Obowiązkowym szczepieniom będą podlegały nowe grupy pacjentów. Ponadto wydłuży się lista szczepień zalecanych dla osób wyjeżdżających za granicę. Zmiany obejmą również dokumentację – niestety nie we wszystkich kwestiach, które wymagają poprawek.
Wskazówki TK uwzględnione
Rozporządzenie ministra zdrowia z 27 września 2023 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2077) jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego (TK) z 9 maja 2023 r., sygn. akt SK 81/19.
Zgodnie z wyrokiem terminy, liczby i dawki szczepień powinny być określone w drodze rozporządzenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw zdrowia, zamiast jak dotychczas w programie szczepień ochronnych, ogłaszanym przez głównego inspektora sanitarnego w formie komunikatu.
Bezpłatne szczepienia - nowe grupy osób
W nowych przepisach nieodpłatnymi szczepieniami objęto nowe grupy:
- osoby przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych albo narządów wewnętrznych
- osoby po po splenektomii,
- osoby z asplenią lub z zaburzeniami czynności śledziony – niezależnie od wieku pacjenta.
Ostateczna wersja rozporządzenia różni się od jego wcześniejszego projektu.
- Dzieci i młodzież po ukończeniu szóstego tygodnia życia będą objęte obowiązkowym szczepieniem ochronnym przeciw ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis) do 19., a nie jak pierwotnie planowano – do 13. roku życia.
- Do listy bezpłatnych szczepień dodano także te przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w przypadku kobiet planujących ciążę, dotychczas nieszczepionych.
Dokumentacja medyczna szczepień bez zmian
Nie zdecydowano się natomiast na zmiany dotyczące dokumentacji medycznej. To oznacza, że utrzymane zostaną dotychczasowe rozwiązania, których stosowanie w praktyce budzi wiele wątpliwości.
Nadal przewiduje się umieszczanie w dokumentach jedynie podpisu osoby wykonującej szczepienie i kwalifikującej do niego, mimo że utrudnia to późniejszą identyfikację tych osób. Pozostaje również w sprzeczności z innymi przepisami dotyczącymi prowadzenia dokumentacji medycznej, które wymagają pełnej identyfikacji – imieniem, nazwiskiem, tytułem zawodowym i numerem PWZ.
W formularzu nie zmieniono także niewielkiego rozmiaru miejsca na opisanie niepożądanego odczynu poszczepiennego czy odnotowanie aktualnego adresu zamieszkania. To bardzo utrudnia prowadzenie dokumentacji, która przecież towarzyszy małemu pacjentowi aż do dorosłości.
Co zmieni się w szczepieniach? Nowa książeczka
Osobno, w rozporządzeniu z 27 września 2023 r. w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych oraz Międzynarodowej Książeczki Szczepień (Dz.U. z 2023 r. poz. 2056), określono listę szczepień zalecanych wyjeżdżającym za granicę. Ustalono też wzór Międzynarodowej Książeczki Szczepień oraz sposób jej wydawania i dokonywania w niej wpisów. W tym przypadku przyczyna wprowadzenia nowego aktu prawnego była inna.
Wskutek nowelizacji ustawy z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. z 2023 r. poz. 826 ze zm.) zmienił się zakres upoważnienia do wydania rozporządzenia. Nowe rozporządzenie ma regulować tylko wykaz zalecanych szczepień ochronnych i wzór Międzynarodowej Książeczki Szczepień oraz zasady związane z jej wydawaniem i dokonywaniem w niej wpisów. Nie będzie już określało, jak wcześniej, sposobu finansowania i dokumentowania zalecanych szczepień ochronnych, wymaganych przez międzynarodowe przepisy, oraz prowadzenia dla nich dokumentacji.
Dłuższa lista zalecanych szczepień
Ponadto zmieniła się lista zalecanych szczepień – obecnie obejmuje 26 pozycji. Doszły szczepienia przeciw: COVID-19, japońskiemu zapaleniu mózgu, półpaścowi oraz zakażeniom wirusem syncytialnym układu oddechowego (RSV). ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Rozporządzenia weszły w życie 1 października 2023 r.
