Subskrybuj nas na Youtube
Prezydent podpisał ustawę o ratyfikacji umowy z 17 października 2017 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Turcji o zabezpieczeniu społecznym. Ułatwi ona korzystanie z praw pracującym poza ojczyzną.
To kolejna po zawartych m.in. ze Stanami Zjednoczonymi i Ukrainą umowa koordynująca systemy zabezpieczeń społecznych, która obejmuje nie tylko ubezpieczenia społeczne, lecz także np. zasiłki dla bezrobotnych. Relacje systemów krajów Unii Europejskiej regulują przepisy unijne, jednak w przypadku krajów spoza Wspólnoty niezbędne jest zawieranie odrębnych umów z każdym z nich. Jak podkreśla strona rządowa, zawieranie takich umów jest współcześnie standardem w stosunkach międzynarodowych. Umożliwia to realizację prawa do zabezpieczenia społecznego osobom, które w trakcie swojej aktywności zawodowej mieszkały lub były zatrudnione poza swoim krajem macierzystym. Brak takiej umowy powoduje, że osoba pracująca w innym kraju może być zobowiązana do opłacania składek także np. w kraju pochodzenia, ponadto musi nabywać staż pracy uprawniający do nabycia emerytury odrębnie w każdym kraju itd. Po zawarciu umowy nabywanie uprawnień jest znacznie uproszczone.
Temu celowi służy także umowa z Turcją, której dotyczy ustawa ratyfikacyjna. Umowa ta została oparta na podstawowych zasadach dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:
- równego traktowania,
- zachowania praw nabytych (eksportu/transferu świadczeń),
- sumowania okresów ubezpieczenia.
Trzeba podkreślić, że stosowanie postanowień umowy nie jest uzależnione od posiadania przez daną osobę polskiego lub tureckiego obywatelstwa, ale od podlegania polskiemu lub tureckiemu prawu ubezpieczeń społecznych. Umowa obejmuje ze strony polskiej zasiłki dla bezrobotnych i świadczenia rodzinne (z wyłączeniem jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka), świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa, emerytury, renty (z tytułu niezdolności do pracy i rodzinne), świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz zasiłki pogrzebowe. Zgodnie z założeniem umowy dana osoba jest objęta prawem tylko jednego z umawiających się państw – jest to zazwyczaj ustawodawstwo państwa, w którym praca jest wykonywana (z pewnymi wyjątkami).
Jakie praktyczne skutki będzie miała umowa? Do najważniejszych należy nie tylko wyeliminowanie ryzyka podwójnego oskładkowania lub braku jakiegokolwiek ubezpieczenia, lecz także, co ważne, ułatwienie nabywania świadczeń, w szczególności emerytur. Osoby, które pracowały wcześniej w Turcji, występując o emeryturę w Polsce, będą mogły doliczyć sobie staż przebyty w Turcji. Ma to szczególne znaczenie w przypadku emerytur minimalnych, których przyznanie uzależnione jest od posiadania odpowiedniego stażu. Wzajemne zaliczanie stażu ubezpieczeniowego będzie następowało według kilku reguł określonych w umowie. Podobnie będzie przy innych rodzajach świadczeń.
Podstawa prawna
Ustawa z 7 czerwca 2018 r. o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Turcji o zabezpieczeniu społecznym sporządzonej w Warszawie dnia 17 października 2017 r. (Dz.U. poz. 1437).
