Znamy najnowszy harmonogram prac przy przebudowie kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Potrwają od jesieni 2020 aż do 2029 r.
Jeśli w tym roku ruszy wreszcie wielokrotnie zapowiadany i przekładany remont, przez prawie dekadę stolica będzie się zmagać z poważnymi komplikacjami w ruchu kolejowym i drogowym. Linia średnicowa to najważniejszy odcinek torów w Polsce. Obsługuje koleje regionalne i ogromny ruch dalekobieżny. Głównym celem przebudowy jest poprawienie przepustowości linii średnicowej – na części podmiejskiej z 16 do 24 pociągów na godzinę, a na dalekobieżnej ‒ z 14 do 20.
Trzeba też zmodernizować stare obiekty– poszczególne stacje, a przede wszystkim biegnący pod centrum Warszawy tunel, który powstał w latach 1924‒1933 i był jedną z największych ówczesnych inwestycji komunikacyjnych. Z notatki z niedawnego spotkania przedstawicieli spółki PKP Polskie Linie Kolejowe, stołecznego ratusza i organizacji społecznych wynika, że tunel jest w złym stanie. To zaś oznacza, że dużą cześć konstrukcji, a w szczególności strop, trzeba zbudować od nowa i to techniką odkrywkową, co spowoduje duże utrudnienia na powierzchni.
Ale po kolei. Po niedawnym wybraniu wykonawcy – firmy Budimex ‒ jesienią ma zacząć się wielka przebudowa Warszawy Zachodniej, która pochłonie 2,4 mld zł. Prace mają potrwać do połowy 2023 r. Wykonawca rozbierze istniejące tory i perony, by od nowa zbudować część podziemną. Na poziomie ‒2 znajdzie się tunel tramwajowy (dla planowanej linii z Woli przez Ochotę, Mokotów na Wilanów). Na poziomie ‒1 istniejący wąski tunel dla pieszych zostanie poszerzony z 8 do 60 m. W praktyce oznacza to, że powstanie podziemny dworzec i będzie można tam ulokować m.in. poczekalnie, dodatkowe kasy czy bary. Przy przebudowie zostanie zmieniony układ torów i ma powstać nowy peron z myślą o linii dużych prędkości, która tuż za Dworcem Zachodnim będzie biegła w stronę Centralnego Portu Komunikacyjnego, Łodzi i Wrocławia.
Start przebudowy Warszawy Zachodniej będzie się wiązać z początkiem wieloletnich utrudnień dla pasażerów. Jak zapowiada prezes PKP PLK Ireneusz Merchel, ograniczeń w ruchu na linii średnicowej można się spodziewać od początku 2021 r. Część torów i peronów trzeba będzie zamknąć. Niektóre pociągi będą musiały jeździć na trasie skróconej lub objazdem przez Dworzec Gdański.
W następnej kolejności ruszą prace na drugim końcu linii. TorProjekt wykonuje dokładny projekt przebudowy rejonu stacji Warszawa Wschodnia. To będzie drugi etap prac, który zaplanowano na lata 2023‒2025. Natomiast na lata 2025‒2026 przewidziano przebudowę kolejowego mostu średnicowego przez Wisłę.
Kumulacji utrudnień dla pasażerów kolei i mieszkańców Warszawy można się spodziewać w czasie przebudowy centralnego odcinka linii średnicowej, wraz z tunelem pod centrum miasta, co zaplanowano na lata 2025‒2027. Przewiduje się, że przecinające centrum Warszawy ze wschodu na zachód Al. Jerozolimskie będą na czas prac zwężone o połowę. Na czynnej południowej połówce miasto chciałoby utrzymać ruch tramwajowy. Ruch samochodowy będzie zaś drastycznie ograniczony. Na środkowym odcinku linii średnicowej kolejarze planują rewolucyjne zmiany. Ma powstać dodatkowy przystanek PKP – przy rondzie de Gaulle’a, przystanek Powiśle ma zostać przesunięty bliżej Wisły. Na przystanku Śródmieście zaplanowano zaś dwa dodatkowe tory.
W 2027 r. remont się nie skończy, bo w latach 2027‒2029 montowany ma być nowoczesny system sterowania ruchem ETCS, niezbędny przy tak dużym zagęszczeniu pociągów.
Nieznane są na razie szczegółowe koszty przebudowy linii średnicowej. Projektanci, z którymi rozmawialiśmy, mówią jednak, że zakładając tak duże zmiany – m.in. budowę nowego podziemnego przystanku – trzeba liczyć, że cała przebudowa (łącznie z Dworcem Zachodnim) pochłonie 7‒8 mld zł. Kolejarze liczą na dotacje z budżetu UE na lata 2021‒2027.
Harmonogramy i kosztorysy całkowicie odbiegają od niedawnych planów rządowych. Jeszcze na początku 2018 r. ówczesny minister inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński szacował, że modernizacja „średnicówki” pochłonie 1 mld zł, a wszystkie prace skończą się w 2023. ‒ Będziemy mocno pilnować terminów realizacji tej inwestycji – zapewniał.