obecnie często zawierają sformułowania niezrozumiałe dla wielu uczestników PPE.
Więcej danych
Nowelizacja wprowadza także całkowicie nowy obowiązek informacyjny po stronie funduszu emerytalnego. Będzie on zobowiązany z mocy prawa przynajmniej raz w roku do sporządzenia i przekazywania uczestnikowi programu „Informacji o świadczeniu emerytalnym”. Taka informacja ma zawierać kluczowe dane dotyczące wskazanego świadczenia, które uczestnik będzie mógł uzyskać w ramach PPE. Chodzi m.in. o:
1) informacje o wartości zgromadzonych środków;
2) wyszczególnienie kosztów odliczonych przez fundusz emerytalny w ciągu 12 miesięcy poprzedzających dzień sporządzenia informacji,
3) informacje o składkach wpłaconych w ramach programu przez pracodawcę i uczestnika, co najmniej w ciągu ostatnich 12 miesięcy;
4) informacje dotyczące opcji, jakimi dysponuje uczestnik w ramach PPE, gdzie można znaleźć roczne sprawozdania finansowe oraz deklarację zasad polityki inwestycyjnej funduszu emerytalnego;
5) informacje na temat prognoz dotyczących zgromadzonych środków, w odniesieniu do wieku emerytalnego wraz z zastrzeżeniem, że prognozy te mogą się różnić od końcowej wartości zgromadzonego kapitału, a jeżeli są one oparte na scenariuszach ekonomicznych – powinny zawierać również optymistyczny i pesymistyczny wariant, z uwzględnieniem specyfiki programu.
Taka informacja będzie mogła zostać przekazana zarówno w formie elektronicznej na trwałym nośniku, jak i w wersji papierowej. Fundusz emerytalny ma obowiązek przekazać ją uczestnikowi bezpośrednio albo za pośrednictwem pracodawcy. Powinna ona też spełniać nowe wymogi co do sposobu formułowania informacji przekazywanych przez fundusz. Obecne przepisy nie przewidują obowiązku przekazywania takiego dokumentu.
Uwaga! Teoretycznie nowelizacja nie będzie wymagała masowej zmiany umów zakładowych tworzących PPE i ich dostosowania do nowych przepisów. W praktyce zdecyduje o tym jednak stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego.
