Za ustawą - bez poprawek - głosowało 49 senatorów, 32 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. Wcześniej Senat odrzucił wniosek senatorów PO o odrzucenie ustawy w całości.
Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.
Regionalne Izby Obrachunkowe (RIO) to państwowe organy nadzorujące i kontrolujące jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki finansowej oraz zamówień publicznych. Do ich zadań należy m.in. nadzór nad uchwałami budżetowymi jednostek samorządu terytorialnego, w ramach którego wskazuje na ewentualne nieprawidłowości i termin ich usunięcia. Prowadzą również działalność informacyjną i szkoleniową w sprawach budżetowych.
Nowe rozwiązania - według rządu - mają wzmocnić kontrolną i pomocniczą wobec samorządu terytorialnego funkcję RIO. Przewidują m.in., że premier nie będzie już musiał zasięgać opinii sejmików wojewódzkich przed wydaniem rozporządzenia w sprawie m.in. dot. siedzib izb, zasięgu terytorialnego ich działania, organizacji, czy liczby członków kolegium w każdej z nich.
Nowelizacja wprowadza też zmiany w zasadach przeprowadzania konkursu na prezesa izby. Do tej pory kandydata na prezesa wybierało w konkursie kolegium izby spośród członków kolegium i pozostałych kandydatów spełniających wymogi, które pozwalają zasiadać w kolegium; w skład komisji konkursowej wchodziło trzech członków kolegium.
Zgodnie z nowymi przepisami, prezesa izby powołuje i odwołuje premier na wniosek szefa MSWiA; kadencja prezesa ma trwać 6 lat. Zgodnie z nowelą funkcje prezesa można pełnić nie dłużej niż dwie następujące po sobie kadencje. Ograniczenie liczby kadencji nie dotyczy osób pełniących funkcję prezesa RIO do dnia wejścia w życie ustawy. Nowela stanowi też, że konkursy na stanowiska prezesów RIO na podstawie dotychczasowych przepisów i niezakończone powołaniem do dnia po ogłoszeniu ustawy w dzienniku ustaw, ulegają zakończeniu.
W ustawie zapisano, że umowy dotychczasowych etatowych członków kolegiów RIO wygasają po czterech miesiącach od dnia wejścia w życie nowych przepisów, o ile do tego czasu nie zostaną znów powołani; kadencje pozaetatowych członków kolegiów RIO skończą się po 2 miesiącach.
Ponadto nowela daje RIO szersze pole do kontroli. Zgodnie z nią inspektorzy będą badać nie tylko jak dotąd, legalności wydatków, ale też gospodarność - "w zakresie tzw. tytułów dłużnych i w oparciu o kryterium rzetelności".
Nowela daje premierowi prawo zawieszenia organów JST i ustanowienia zarządu komisarycznego na okres do dwóch lat w razie "nierokującego szybkiej poprawy i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu przez nie zadań publicznych".
Nowe przepisy stanowią też, że premier będzie mógł wydać rygor natychmiastowej wykonalności rozstrzygnięciom RIO dot. odwoływania lub rozwiązywania organu wykonawczego jednostek samorządu terytorialnego i wyznaczenia osoby, która do czasu wyboru kolejnego organu będzie pełniła jego funkcję.
Może tak zrobić w sytuacji gdy nie ma możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu, mimo wdrożenia postępowania naprawczego lub wtedy, gdy brak pozytywnej opinii RIO dla niego. Premier będzie miał taką możliwość także wtedy gdy "co najmniej jeden z organów nie wykonuje działań publicznych przez okres co najmniej 6 miesięcy". Decyzję RIO będzie można zaskarżyć do sądu.
W przypadku nadania rozstrzygnięciu rygoru natychmiastowej wykonalności przedstawicielom zawieszonych organów JST - na czas tego zawieszenia - nie przysługuje wynagrodzenie ani diety.