Obligacje dla publicznych uczelni kształcących medyków oraz zmiany w egzaminach dla lekarzy – to tylko niektóre z długiej listy nowości dodanych w Sejmie do ustawy o NFZ.

Chodzi o nowelizację ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw, zmieniającą sposób finansowania ochrony zdrowia, czyli przenoszącą część świadczeń (np. wysokospecjalistycznych, ratownictwa medycznego, leków dla seniorów i kobiet w ciąży) z budżetu państwa do planu finansowego NFZ. Ustawa przeszła długą drogę – choć początkowo komisja zdrowia zarekomendowała odrzucenie jej w całości, to na sali plenarnej projekt został przywrócony i po wieczornych obradach w komisji pod osłoną nocy ostatecznie przyjęty przez Sejm.
Jak można się było spodziewać, wszystkie wnioski mniejszości próbujące ograniczyć roszady obowiązków pomiędzy budżetem a funduszem zostały odrzucone. Jednak podczas prac komisji wprowadzono długą listę poprawek – nie tylko dotyczących finansowania świadczeń.

Nowelizacja ustawy o zawodzie lekarza. Jakie zmiany?

Skoro jest to nowela ustawy o zawodzie lekarza (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1731 ze zm.), to wprowadzono wiele zmian z zakresu regulowanego tym aktem prawnym. Wśród nich postulowane przez samorząd zawodowy lekarzy zniesienie obowiązku przystępowania do części ustnej Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego (PES) dla osób, które z jego testowej części uzyskały przynajmniej 75 proc.
Zlikwidowany został również Państwowy Egzamin Modułowy, który miał być przeprowadzany po zakończeniu podstawowego modułu specjalizacji lub po drugim roku specjalizacji jednomodułowej. Zniesiono go zanim na dobrze wszedł, gdyż przepisy go wprowadzające miały obowiązywać od 2023 r.
Damian Patecki z Komisji Kształcenia Medycznego Naczelnej Rady Lekarskiej podkreśla, że zgodnie z ideą PEM, jaka wyszła ze strony samorządu zawodowego, po jego zdaniu lekarz miał uzyskiwać większy zakres uprawnień, ale przede wszystkim miało się to przekładać na wyższe zarobki. – W sytuacji gdy już wiadomo, że żadnych dodatkowych środków nie będzie, likwidacja tego egzaminu wydaje się krokiem w dobrym kierunku – ocenia.

Tajemnicze obligacje dla większej liczby podmiotów

Nocne poprawki nowelizują również ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (Dz.U. 2021 r. poz. 2445) w zakresie możliwości nieodpłatnego przekazania skarbowych papierów wartościowych przez ministra finansów. Poprawka rozszerza katalog podmiotów, które będą mogły je uzyskać (patrz: ramka) również o uczelnie działające pod nadzorem ministra zdrowia (czyli dziewięć uczelni medycznych), a także publiczne uczelnie zawodowe, które w bieżącym roku akademickim prowadzą studia na co najmniej jednym kierunku przygotowującym do wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej, fizjoterapeuty i ratownika medycznego (co istotne – nie lekarzy). Dodatkowe narzędzia mają służyć rozwojowi potencjału dydaktycznego.
Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, podkreśla, że emisja obligacji skarbowych, które są następnie przekazywane uczelniom wyższym, to coraz częściej stosowana na przestrzeni ostatnich lat forma finansowania jednostek sektora publicznego zamiast bezpośrednich dotacji z budżetu państwa. – Co do zasady środki te powinny być przeznaczane na realizację zadań inwestycyjnych, ale zgodnie z procedowaną ustawą okołobudżetową na 2023 r. dopuszczona będzie również możliwość pokrycia z obligacji i ich późniejszej odsprzedaży kosztów bieżących, związanych m.in. z kształceniem studentów oraz prowadzeniem działalności naukowej – wskazuje.
Ekspert podkreśla jednak, że finansowanie oparte na przejęciu obligacji przez uczelnie lub inne jednostki nie jest ujmowane jako wydatek budżetu państwa, mimo że wiąże się z emisją dodatkowego długu Skarbu Państwa. A jak pisaliśmy w tekście „Zamach na skarbonkę NFZ – rząd przyjął projekt” (DGP nr 217/2022), zdaniem ekspertów również przesunięcie finansowania z budżetu do funduszu wygląda na próbę ucieczki od zadłużenia budżetu państwa.
Praca zdalna po nowemu. Jednego dnia znikną stare zasady i pojawią się nowe
Praca zdalna po nowemu. Jednego dnia znikną stare zasady i pojawią się nowe

Zobacz również

Zmiany dotyczące dostępu pacjentów do wyrobów medycznych

Do ustawy wprowadzono także zmiany dotyczące dostępu pacjentów do wyrobów medycznych. Do przepisu, zgodnie z którym pacjentowi przyjętemu do szpitala (ale również poddającemu się zabiegom w innego rodzaju lecznicach) przysługują bezpłatne leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia oraz wyroby medyczne, jeśli są konieczne do wykonywania świadczeń, dodano ustęp stanowiący, że te zasady nie obowiązują w przypadku wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. – Do tej pory było dokładne rozporządzenie, jeżeli chodzi o wyroby medyczne: protezy, ortezy, różnego rodzaju opatrunki itp. – w szpitalu nie było można tego wykonywać bezpłatnie. Chcemy, żeby na podstawie tej poprawki była możliwość stosowania tego zabezpieczenia we wczesnym okresie rehabilitacji – podkreślał poseł Bolesław Piecha (PiS), autor poprawki.
Problem w tym, że zdaniem ekspertów jest zupełnie na odwrót. Rafał Janiszewski, właściciel kancelarii doradzającej placówkom medycznym, podkreśla, że obecnie pacjent, który potrzebuje np. protezy po amputacji, uzyskuje zlecenie na sporządzenie takiego wyrobu, po czym udaje się do zakładu zaopatrzenia ortopedycznego, gdzie zindywidualizowany wyrób jest wytwarzany – wszystko na podstawie przepisów o refundacji. – Jednak do tej pory przepis można było interpretować w ten sposób, że skoro pacjentowi przysługują w trakcie hospitalizacji wszystkie leki czy wyroby medyczne, to mógłby oczekiwać, że taki zindywidualizowany wyrób medyczny szpital mu zapewni. Tymczasem oczywistością jest, że w realiach szpitali (które nie są zakładami zaopatrzenia ortopedycznego) trudno jest skoordynować sporządzenie takiego wyrobu, i to jeszcze w trakcie hospitalizacji – wyjaśnia. ©℗
Etap legislacyjny
Ustawa przekazana do Senatu
Kto i na co w ochronie zdrowia dostanie skarbowe papiery wartościowe?
Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (Dz.U. poz. 2445) minister finansów na wniosek ministra zdrowia może nieodpłatnie przekazać skarbowe papiery wartościowe:
■ Agencji Badań Medycznych (na finansowanie inwestycji i zakupów inwestycyjnych oraz obsługę programów, na podstawie których dofinansowywane są projekty),
■ Narodowemu Funduszowi Zdrowia (na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych w całości lub współfinansowanych ze środków publicznych),
■ Uniwersytetowi Warszawskiemu (na utworzenie lub prowadzenie studiów na kierunku lekarskim lub lekarsko-dentystycznym),
■ Katolickiemu Uniwersytetowi Lubelskiemu Jana Pawła II (na utworzenie lub prowadzenie studiów na kierunku lekarskim),
■ Uniwersytetowi Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (na prowadzenie studiów na kierunku lekarskim).
Poprawka wprowadzona do ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty rozszerza ten katalog o:
■ uczelnie medyczne (w celu rozwijania potencjału dydaktycznego),
■ publiczne uczelnie zawodowe, które w bieżącym roku akademickim prowadzą studia na co najmniej jednym kierunku przygotowującym do wykonywania zawodu pielęgniarki, położnej, fizjoterapeuty i ratownika medycznego (w celu rozwijania potencjału dydaktycznego w zakresie kształcenia na studiach przygotowujących do wykonywania tych zawodu).
Wartość nominalna zobowiązań z tytułu wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych nie może przekroczyć 1 mld zł.
Źródło: ustawa z 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (Dz.U. poz. 2445), ustawa z 16 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw ©℗