Pacjent pacjentowi nierówny. Kto nie stoi w kolejkach do lekarzy?

Czy dawcy potrzebne jest skierowanie?

Jestem zasłużonym honorowym dawcą krwi. Niedawno musiałem poddać się badaniu rezonansem magnetycznym. Jednak szpital zażądał ode mnie skierowania. Czy miał do tego prawo?

Szczególne uprawnienia, które system opieki zdrowotnej przyznaje niektórym grupom pacjentów, w tym zasłużonym honorowym dawcom krwi, nie obejmują wszystkich świadczeń. Przywilej nie dotyczy kosztochłonnych badań diagnostycznych (a takim jest rezonans magnetyczny) ani rehabilitacji leczniczej. Do udzielenia obu tych świadczeń od uprawnionych pacjentów wymagane jest skierowanie wystawione przez lekarza, który ma umowę z NFZ.

Podstawa prawna

Art. 59 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Czy każdy pacjent ominie kolejkę

Mąż od wczoraj cierpi na ból w mostku. Do kardiologa, u którego się leczy, nie ma już zapisów na ten rok. Czy ze względu na pogorszenie stanu zdrowia może być przyjęty poza kolejnością?

W sytuacji pogorszenia stanu zdrowia każdy chory, bez względu na posiadane przez niego dodatkowe uprawnienia, ma prawo być leczony poza kolejnością. Pilne przypadki nie są wpisywane na listy oczekujących. W razie zmiany stanu zdrowia chorego wskazującej na potrzebę wcześniejszego niż w ustalonym terminie udzielenia świadczenia, informuje on o tym placówkę, w której oczekuje na wizytę u lekarza lub zabieg. Powinien być przyjęty w najbliższym możliwym terminie.

Podstawa prawna

Art. 19 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Czy sędziwy wiek daje przywileje

Mój ojciec niedługo kończy sto lat. Niestety ostatnio jego stan zdrowia się bardzo pogorszył i wymaga coraz częstszych wizyt u specjalistów. Czy z racji jego sędziwego wieku przysługują mu jakieś uprawnienia w publicznej służbie zdrowia?

Tylko niektórzy seniorzy wymagający pomocy medycznej mają szczególne uprawnienia – prawo do bezpłatnych leków i wizyt lekarskich poza kolejnością (nie powinni być w ogóle wpisywani do list oczekujących na świadczenia medyczne). Przywileje te należą się jednak tylko niektórym osobom starszym i wcale nie ze względu na wiek. Ze szczególnych uprawnień mogą korzystać jedynie seniorzy – inwalidzi wojenni i wojskowi, a także kombatanci. Szczególne uprawnienia przysługują ponadto osobom młodszym, pod warunkiem że mają status Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi, Zadłużonego Dawcy Przeszczepu lub weterana poszkodowanego podczas zadań wykonywanych poza granicami kraju.

Podstawa prawna

Art. 43 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Czy inwalida otrzyma bezpłatne leki

Mąż podczas wojny w Iraku doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu. Ma status inwalidy wojennego. Czy w związku z tym przysługują mu jakieś szczególne przywileje?

Kombatanci, inwalidzi wojenni i wojskowi, a także weterani poszkodowani podczas wykonywania zadań poza granicami kraju mogą korzystać ze swoich szczególnych uprawnień w placówkach medycznych, a także w aptekach. Ich szczegółowy zakres trochę się różni w przypadku każdej z tych grup pacjentów. Przykładowo: inwalidzie wojennemu przysługuje prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością. Na wizytę do specjalisty inwalidzi wojenni są zapisywani bez konieczności przedłożenia skierowania. Mogą także korzystać bez kolejki z usług farmaceutycznych w aptece. Mają prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych. Mają wreszcie przywilej leczenia się za darmo lekami refundowanymi przez NFZ, po okazaniu lekarzowi specjalnej legitymacji.

Podstawa prawna

Art. 47c ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Czy uprawnienia trzeba potwierdzić

Jestem kombatantem. Mimo że poruszam się o kulach, za każdym razem w przychodni lub aptece jestem proszony o okazywanie dokumentu potwierdzającego moje uprawnienia. Czy jest to zgodne z prawem?

Każda osoba, której przysługują szczególne uprawnienia w placówkach służby zdrowia (w tym posiadająca status inwalidy), musi każdorazowo okazać stosowny dokument potwierdzający jej prawa. W przypadku kombatanta jest to specjalna legitymacja. Obowiązek przedłożenia dokumentu potwierdzającego uprawnienia dotyczy również pozostałych uprzywilejowanych grup pacjentów. Lekarz musi bowiem zamieścić w historii choroby danego pacjenta adnotację o posiadanym przez niego uprawnieniu. Ten sam dokument pacjent jest zobowiązany przedstawić w aptece, realizując receptę. Farmaceuta ma obowiązek odnotować na odwrotnej stronie recepty numer i rodzaj dokumentu potwierdzającego uprawnienia.

Podstawa prawna

Art. 45–46 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Czy kombatant będzie szybciej leczony

Ostatnio bardzo mi się popsuł wzrok i potrzebuję okularów. Jednak w najbliższej przychodni skończyły się już zapisy do okulisty na ten rok. Czy jako kombatant mam prawo domagać się konsultacji lekarskiej od ręki lub w krótkim terminie?

Od niedawna zmieniły się zasady udzielania świadczeń opieki zdrowotnej kombatantom. 18 maja br. weszła bowiem w życie nowelizacja ustawy, która ich dotyczy. Dotychczas przepisy przewidywały, że pacjenci, którym przysługuje prawo leczenia poza kolejnością, powinni otrzymać potrzebną im pomoc medyczną w najbliższym możliwym terminie. W praktyce oznaczało to, że np. pod koniec roku, gdy wiele placówek ma już wyczerpane limity, kombatanci musieli czekać na pomoc medyczną razem z innymi osobami zapisanymi w kolejce. Obecne przepisy zobowiązują placówki medyczne do udzielenia kombatantom świadczeń ambulatoryjnych w dniu zgłoszenia. Jeżeli nie będzie to możliwe, bo np. w lekarz nagle zachorował i wszystkie wizyty w danym dniu zostały odwołane, pomoc medyczna powinna zostać udzielona kombatantowi w innym terminie, ale poza kolejnością wynikającą z listy oczekujących. Przy czym przepisy mówią wyraźnie, że świadczenie ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (a takim jest porada u okulisty) powinno zostać udzielone zainteresowanemu nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.

Podstawa prawna

Art. 7 ust. 3–4 ustawy z 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 496)