Budowanie rynku pracownika oznacza dla pracodawcy walkę o pozyskanie nowych kandydatów oraz zatrzymanie dotychczasowych pracowników. Jednym z narzędzi pomocnych w tych działaniach jest Exit Interview, czyli rozmowa z odchodzącym z firmy. Nie każdy pracodawca jest jednak do niej przekonany. Zamiast pytań badających dokładniej decyzje pracownika, pojawia się retoryczne pytanie „po co pytać, skoro to już koniec?” Nic bardziej mylnego.

Exit Interview to rozmowa pomiędzy odchodzącym z firmy pracownikiem a jego menadżerem lub przedstawicielem działu HR. Pomimo że ma ona miejsce na zakończenie współpracy i odbywa się pomiędzy znanymi sobie osobami, ma wiele elementów wspólnych z rozmową rekrutacyjną. Różnicą jest jednak fakt, iż tym razem to organizacja zostaje poddana ocenie. W Polsce Exit Interview jest stosowane przede wszystkim przez pracodawców o zagranicznych korzeniach. Zmieniający się rynek pracy i rosnąca konieczność walki o kandydata skłaniają jednak do sięgania po to rozwiązanie również coraz większe grono rodzimych przedsiębiorców.

– Wprowadzenie Exit Interview do standardu działań świadczy o dojrzałości biznesowej organizacji. To wartościowe narzędzie, które jednak nie jest proste do prawidłowego przeprowadzenia, – komentuje Agnieszka Jędrejek, starszy specjalista w firmie doradztwa personalnego ManpowerGroup. – Od prowadzącego rozmowę doświadczenie to wymaga otwartości i sporego stopnia empatii. Ważne jest tu umiejętne zarządzania relacją oraz opanowanie w przyjmowaniu nie zawsze konstruktywnej krytyki. Klucz do sukcesu to odpowiedni dobór prowadzącego rozmowę menadżera, który stworzy atmosferę otwartości oraz zadba, by odchodząca osoba czuła się swobodnie i komfortowo. Tylko wtedy Exit Interview przyniesie oczekiwany rezultat, którym jest dokładne przeanalizowanie powodów decyzji pracownika, a następnie wyciągnięcie z nich wniosków na przyszłość, – wyjaśnia przedstawiciel ManpowerGroup.

Przeprowadzanie przez firmę Exit Interview łączy się z szeregiem korzyści i wartości dodanych. Dla odchodzącej osoby to wyraźny sygnał docenienia jego wartości przez przedsiębiorstwo oraz dowód na to, że zdanie pracowników zawsze się liczy. Jest to również ważna możliwość pomocy firmie, z którą się żegna w doskonaleniu jej kształtu poprzez udzieloną jej informację zwrotną. W wielu sytuacjach pozwala również zachować szansę powrotu. Rynek pracy daje różne możliwości, ale potrafi również zaskakiwać. Może okazać się, że za jakiś czas pracownik podejmie decyzję o ponownym związaniu się z firmą, z którą wcześniej się rozstał.

Dla pracodawcy korzyścią z przeprowadzania Exit Interview jest przede wszystkim usprawnienie polityki personalnej. Poznanie i analiza powodów odchodzenia pracowników pomaga pracodawcy przeciwdziałać rotacji. Pozwala usprawnić sposób funkcjonowania firmy, a także zapobiegać złym praktykom, które wymagają jego interwencji, jak np. mobbing, dyskryminacja lub złe zarządzanie zespołem.

Zaletą Exit Interview jest również wartość employerbrandingowa. Chęć wysłuchania pracownika wpływa na poprawę jego opinii na temat przedsiębiorstwa. Po opuszczeniu jego szeregów może on stać się ambasadorem firmy na rynku, chwaląc byłego pracodawcę. To tym cenniejsza zaleta, że opinie poparte własnym doświadczeniem bywają wiarygodnym i lubianym świadectwem, które może korzystnie wpłynąć np. na wzrost liczby aplikacji w ramach prowadzonych rekrutacji lub poprawę rozpoznawalności marki na rynku jako profesjonalnego partnera biznesowego.

Cenną wartością rozmowy zakańczającej współpracę jest też korzyść czerpana z networkingu. Nie wykluczone jest bowiem, że osoby, które teraz zakańczają współpracę, za jakiś czas wrócą bogatsze o dodatkowe doświadczenie i wiedzę, co korzystnie wpłynie na konkurencyjność firmy. Inna zaleta może wiązać się z faktem, że sieć kontaktów budują między sobą nie tylko osoby prywatne, ale również organizacje. Odchodzący do innej firmy pracownik może stać się także nowym partnerem biznesowym dla swojego byłego pracodawcy. Należy więc nie tylko koncentrować się na nawiązywaniu nowych znajomości biznesowych, ale też doceniać, rozwijać i podtrzymywać te już istniejące.

– Odchodząc z pracy warto zrobić to w dobrej atmosferze, nie paląc za sobą mostów, w czym pomaga rozmowa na zakończenie w postaci Exit Interview, – mówi Agnieszka Jędrejek, Starszy Specjalista w firmie doradztwa personalnego ManpowerGroup. – W ManpowerGroup wielokrotnie miałam do czynienia z sytuacją, kiedy pracownik który na pewnym etapie był zainteresowany dalszym rozwojem poza organizacją, po jakimś czasie ponownie znalazł w niej miejsce na innym poziomie swojego rozwoju. Rozstanie nie zawsze musi zatem oznaczać koniec, a może wskazywać jedynie inny etap.

Pracownik nie ma obowiązku uczestniczyć w Exit Interview, podobnie jak przeprowadzenie takiej rozmowy dla pracodawcy jest jego wyborem. Jednak konstruktywna rozmowa to jedno z podstawowych narzędzi tworzących relacje międzyludzkie. Służy nawiązywaniu i rozwijaniu więzi. Bywa również istotnym elementem wieńczącym kontakt, o czym często, zarówno prywatnie jak i służbowo, niesłusznie zapominamy przekonani, że wygaśnięcie relacji dzieje się samoistnie, więc można je z spuentować milczeniem. Warto zatem dołożyć wszelkich starań do przyjaznej atmosfery pracy i zadbać o to by dobiegła końca w równie przyjaznej atmosferze. Exit Interview może okazać się istotną podstawa do wprowadzenia szeregu konstruktywnych zmian oraz ulepszeń, a w niektórych sytuacjach może nawet przyczynić do tego, iż nie będzie to definitywny koniec współpracy.