Jak lekarz wykrywa ukryty alkoholizm? Zadaje te cztery proste pytania

W obliczu rosnącego problemu alkoholizmu w Polsce, lekarze mają prosty, ale skuteczny sposób na zdiagnozowanie ukrytych problemów – test CAGE. Składający się z zaledwie czterech pytań kwestionariusz może pomóc zidentyfikować osoby, które borykają się z uzależnieniem, nawet jeśli same nie są tego świadome. Jak brzmią pytania?

Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, zmaga się z problemem nadmiernego spożycia alkoholu. Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) przeciętny Polak wypija rocznie średnio 11,7 litra czystego alkoholu. Problem dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a jego skutki mogą być tragiczne. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że alkohol jest przyczyną wielu chorób i urazów, które mogą prowadzić nawet do śmierci. W celu wczesnego rozpoznania alkoholizmu pomocny może być test CAGE, stworzony przez dr. Johna Ewinga w 1984 roku.

Spożycie alkoholu w Polsce - alarmujące dane

Spożywanie alkoholu w Polsce nie maleje, a statystyki są niepokojące. Każdego roku:

• przeciętny Polak wypija 11,7 litra czystego alkoholu,
• mężczyźni spożywają aż 18,4 litra alkoholu rocznie na osobę,
• kobiety wypijają 5,6 litra czystego alkoholu w skali roku,
• 35% dorosłych przyznaje się do regularnego upijania się przynajmniej raz w miesiącu.

Dane te pokazują, że problem alkoholizmu dotyczy szerokiego kręgu społeczeństwa, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, przy czym wykształcenie również odgrywa rolę – kobiety z wyższym wykształceniem upijają się o 62% częściej niż ich mniej wykształcone koleżanki.

Negatywne skutki zdrowotne alkoholu

Alkohol nie tylko wpływa na życie społeczne i relacje międzyludzkie, ale przede wszystkim na zdrowie. Z danych WHO wynika, że nadużywanie alkoholu może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych:

• wywołuje co najmniej 200 różnych urazów i chorób,
• przyczynia się do rozwoju cukrzycy,
• prowadzi do chorób serca i mózgu,
• zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory.

Ponadto szacuje się, że z powodu nadużywania alkoholu 3 miliony ludzi rocznie umiera na całym świecie, a w Polsce problem ten może skrócić średnią długość życia o 1,6 roku do 2050 roku.

Ukryty alkoholizm. Na czym polega test CAGE?

Test CAGE to jedno z najprostszych i najczęściej stosowanych narzędzi do przesiewowej oceny problemów z alkoholem. Składa się z czterech krótkich pytań, które pomagają zidentyfikować osoby mające trudności z kontrolowaniem spożycia alkoholu. Mimo swojej prostoty, test wykazuje wysoką skuteczność w rozpoznawaniu problemów alkoholowych i może być stosowany przez lekarzy, terapeutów, ale także przez samych pacjentów, którzy zastanawiają się, czy ich spożycie alkoholu nie stało się problematyczne.

Test CAGE: 4 pytania

Test CAGE, stworzony przez amerykańskiego psychiatrę dr. Johna Ewinga w 1984 roku, to kwestionariusz diagnostyczny, który zadaje cztery pytania dotyczące relacji danej osoby z alkoholem. Pytania te brzmią:

• Czy kiedykolwiek czułeś potrzebę ograniczenia picia?
• Czy ludzie denerwowali cię, krytykując twoje picie?
• Czy czułeś się winny z powodu picia alkoholu?
• Czy musiałeś pić rano, by uspokoić nerwy lub zmniejszyć kaca?

Odpowiedź twierdząca na dwa lub więcej pytań wskazuje na możliwość uzależnienia lub nadmiernego spożycia alkoholu i sugeruje, że konieczne może być dalsze badanie lub interwencja terapeutyczna.

Skuteczność i zastosowanie testu CAGE

Test CAGE jest bardzo efektywnym narzędziem, mimo swojej prostoty. Wskaźnik jego skuteczności w diagnozowaniu alkoholizmu wynosi od 76% do 93%, w zależności od populacji badanej. Nie jest on jednak wystarczająco czuły do wykrywania problemów z alkoholem wśród osób spożywających go w sposób bardziej umiarkowany, dlatego często używa się go w połączeniu z innymi metodami diagnostycznymi.

Jest stosowany głównie w środowiskach medycznych i terapeutycznych, ale może być również używany jako forma samooceny, zwłaszcza przez osoby, które obawiają się, że ich picie może wykraczać poza granice kontroli.

Diagnozowanie alkoholizmu. Jak wygląda?

Diagnozowanie alkoholizmu nie opiera się wyłącznie na testach przesiewowych, takich jak CAGE. To złożony proces, który obejmuje analizę wielu czynników, w tym:

• fizycznych i psychicznych objawów uzależnienia,
• historii spożycia alkoholu i związanych z tym problemów zdrowotnych,
• kontekstu społecznego i emocjonalnego pacjenta.

Lekarze i terapeuci zazwyczaj posługują się bardziej szczegółowymi kwestionariuszami i badaniami, takimi jak AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Test) lub kryteriami DSM-5, które pozwalają na dokładniejszą diagnozę. W badaniach diagnostycznych bierze się pod uwagę także wpływ alkoholu na życie zawodowe, rodzinne oraz zdrowie psychiczne i fizyczne pacjenta.

Wczesna diagnoza alkoholizmu ma kluczowe znaczenie

Wczesne rozpoznanie alkoholizmu jest niezwykle ważne dla skutecznego leczenia. Test CAGE, mimo swojej prostoty, może pełnić rolę pierwszego kroku w kierunku zrozumienia problemu i podjęcia działań. W przypadku pozytywnych wyników zaleca się kontakt z lekarzem lub terapeutą, którzy mogą zaproponować odpowiednią terapię, w tym psychoterapię, programy wsparcia lub leczenie farmakologiczne.

Leczenie alkoholizmu. Jakie są następne kroki?

Osoba, która uzyskała dwa lub więcej twierdzących odpowiedzi w teście CAGE, powinna:

• skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub specjalistą od uzależnień,
• rozważyć uczestnictwo w grupach wsparcia (np. Anonimowi Alkoholicy),
• podjąć działania w kierunku ograniczenia lub całkowitego zaprzestania spożywania alkoholu,
• przeanalizować inne dostępne formy leczenia, w tym farmakoterapię oraz psychoterapię.

Podsumowując, test CAGE to użyteczne narzędzie w identyfikacji problemów z alkoholem, ale jego wyniki powinny być traktowane jako punkt wyjścia do dalszych badań i diagnozy. W przypadku podejrzenia alkoholizmu, ważne jest jak najszybsze podjęcie odpowiednich kroków, które mogą pomóc w zatrzymaniu destrukcyjnego cyklu uzależnienia.