Nauczycielom przysługuje określona liczba dni urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu wypoczynkowego nauczyciela jest uzależniony od jego miejsca pracy: inny jest w szkołach feryjnych, a inny w placówkach, gdzie nie są przewidziane ferie szkolne.

Placówka feryjna

Nauczyciele zatrudnieni w szkole feryjnej podlegają przepisom Karty nauczyciela. Zgodnie z nią przysługuje im urlop w wymiarze ferii szkolnych (zimowych i letnich). Podczas ich trwania powinien on otrzymać co najmniej cztery tygodnie nieprzerwanego wypoczynku.

Urlop wypoczynkowy nauczyciela może przerwać dyrektor ale tylko w określonych sytuacjach. Są to:

1) przeprowadzanie egzaminów,
2) prace związanych z zakończeniem roku szkolnego i przygotowaniem nowego roku szkolnego,
3) opracowywanie szkolnego zestawu programów oraz uczestniczeniu w doskonaleniu zawodowym w określonej formie.

Zadania te nie mogą jednak łącznie zająć nauczycielowi więcej niż 7 dni

W pierwszej pracy prawo do urlopu nauczyciel nabywa w ostatnim dniu poprzedzającym ferie, a do każdego następnego – wraz z rozpoczęciem roku. Pełny wymiar wolnego przysługuje mu, jeśli w roku szkolnym przepracował cały okres prowadzenia zajęć szkolnych. W przypadku, gdy jego okres zatrudnienia jest krótszy niż 10 miesięcy, ma prawo do urlopu obliczanego proporcjonalnie do okresu prowadzenia zajęć.

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop

W razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego nauczyciela z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania do zasadniczej służby wojskowej albo do odbywania zastępczo obowiązku tej służby, do okresowej służby wojskowej lub do odbywania długotrwałego przeszkolenia wojskowego nauczycielowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu. Okres ten nie może jednak przekroczyć 8 tygodni.

Urlop nauczycieli szkół nieferyjnych

Nauczyciel zatrudniony w placówce nieferyjnej (np. w szkole podstawowej i oddziale przedszkolnym czy też w zespołach) ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym na podstawie planu urlopów. Plan urlopów powinien zawierać 31 dni, z pominięciem czterech, które przysługują nauczycielowi na żądanie. W przypadku placówek nieferyjnych plan urlopowy jest orientacyjny - termin urlopu może zostać zmieniony zarówno przez dyrekcję jak i nauczyciela

Co z niewykorzystanym urlopem

Nauczyciel ma prawo do wykorzystania całości lub części urlopu w innym terminie niż pierwotnie planowany, jeżeli zmusiła go do tego choroba lub przebywanie na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim bądź służącym poratowaniu zdrowia. W takiej sytuacji urlop wypoczynkowy powinien zostać udzielony najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.

W razie niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania do zasadniczej służby wojskowej albo do odbywania zastępczo obowiązku tej służby, do okresowej służby wojskowej lub do odbywania długotrwałego przeszkolenia wojskowego - nauczycielowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu, nie więcej jednak niż 35 dni roboczych.

W przypadku nauczyciela, który nie przepracował pełnego roku w placówce nieferyjnej, stosuje się przepisy dotyczące urlopu wypoczynkowego obliczonego proporcjonalnie. Na tej podstawie przysługuje mu urlop:

• u dotychczasowego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;
• u kolejnego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego (dotyczy zatrudnienia na okres nie krótszy niż do końca roku).

Urlop dyrektora szkoły

Dyrektor szkoły, wicedyrektor szkoły, nauczyciel pełniący inne stanowisko kierownicze w szkole oraz nauczyciel zastępujący osobę na stanowisku kierowniczym (przez co najmniej 10 miesięcy) mają prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów.

Jeśli nauczyciel z placówki feryjnej awansuje w trakcie roku szkolnego na stanowisko kierownicze, to jego urlop wypoczynkowy jest wyliczany proporcjonalnie.

Nauczyciele zatrudnieni w placówkach niepublicznych są objęci wyłącznie przepisami Kodeksu pracy. Oznacza to, że stosuje się względem nich te same regulacje co w stosunku do innych grup zawodowych.