Rynek pracy dla 50+: Jak prowadzić rozmowę rekrutacyjną, by wiek był zaletą a nie wadą?

Małgorzata Łabędź, konsultant ds. zmian kariery w firmie doradztwa personalnego ManpowerGroup

Kiedy aktywnie poszukujesz nowego wyzwania zawodowego, każdy telefon z zaproszeniem na rozmowę kwalifikacyjną wywołuje falę radości i entuzjazmu. Aby uczucia te towarzyszyły Ci również już po wyjściu ze spotkania w sprawie pracy warto do każdej rekrutacji bardzo solidnie się przygotować. Przygotowanie obowiązuje wszystkich potencjalnych kandydatów – niezależnie od tego, czy mają oni 20 czy 50 lat – i zwykle składa się na nie kilka podstawowych elementów, od których w wysokim stopniu uzależniony jest ostateczny sukces poszukiwań.

Rynek pracy dla 50+. Gdzie szukać zatrudnienia i jak się do tego przygotować? >>>

O czym warto pamiętać czyli 10 podstawowych kroków przed rozmową kwalifikacyjną:

1. Przejrzyj jeszcze raz swoje CV i przygotuj odpowiedź na każde pogłębiające pytanie dotyczące Twojej dotychczasowej kariery zawodowej.
2. Przeczytaj ponownie ogłoszenie, na które aplikowałeś i przypomnij sobie jaki dokładnie jest w nim zamieszczony opis stanowiska oraz wymagań i oczekiwań stawianych potencjalnym kandydatom.
3. Przygotuj listę prowadzonych dotąd przez Ciebie projektów oraz Twoich sukcesów, które mogą być kluczowe pod kątem danego stanowiska.
4. Opracuj własne odpowiedzi na pytania standardowo zadawane podczas rozmowy kwalifikacyjnej – listę najbardziej popularnych pytań łatwo znajdziesz w Internecie.
5. Przeprowadź własny wywiad na temat organizacji, do której zostałeś zaproszony na rozmowę. Szczególnie cenne informacje będą dotyczyły obowiązującej w firmie kultury organizacyjnej, pracowników, udziału w rynku i ostatnich wyników finansowych danego przedsiębiorstwa a także jego ewentualnej strategii na najbliższe lata.
6. Spróbuj pozyskać informacje o osobie, która będzie prowadziła spotkanie.
7. Przygotuj pytania, które zadasz rekruterowi podczas spotkania.
8. Przemyśl swoje oczekiwania finansowe i starannie przygotuj strategię negocjacyjną.
9. Dokładnie sprawdź ile czasu potrzebujesz na dojazd, aby pojawić się na spotkaniu 5-10 minut przed umówioną godziną.
10. Zadbaj wcześniej o odpowiedni dla danej organizacji i stanowiska biznesowy wygląd (strój, fryzura, makijaż).
11. Postaraj się dobrze wyspać i zrelaksować, aby na rozmowie zaprezentować się jako wypoczęty i pełen energii.

W przypadku osób 50+ będących uczestnikami programów outplacementowych prowadzonych przez Konsultantów ManpowerGroup w kwestii procesów rekrutacyjnych dodatkowo radzimy:

Jakie korzyści ma pracodawca z zatrudnienia pracownika 50+? >>>

1. Zawsze postrzegaj swoje dotychczasowe doświadczenie
i posiadane kwalifikacje w kontekście korzyści dla przyszłego pracodawcy. Warto pamiętać, że indywidualne nastawienie do siebie i swojego wieku w odniesieniu do kariery zawodowej może w bezpośredni sposób przekładać się na odbiór nas jako kandydata.
2. Rozmowę w sprawie pracy zawsze koncentruj na swoich dotychczasowych sukcesach zawodowych, kwalifikacjach i doświadczeniu, jednocześnie staraj się unikać jakichkolwiek odniesień do wieku czy terminologii z tym związanej np. moja długoletnia kariera, za czasów mojej młodości, jestem już za stary na, itp.
3. Nasz wiek jest rzeczą oczywistą i nie powinien stanowić kryterium oceny. Wobec powyższego na jakiekolwiek bezpośrednie pytanie rekrutera o wiek odpowiadaj
z całkowitym spokojem, odwołując się do swojej wiedzy i doświadczenia, które wniesiesz do organizacji i które przyczynią się do jej wzrostu lub zbudowania przewagi konkurencyjnej.
4. Wykorzystuj siłę swojego umysłu i stosuj trening mentalny wizualizując sobie jak pozytywnie przechodzisz każdy etap procesu rekrutacyjnego aż do podpisania nowej umowy o pracę i pierwszych kroków w nowej roli i u nowego pracodawcy.
5. Zwróć szczególną uwagę na to jak się prezentujesz od strony wizualnej. Nadaj swojemu wizerunkowi modny i energiczny charakter. Odpowiednio dobrana fryzura, zgodne z trendami mody i biznesowe ubranie a także eleganckie i „na czasie” dodatki dodadzą Ci pewności siebie. odwracając jednocześnie uwagę rekrutera od Twojego wieku a skierują ją bezpośrednio na Twoją wartość merytoryczną.

Jeżeli Twój profil zawodowy jest zgodny z oczekiwaniami potencjalnego pracodawcy a przy tym skorzystałeś z powyższych wskazówek i jesteś dobrze przygotowany do rozmowy, to siedząc na przeciwko rekrutera czujesz się pewny siebie i mało prawdopodobne, aby udało się osobie prowadzącej spotkanie zaskoczyć Cię trudnym pytaniem. Jeśli do pewności siebie i spokoju dołączysz umiejętnie zbudowaną za pomocą otwartej postawy ciała, kontaktu wzrokowego oraz aktywnego słuchania relację z rekruterem, to bardzo prawdopodobne, że decyzja czy rozpoczniesz pracę w danej organizacji będzie zależała głównie od Ciebie. Tego Tobie właśnie życzymy!

Lidia Pijawska, Unit Manager - Assessment & Development, HRK

Kandydaci w wieku 50 plus są zazwyczaj mniej obyci z sytuacją rozmowy rekrutacyjnej niż młodsze roczniki. Spotkanie z przedstawicielem działu HR lub konsultantem w agencji doradztwa personalnego jest dla nich często nowym doświadczeniem. Specjaliści cenią ich naturalność oraz brak schematyczności w odpowiedziach i zachowaniach, zarazem jednak zauważają, że wielu kandydatom z pokolenia 50 plus tak bardzo zależy na pracy, że odpowiadają zbyt otwarcie na temat swoich umiejętności, doświadczeń i stanu zdrowia, przekreślając tym czasami swoją szansę na zdobycie zatrudnienia. Oczywiście podczas rozmowy nie należy mijać się z prawdą, jednak warto pamiętać, że celem spotkania jest jak najkorzystniejsze zaprezentowanie swoich atutów jako kandydata do pracy. Zdarza się też, że w autoprezentacji dojrzali kandydaci odnoszą się do swojego życia prywatnego, co nie mieści się w standardach prowadzenia rozmów rekrutacyjnych. Stresują ich też dodatkowe procedury, takie jak testy rekrutacyjne czy Assessment Centre. Zdarza się, że rezygnują z aplikowania na wieść, że oprócz tradycyjnej rozmowy kwalifikacyjnej czekają ich dodatkowe zadania. Chęć dalszego udziału w procesie rekrutacyjnym przegrywa z obawą przed znalezieniem się w sytuacji osoby ocenianej. Jednym brakuje wiary w siebie - boją się, że sobie nie poradzą, inni wychodzą z założenia, że proponowanie im – specjalistom z długoletnim doświadczeniem - udziału w dodatkowych zadaniach jest czymś nieodpowiednim. Tymczasem rozszerzony o dodatkowe elementy proces oceny kandydatów jest dziś standardem w wielu przedsiębiorstwach.

Kosiniak-Kamysz: Kończy się era pracodawcy. Firmy będą zatrudniać pracowników 50+ >>>

Najlepszym sposobem na poznanie różnych procedur rekrutacyjnych i oswojenie się z nimi jest oczywiście trening i uczenie się na własnych błędach. Jest niemal pewne, że każda kolejna rozmowa kwalifikacyjna będzie bardziej udana, jeśli tylko poznamy jej zasady i wyciągniemy odpowiednie wnioski.

Warto angażować się w procesy rekrutacyjne i korzystać z zaproszeń head hunterów i specjalistów ds. rekrutacji, nawet jeśli nie jesteśmy aktualnie nastawieni na zmianę pracy. Każda rozmowa rekrutacyjna to okazja, by doskonalić swoje umiejętności i budować swój wizerunek zawodowy, a także szansa nawiązania ciekawych relacji, które mogą zaowocować kolejnymi ofertami w przyszłości. Nie do przecenienia jest także możliwość monitorowania swojej wartości jako kandydata na rynku pracy.

Paula Rejmer - Operations Director Poland w Hays Poland

Idąc na rozmowę kwalifikacyjną, przede wszystkim należy przestać myśleć o wieku, jako o przeszkodzie, uświadamiając sobie listę zalet, jakie za sobą niesie. Wiek to jedynie jeden z wielu elementów nas określających i potencjalnie dyskryminujących. Musimy zdawać sprawę, ze po drugiej stronie możemy mieć rozmówcę, który ma jakieś uprzedzenia, ale te mogłoby równie dobrze dotyczyć płci, rasy, czy sytuacji matrymonialnej. „Podkreśliłabym jasność posiadanych oczekiwań i aspiracji.

Zazwyczaj, z wiekiem jesteśmy bardziej skłonni do długoterminowego wiązania swojej kariery zawodowej z przyszłym pracodawcą. Ludzie z bogatą i długą przeszłością zawodową to skarbnica "przerobionych" case'ow biznesowych. Z tą wiedzą i receptami na postępowanie w trudnych sytuacjach wchodzą do nowej organizacji. Nierzadko posiadają kompetencje na poziomie porównywalnym lub wyższym, niż ich młodsi koledzy. Podlegają poza tym mniejszym emocjonalnych rozterkom i uniesieniom, potrafią swobodnie dokonywać analizy sytuacji, nawet w kryzysowych sytuacjach” – podkreśla Paula Rejmer.

Katarzyna Pączkowska – Business Manager - Sales & Marketing / RETAIL w Hays Poland

Podczas rozmowy rekrutacyjnej należy eksponować swoje różnorodne doświadczenia zawodowe zdobyte na przestrzeni lat, warto przywołać konkretne projekty, w których się uczestniczyło. Dobrze jest także wyeksponować największe osiągnięcia. „Skupiajmy się na kompetencjach, które udało nam się rozwinąć w trakcie naszej kariery, potwierdzając to przykładami. Warto także odwoływać się do wniosków, jakie udało nam się wyciągnąć z trudnych sytuacji. Jak rozwiązaliśmy kryzysy, które zdarzyły się w trakcie naszej wieloletniej pracy” – radzi Katarzyna Pączkowska. Dzięki temu udaje się zaprezentować swoje kompetencje, umiejętność radzenia sobie z trudnymi sytuacjami oraz wiedzę merytoryczną, a te elementy są najważniejsze dla pracodawców. Można zaakcentować także gotowość do dzielenia się wiedzą i przekazywania swojego „know how” w ramach organizacji. W firmach, które dopiero wchodzą na rynek lub posiadają w swoich strukturach wielu juniorów, gotowość wejścia w rolę mentora może być cenna.

Karolina Lis-Sosnowska - Accountancy & Finance Team Leader w Hays Poland

Osoby w wieku 50+ niejednokrotnie mogą zaprezentować się podczas rekrutacji, jako bardzo dobrzy kandydaci – niemniej należy pamiętać o kilku istotnych sprawach: począwszy od wydawałoby się błahych kwestii związanych z doborem odpowiedniego stroju, przez bardzo dobre przygotowanie do rozmowy (zebranie informacji rynkowych, biznesowych na temat firmy do której aplikujemy), przedstawienie swojej osoby w pozytywnym świetle - uwypuklając bogate doświadczenie z jednoczesną otwartością na zmianę, na współpracę z ludźmi, dyspozycyjność (brak zobowiązań rodzinnych itd.), lojalność i dojrzałość – (osoba w wieku 50+ bardziej doceni swojego pracodawcę i nie będą nim powodowały względy ekonomiczne, taki pracownik lepiej zna swoje potrzeby, a także elementy komunikacji niewerbalnej: otwarta postawa ciała, mocny i szczery uścisk dłoni, utrzymywanie kontaktu wzrokowego).

Magdalena Rasińska – Konsultant w dziale Rekrutacji w firmie Advisory Group TEST Human Resources

Osoba powyżej 50 roku życia poszukująca pracy w firmach, których pozycja na rynku jest ugruntowana powinna argumentować swoją kandydaturę wieloletnim doświadczeniem, doskonałą znajomością niespodziewanych sytuacji zawodowych, czym osoba z krótszym stażem pracy nie może się poszczycić. Warto opowiadać o konkretnych przeżytych zdarzeniach powołując się na znajomość procedur pracy i osiągane wyniki. Bogate, długie doświadczenie zawodowe pozwala pracownikowi wyrobić w sobie pokorę, co dla pracodawcy jest gwarancją tego, że osoba ta w nowym miejscu będzie dążyła do osiągania zakładanych celów, a nie będzie starała się zabłysnąć, jak również da solidną podstawę merytoryczną do budowania nowych śmiałych pomysłów.

Dagmara Chudzińska-Matysiak, Manager Regionu i Cross Border Staffing Director

W trakcie rozmowy rekrutacyjnej warto podkreślać swoje doświadczenie zarówno zawodowe, jak i życiowe.
Umiejętność radzenia sobie z emocjami, oddzielania poważnych „problemów” od sztucznych, brak ograniczeń czasowych, czyli możliwość dostosowania się oraz obowiązkowość to cechy seniora, które w pracy są bardzo istotne, a których coraz częściej próżno szukać u osób młodych, z pokoleń x czy nawet z.
Przy odrobinie elastycznego podejścia do potencjalnego zakresu obowiązków, czasu pracy czy wynagrodzenia przyszły pracodawca na pewno to doceni.
Senior powinien jednak pamiętać, że czas, którym dysponuje przyszły pracodawca jest ograniczony, dlatego przygotowując się do rozmowy warto skupić się na najbardziej istotnych aspektach i pominąć opowiadanie całego życiorysu.

Paweł Posachowicz, Consultant Logistics & Supply Chain w Departamencie Rekrutacji Stałych Adecco Poland

Osoby po 50 tym roku życia – zarówno te, które od jakiegoś czasu nie szukały pracy, ale również pracownicy raz na kilka lat poszukujący nowego zatrudnienia zdecydowanie nie powinny odczuwać zagubienia czy być zaskoczone przebiegiem ewentualnych rozmów kwalifikacyjnych. Warto w tym miejscu podkreślić,
że w przypadku tych osób mamy najczęściej do czynienia ze specjalistami, którzy posiadają możliwie najszersze i najdłuższe doświadczenie w danej branży.

Z perspektywy osób w wieku 50+ oraz kwestii oceny ich szans i zalet w trakcie procesu rekrutacyjnego należy podkreślić, że ta grupa wiekowa poza aspektem czysto zawodowym, powinna w trakcie rozmów z rekruterami skoncentrować się podkreślaniu dodatkowych elementów wchodzących w zakres profilu takiego kandydata – a mam tu na myśli oczywiście przede wszystkim płaszczyznę osobowościową. Analizując dotychczasowe profile kandydatów w tej kategorii wiekowej najczęściej mamy do czynienia z osobami, które charakteryzują się dużą dojrzałością emocjonalną przy jednocześnie bogatym doświadczeniem zawodowym. Z perspektywy pracodawców osoby w wieku 50+ z pewnością będą pracownikami, które wniosą do struktury firmy przewidywalność, spokój i opanowanie w sytuacjach stresujących. Bardzo często osoby te są również w stanie służyć cenną radą jeśli chodzi o współpracę z pracownikami reprezentującymi młodsze pokolenie. Nie bez znaczenia jest również to, że osoby po 50-tym roku życia dla potencjalnego pracodawcy to zdecydowanie pracownicy lojalni, dla których przywiązywanie się do firmy na dłuższy czas to naturalne predyspozycja.

Właśnie te cechy osób starszych powinny stanowić w głównej mierze odgrywać główną rolę w trakcie poszukiwania nowego lub dodatkowego zatrudnienia.