Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów rozstrzygnął trwający przez lata spór o sposób liczenia mocy instalacji telekomunikacyjnych na potrzeby oceny oddziaływania na środowisko.
Sędziowie opowiedzieli się za interpretacją dogodniejszą dla telekomów. Po tym, jak rząd wiosną br. zmienił przepisy, uchwała ma znaczenie już tylko dla postępowań zakończonych przed 4 czerwca.
Sędziowie zajmowali się sprawą na wniosek trzyosobowego składu NSA, który doszedł do wniosku, że rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych wymagają wydania w końcu jednoznacznego rozstrzygnięcia. Sprawa zawisła przed NSA dotyczyła decyzji wójta gminy, na terenie której inwestor chciał postawić stację bazową telefonii komórkowej z 10 antenami sektorowymi. Wójt odmówił spółce określenia środowiskowych uwarunkowań planowanego przedsięwzięcia. To zablokowało możliwość realizacji inwestycji, więc firma odwołała się do samorządowego kolegium odwoławczego, ale poniosła tam porażkę. Ze stanowiskiem SKO zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie. Od wyroku WSA inwestor wniósł skargę kasacyjną.
Zarówno wójt, jak i SKO, a następnie olsztyński WSA opowiedzieli się za stanowiskiem wyrażanym w części wyroków sądów administracyjnych, że przy określaniu wpływu instalacji telekomunikacyjnych na środowisko należy uwzględniać sumę mocy wszystkich anten składających się na instalację. Reprezentujący to stanowisko powołują się na wykładnię systemową przepisów rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 71), a także na brzmienie par. 3 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia. Przepis ten wprowadzał regułę sumowania parametrów charakteryzujących przedsięwzięcie z parametrami innych przedsięwzięć tego samego rodzaju znajdujących się na terenie jednego zakładu lub obiektu.
Zwolennicy przeciwnego poglądu zwracali uwagę, że rozporządzenie, odnosząc się do instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych wskazywało wprost, że także w przypadku, gdy na terenie tego samego zakładu lub obiektu znajduje się inna instalacja, uwzględnia się promieniowanie pojedynczej anteny. Zdaniem tej strony sporu ten przepis był jednoznaczny i powinien mieć pierwszeństwo przed ogólną zasadą sumowania parametrów. Wychodzenie poza jego literalne brzmienie jest z tego powodu nieuprawnione – przekonywali. To właśnie to stanowisko przyjął NSA w poniedziałkowej uchwale.
Sprzeczności w orzecznictwie miały istotne znaczenie dla spółek telekomunikacyjnych, bo sposób liczenia mocy stacji bazowej decydował o tym, jak inwestycja zostanie zakwalifikowana z punktu widzenia ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1029). W zależności od przyjętego sposobu liczenia instalacja mogła zostać zakwalifikowana jako „zawsze znacząco oddziałująca na środowisko” lub „potencjalnie znacząco oddziałująca na środowisko”. Przedsięwzięcia z pierwszej grupy muszą zawsze przejść przez długotrwały, czasem nawet kilkuletni proces oceny oddziaływania na środowisko. Inwestycji drugiej kategorii taki obowiązek może dotyczyć, jeśli zdecyduje tak organ administracji. W obydwu przypadkach wymagana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, której brak uniemożliwia realizację inwestycji.
Uchwała NSA może ucieszyć spółki telekomunikacyjne, które w przeszłości nie mogły postawić planowanych anten ze względu na przepisy środowiskowe, jeśli ich sprawy czekają teraz na rozstrzygnięcie w sądach administracyjnych. Dla inwestycji rozpoczętych w ostatnim czasie problem już nie istnieje. Rozwiązał go rząd, usuwając instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne z listy przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko. Zmiana, która wzbudziła liczne głosy sprzeciwu zgłaszane w ramach konsultacji publicznych, weszła w życie 4 czerwca br. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1071). ©℗
orzecznictwo
Uchwała siedmiu sędziów NSA z 7 listopada 2022 r., sygn. III OPS 1/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia