Gmina zakwestionowała rozliczenie dotacji dla mojego niepublicznego przedszkola. Prowadzę je w ramach działalności gospodarczej wpisanej do CEIDG. Gmina uznała za nieprawidłowe, że ze środków dotacji pokryłam wydatki na dzieci, które nie ukończyły 2,5 roku życia.

Zacznijmy od ustalenia, w jakim wieku dzieci mogą być objęte wychowaniem przedszkolnym. Odpowiedzi należy szukać w art. 31 prawa oświatowego. Postanowiono w nim, że wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy trzy lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy ono siedem lat. Przy czym wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego. W przypadku maluchów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte dziecko w wieku powyżej siedmiu lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy dziewięć lat. Obowiązek szkolny tych dzieci się odracza (zgodnie z art. 38). W szczególnie uzasadnionych przypadkach wychowaniem przedszkolnym może także zostać objęte dziecko, które ukończyło 2,5 roku.

Gmina przyznaje i rozlicza

Przejdźmy teraz do omówienia podstaw legalności wydatkowania środków dotacyjnych, które gmina przyznaje na podstawie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. W jej art. 38 ust. 1 ustawodawca zawarł ogólną delegację dla rady gminy do wprowadzenia uchwał dotacyjnych, w tym wspomnianego w pytaniu rozliczenia dotacji. Z tego przepisu wynika, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala:
  • tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–31a i art. 32;
  • tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania;
  • termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, o których mowa w art. 34 ust. 2 oraz
  • termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji.

Zwrot

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne, w przedszkolu niepublicznym wydatki dotacyjne mogą dotyczyć (wyjątkowo) dzieci, które ukończyły 2,5 roku. Jeśli wymóg ten nie zostanie spełniony, należy uznać, że dotacja została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem. Wówczas będą miały zastosowanie regulacje prawne zawarte w ustawie o finansach publicznych, odnoszące się m.in. do zwrotu takich dotacji. W jej art. 252 ust. 1 postanowiono, że dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:
1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,
2) pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości
– podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w pkt 1 lub pkt 2.
Również w orzecznictwie kwestionuje się wydatki na dzieci młodsze niż określone w przepisach dotyczących przedszkoli. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 27 października 2021 r. (sygn. akt I SA/Ol 506/21) m.in. stwierdził, że: „W konsekwencji te zidentyfikowane wydatki wynikające z kwestionowanych faktur i wydatki na dzieci poniżej 2,5 lat, nie mogły być sfinansowane z dotacji. Nie zostały one bowiem poniesione zgodnie z wymogami prawa materialnego. Za zgodne z normami prawa materialnego można bowiem uznać wydatki, które są przeznaczone na realizację zadań przedszkola odnośnie do kształcenia, wychowania i opieki. Nie dotyczy to natomiast wydatków na dzieci poniżej 2,5 lat. Mimo że dotyczą one kształcenia, wychowania i opieki, to nie są finansowane z dotacji. To samo dotyczy zakwestionowanych faktur”.
Odpowiadając zatem na pytanie czytelnika: przeznaczenie środków dotacyjnych na wydatki związane z kształceniem, wychowaniem dzieci i opieką nad tymi poniżej 2,5 roku życia było nielegalne. Dotacja na takie dzieci nie przysługuje. To oznacza, że przedsiębiorca powinien zwrócić dotację w części wykorzystanej na wydatki na te dzieci, względnie oczekiwać na decyzję wójta gminy w przedmiocie określenia wysokości dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem.
Podstawa prawna
• art. 17 ust. 3, art. 38 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1930; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1116)
• art. 31 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1383)
• art. 252 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1283)