Przepisy mówią o temperaturze w pomieszczeniu, a czy jest jakiś przepis mówiący o minimalnej temperaturze na zewnątrz i ewentualnym maksymalnym czasie pracy w takich warunkach? Chodzi o pracę fizyczną.
EKSPERT RADZI
Przepisy bhp nie określają ani górnej, ani dolnej granicy temperatury, w jakiej dopuszczana jest praca na otwartej przestrzeni. Wskazują natomiast, że w przypadku, gdy temperatura jest zbyt niska lub zbyt wysoka pracodawca powinien zapewnić pracownikom odzież ochronną, napoje i posiłki profilaktyczne, a także – w przypadku niskiej temperatury – pomieszczenia do ogrzania się pracowników.
Stosownie do par. 30 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej: rozporządzenie w sprawie bhp) w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania), nie niższą niż 14 st. C, chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna oraz w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 st. C. Wyjątkiem jest praca osób młodocianych. Nie mogą oni pracować w pomieszczeniach, w których temperatura przekracza 30 st. C, a wilgotność względna powietrza – 65 proc. Z kolei par. 36 rozporządzenia wskazuje, że maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70 st. C (343°K) przy nawiewie powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od poziomu podłogi stanowiska pracy i 45 st. C (318°K) – w pozostałych przypadkach.
Powyższe wartości dotyczą jedynie pomieszczeń pracy, natomiast przepisy bhp nie określają temperatury, przy jakiej pracownicy mogą pracować na otwartej przestrzeni. Istnieją natomiast pewne regulacje związane z pracą w zbyt niskiej lub zbyt wysokiej temperaturze.
Po pierwsze, zgodnie z art. 2376 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.) obowiązkiem pracodawcy jest nieodpłatne dostarczanie pracownikom środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowanie pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami. Do takich czynników można zaliczyć temperaturę spowodowaną warunkami atmosferycznymi, w związku z czym pracodawca powinien wyposażyć pracownika w odpowiednią odzież ochronną (w przypadku niskiej temperatury – ocieplaną).
Po drugie, zgodnie z art. 232 k.p. osoby zatrudnione w warunkach szczególnie uciążliwych powinny mieć nieodpłatnie zapewnione odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Zasady zapewnienia posiłków profilaktycznych i napojów określa rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279). Wynika z niego, że posiłki profilaktyczne przysługują w przypadku wykonywania prac fizycznych, podczas których pracownik osiąga określony wydatek energetyczny organizmu. U osób wykonujących pracę na otwartej przestrzeni w okresie zimowym (od 1 listopada do 31 marca), efektywny wydatek energetyczny organizmu w ciągu zmiany roboczej powinien wynosić powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet.
Po trzecie, zgodnie z par. 44 rozporządzenia w sprawie bhp przy pracach wykonywanych na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanych pomieszczeniach należy zapewnić pracownikom w pobliżu miejsc pracy pomieszczenia umożliwiające schronienie się przed opadami atmosferycznymi, ogrzanie się oraz zmianę odzieży. W pomieszczeniach tych należy zapewnić temperaturę co najmniej 16 st. C, a na każdego pracownika najliczniejszej zmiany powinno przypadać co najmniej 0,1 mkw. powierzchni, przy czym całkowita powierzchnia pomieszczenia nie może być mniejsza niż 8 mkw. Powinno się w nich również znaleźć urządzenie do podgrzewania posiłków.
W przypadku gdy ze względu na rodzaje prac wykonywanych na otwartej przestrzeni w okresie zimowym nie jest możliwe zapewnienie pomieszczeń do ogrzania się pracowników, należy im zapewnić – w pobliżu miejsca ich pracy – odpowiednio urządzone źródła ciepła, przy zachowaniu wymagań ochrony przeciwpożarowej.
Podstawa prawna
Par. 30 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).
Art. 2376 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
