Co piąty skontrolowany przedsiębiorca nie przestrzegał zakazu zawierania tego typu kontraktów w warunkach właściwych dla umowy o pracę – alarmuje Państwowa Inspekcja Pracy, która w 2013 r. sprawdziła ok. 44 tys. umów cywilnoprawnych zawartych w prawie 9 tys. firm.
Jutro Rada Ochrony Pracy zajmie się patologicznym zastępowaniem przez pracodawców umów o prace zleceniami i umowami o dzieło. Problem ten – jak wynika z najnowszego raportu PIP – w najmniejszym stopniu dotyczy zakładów dużych (do 250 osób), w największym zaś – mikroprzedsiębiorstw. W zakładach zatrudniających do 9 osób inspektorzy z kontrolowanych 1540 umów cywilnoprawnych zakwestionowali zasadność aż 786. Z kolei w wyniku kontroli 1983 umów w dużych zakładach inspekcja miała zastrzeżenia jedynie do 219 kontraktów.
Bezpośrednie skargi na nieuzasadnione zatrudnienie cywilnoprawne były powodem kontroli 501 pracodawców, którzy w sumie zatrudniali 69,5 tys. pracowników i jednocześnie mieli podpisane umowy cywilnoprawne 149 tys. Oznacza to – jak podkreśla PIP – że w tych firmach liczba osób świadczących pracę w ramach stosunków niepracowniczych była ponad dwukrotnie wyższa niż pracowników.
Najwięcej skarg w sprawie kontraktów wpłynęło od świadczących pracę w małych firmach z sekcji handel i naprawy, a także usługi administrowania (m.in. ochrona, sprzątanie, wynajem i dzierżawa, agencje zatrudnienia).
Dane PIP pokazują również, jak trudno jest doprowadzić do ustalenia istnienia stosunku pracy na drodze sądowej. W 2013 r. inspektorzy skierowali do sądów 240 powództw o ustalenie istnienia stosunku pracy na rzecz 440 osób. Do 30 września 2014 r. sądy w 47 przypadkach wydały wyroki uwzględniające powództwa, a w 12 przypadkach strony zawarły ugodę sądową. Aż 60 powództw oddalono z uzasadnieniem, że wolą stron było zawarcie umowy cywilnoprawnej. Sądy nadal rozpatrują 115 spraw wniesionych w 2013 r.
Wszystko wskazuje na to, że problem nadużywania umów cywilnoprawnych narasta. – Skala nieprawidłowości w zakresie zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach właściwych dla umowy o pracę jest najwyższa od 3 lat. W 2013 – było ich 9,5 tys., a w pierwszym półroczu br. już 6,3 tys. – informuje Danuta Rutkowska z Głównej Inspekcji Pracy.
1,1 tys. to liczba pracodawców, którzy w I półroczu 2014 r. naruszyli przepisy o umowach o pracę