Do wójta wpływają skargi od mieszkańców, że jeden z pracowników samorządowych poza pracą w urzędzie prowadzi własny biznes. Czy urzędnik musi przyznać się, że dodatkowo zajmuje się działalnością gospodarczą?
Bartosz Bator adwokat z kancelarii adwokackiej BBP:
Tak. Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym jest obowiązany złożyć oświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej. Musi też określić jej charakter, a w przypadku jego zmiany – w terminie 30 dni złożyć stosowne oświadczenie. Jeśli tego nie zrobi, zostanie na niego nałożona kara upomnienia albo nagany. Z kolei podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy powoduje odpowiedzialność na podstawie art. 233 par. 1 kodeksu karnego.
Kwestię aktywności zawodowej czy biznesowej urzędnika poza urzędem reguluje ustawa o pracownikach samorządowych. Artykuł dotyczący dodatkowego źródła zarobkowania potocznie określany jest jako „zakaz wykonywania niektórych zajęć”. Zgodnie z nim pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym, nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy. Jest to przepis napisany w sposób skrajnie nieprofesjonalny. Sformułowanie nieostre goni kolejne. A pole do interpretacji znaczeń tych słów jest nieograniczone. Wiele więc zależy od sytuacji i np. oceny przełożonego.
Konia z rzędem temu, kto jest w stanie w miarę precyzyjnie zdefiniować pojęcia zawarte w art. 30. Szeroko zostało to zanalizowane w wyroku WSA w Lublinie. Przepis nie zawiera generalnego zakazu podejmowania zajęć pozasłużbowych przez urzędnika samorządowego, a jedynie wprowadza ograniczenia zakresu tych zajęć. Urzędnik może wykonywać dodatkowe zajęcia poza swoim zatrudnieniem w jednostce samorządowej. Nie musi przy tym mieć zgody kierownika ani go o tym informować (chyba że mówimy o działalności gospodarczej). Przepis nakłada na pracownika konieczność dokonania „samooceny” danego zajęcia w kontekście zakazów ustanowionych w art. 30 ustawy (wyr. WSA w Lublinie z 5.2.2015 r., III SA/LU 532/14, Legalis).