W opublikowanym w środę piśmie rzecznik praw Dziecka Marek Michalak zwrócił się do Głównego Inspektora Sanitarnego Jarosława Pinkasa o informację na temat realizacji zadań inspekcji z zakresu organizowania, prowadzenia oraz koordynacji i nadzorowania działalności oświatowo-zdrowotnej kształtującej postawy i zachowania zdrowotne.
Działania rzecznika praw dziecka – jak wskazano w wystąpieniu – są m.in. odpowiedzią na obywatelską inicjatywę ustawodawczą i projekt, który przewiduje m.in. odejście od obowiązku szczepień ochronnych i wprowadzenie dobrowolności w ich stosowaniu.
Rzecznik ocenia, że "podjęcie wielopłaszczyznowych działań edukacyjno-informacyjnych pozwoli na upowszechnienie wiedzy o wartości szczepień ochronnych oraz odwrócenie niekorzystnej tendencji rozrostu grupy osób przeciwnych szczepieniom".
Rzecznik przywołał sondaż Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych IBRIS dla "Rzeczpospolitej", z którego wynika, że 18 proc. Polaków jest za zniesieniem obowiązku szczepień. Przypomniał też, że z informacji Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny wynika, iż liczba niezaszczepionych dzieci i młodzieży do 19. roku życia (niezależnie od powodów niezaszczepienia) w ostatnich latach znacznie wzrosła. W 2010 r. zanotowano 3437 odmów, w 2011 r. – 4689, w 2012 r. – 5340, w 2013 r. – 7248, w 2014 r. zarejestrowano 12681 odmów, w 2015 r. 16689, w 2016 r. 23147, zaś w 2017 r. było ich 30089.
"Sytuacja ta budzi szczególne zaniepokojenie Rzecznika Praw Dziecka" – przekazał Michalak.
Rzecznik praw dziecka przypomniał, że wielokrotnie podkreślał, że wszelkie działania, których konsekwencją byłoby obniżenie wskaźników wyszczepialności dzieci w Polsce są niekorzystne i zaprzeczają podstawnemu prawu dziecka do ochrony jego zdrowia i życia.
RPD wskazał w piśmie do GIS, że działania w sferze szczepień ochronnych powinny być ukierunkowane przede wszystkim na rozpowszechnianie rzetelnej i naukowo popartej wiedzy o szczepieniach (prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych wśród społeczeństwa na temat m.in. szczepień oraz niepożądanych odczynach poszczepiennych – NOP), rzetelne monitorowanie NOP, stały nadzór nad bezpieczeństwem szczepionek, wsparcie zdrowotne osób (w tym dzieci), u których wystąpił NOP.
Obywatelski projekt przewiduje likwidację obowiązku szczepień ochronnych, proponując wprowadzenie zasady dobrowolności. Zakłada możliwość doraźnego nakładania przez ministra zdrowia lub wojewodę obowiązku szczepień w razie zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
W pierwszym czytaniu sejmowa większość nie zgodziła się na odrzucenie projektu i skierowała go do komisji zdrowia oraz polityki społecznej i rodziny. Politycy Prawa i Sprawiedliwości wyjaśniali, że klub głosował za skierowaniem go do komisji, bo PiS obiecało, że nie będzie odrzucać w pierwszym czytaniu projektów obywatelskich. Stanowisko rządu wobec projektu jest negatywne.