Czy korespondencja spółki ze starostą w sprawie zezwolenia na zbieranie odpadów to informacja o środowisku?

Do starosty wpłynął wniosek o udostępnienie kopii wniosku o zmianę zezwolenia na zbieranie odpadów przez spółkę X oraz wszelkiej korespondencji pomiędzy spółką a starostą dotyczącej tego wniosku. Czy takiego rodzaju dokumenty stanowią informację publiczną (o środowisku) i wobec tego starosta ma obowiązek je udostępniać?

Moim zdaniem tak, bo zgodnie z orzecznictwem takiego rodzaju dokumenty mieszczą się w pojęciu informacji o środowisku, stanowiącej szczególny rodzaj informacji publicznej. Do jej udostępnienia należy zatem stosować przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: u.u.i.ś.). Takie stanowisko zajął np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 25 kwietnia 2023 r. (sygn. akt II SAB/Ol 30/23).

Stan prawny

Zgodnie z art. 4 u.u.i.ś. każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych ustawą. Władze publiczne są zobowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie, które są informacjami znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami przeznaczonymi dla władz publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów ‒ działalności orzeczniczej (art. 8 ust. 1 u.u.i.ś.). Stosownie natomiast do art. 9 ust. 1 u.u.i.ś. udostępnieniu, o którym mowa w art. 8, podlegają informacje dotyczące:

1) stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi, kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;

2) emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;

3) środków takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które mają na celu ochronę tych elementów;

4) raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;

5) analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;

6) stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi oraz stanu obiektów kultury i obiektów budowlanych ‒ w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać:

a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub

b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 ‒ emisje i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w pkt 3.

W art. 9 ust. 1 u.u.i.ś. określono rodzaje informacji o środowisku podlegających udostępnieniu. W doktrynie i piśmiennictwie podnosi się, że udostępnieniu podlegają wszystkie informacje dotyczące środowiska. Jak się wskazuje, prima facie można odnieść wrażenie, że jest to katalog zamknięty, jednak z art. 74 ust. 3 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska, wynika, że prawo to ma znacznie szerszy zakres. Należy bowiem domniemywać, co wynika z art. 74 ust. 3 Konstytucji RP, że każda informacja o środowisku podlega udostępnieniu, chyba że organ ochrony środowiska, wyłącznie na podstawie przepisów ustawy, wykaże, że w konkretnej sprawie nie ma możliwości udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie (tak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 stycznia 2020 r., sygn. akt I OSK 3483/18).

Trzeba udostępnić

WSA w Olsztynie w powołanym powyżej wyroku słusznie uznał, że skoro przepisy o dostępie do informacji o środowisku mają zastosowanie do zjawisk związanych z funkcjonowaniem elementów o charakterze środowiskowym, należało przyjąć, iż informacje, o udostępnienie których zwracał się wnioskodawca, mają co do zasady charakter informacji o środowisku. Dokumenty te dotyczą bowiem zbierania odpadów, które wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w art. 9 pkt 1 pkt 2 u.u.i.ś., oraz dotyczą środków administracyjnych, o których mowa w art. 9 pkt 1 pkt 3 u.u.i.ś. Wniosek o zmianę pozwolenia na zbieranie odpadów w swojej treści zawiera informacje dotyczące działań, które wpływają lub mogą wpłynąć na środowisko (takie jak np.: informacja na temat odpadów i zanieczyszczeń, opis stosowanej metody zbierania odpadów, opis czynności podejmowanych w ramach monitorowania i kontroli działalności objętej zezwoleniem), a zatem powinien zostać zakwalifikowany jako „zawierający informacje o środowisku”.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 u.u.i.ś. starosta powinien udostępnić informację o środowisku i jego ochronie bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku. Termin powyższy może zostać przedłużony do dwóch miesięcy ze względu na stopień skomplikowania sprawy. ©℗