W Europie istnieje ok. 5 tys. wyższych uczelni. To dzięki nim nasz kontynent jest uznawany na całym świecie za siłę napędową wiedzy i innowacji, co zachęca utalentowanych młodych ludzi, aby tu przybyli i pozostali. Nasze uczelnie to kopalnie umiejętności i motory trwałego wzrostu gospodarczego, które stymulują przedsiębiorczość i tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy w całejEuropie.
To samo w sobie jest wspaniałe. Potencjał jednak jest o wiele większy. Dlatego tworzymy dla tego sektora nowe możliwości. Chcemy stworzyć międzyuczelniane kampusy europejskie, w których studenci, pracownicy i badacze ze wszystkich części Europy będą się swobodnie przemieszczać i wspólnie tworzyć nową wiedzę, nie przejmując się granicami państwowymi ani rozgraniczeniem dyscyplin. To wizja długofalowej, zrównoważonej, systemowej współpracy strukturalnej w dziedzinie edukacji, badań naukowych i innowacji w całej Europie. Śmiała wizja. Ale już dziś istnieje 41 tzw. uniwersytetów europejskich, ambitnych, transnarodowych sojuszy międzyuczelnianych, które wypróbowują rzeczywiste możliwości strategicznej i trwałej współpracy strukturalnej, poszukując takich jej form, które przyniosą największe korzyści ich studentom, pracownikom ispołecznościom.
Aby nadać nowy impuls tej inicjatywie, w listopadzie 2021 r. Komisja Europejska ogłosiła zaproszenie do składania wniosków w ramach programu Erasmus+, przeznaczając rekordowy budżet – łącznie 272 mln euro. Zaproszenie miało dwojaki cel: po pierwsze – zapewnienie wsparcia już istniejącym sojuszom, aby mogły one kontynuować współpracę, a nawet ją poszerzać; po drugie zaś – ustanowienie nowych sieci współpracy. Olbrzymi odzew na to zaproszenie pokazuje niesłabnący entuzjazm i zaangażowanie sektora szkolnictwa wyższego. Teraz możemy ogłosić, że 16 dotychczasowych sojuszy uczelni europejskich będzie nadal wspieranych w ramach programu Erasmus+. Rozszerzyły one współpracę o ok. 30 kolejnych uczelni ze wszystkich części Europy. Większość tych placówek znajduje się w miastach innych niż stolice państw, dzięki czemu sojusze są jeszcze silniej obecne w rozmaitychregionach.
Dzięki unijnemu wsparciu sojusze będą skupiać 340 uczelni ze wszystkich państw członkowskich UE i kilku państw stowarzyszonych w ramach programu Erasmus+ (Islandii, Norwegii, Serbii i Turcji). Obecnie do sojuszy mogą również przystępować, oprócz państw programu Erasmus+, uczelnie z innych państw uczestniczących w procesie bolońskim, takich jak: Szwajcaria, Ukraina czy Wielka Brytania, przy czym środki na tę współpracę muszą być uzyskiwane niezależnie od finansowania Erasmus+ dla uniwersytetów europejskich. Zachęcamy uniwersytety europejskie, aby wychodziły poza kręgi akademickie. Dotąd nawiązały one współpracę z ok. 1300 organizacjami pozarządowymi, przedsiębiorstwami, miastami oraz władzami lokalnymi i regionalnymi. Sojusze uniwersytetów europejskich mają stanowić główne ośrodki wiedzy w regionach imiastach.
Z czasem będą skupiać coraz więcej wydziałów, instytutów, pracowników i studentów, oferując coraz bardziej innowacyjne metody pedagogiczne skupione na wyzwaniach i podejściach transdyscyplinarnych, realizując coraz więcej wspólnych programów, nabierając coraz bardziej włączającego charakteru i zacieśniając więzi ze swoimi społecznościami. Jesienią ogłosimy kolejne zaproszenie do składania wniosków w ramach programu Erasmus+, ponownie oferując finansowanie dotychczasowych sojuszy i możliwości tworzenia nowych. Dążymy do tego, aby do połowy 2024 r. istniało 60 uniwersytetów europejskich, skupiających ponad 500 uczelni. Równolegle pracujemy nad ustanowieniem zinstytucjonalizowanych instrumentów współpracy, takich jak możliwość uzyskania osobowości prawnej przez sojuszeuczelni.
Rozważamy także możliwości oferowania wspólnych dyplomów na wszystkich szczeblach w oparciu o kryteria europejskie, aby doświadczenia studiów transnarodowych oferowane studentom przez te sojusze mogły być formalnie uznawane. Nadal pracujemy nad europejską legitymacją studencką, która będzie unikalnym dokumentem identyfikacyjnym studentów i uprości procedury administracyjne związane z ich mobilnością. Współpracujemy na szczeblu UE, państw członkowskich, regionów i uczelni w całej Europie, aby zwiększać zakres i jakość europejskiego szkolnictwa wyższego. Będziemy nadal rozszerzać możliwości z korzyścią dla 17,5 mln europejskich studentów, 1,35 mln nauczycieli i 1,17 mln naukowców, a ostatecznie – z korzyścią dla naswszystkich.