Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Tak wynika z ustawy z 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 1301), która dzisiaj weszła w życie.
Okrojone świadczenia opieki zdrowotnej dla obywateli Ukrainy
Zgodnie z nowymi przepisami, obywatele Ukrainy, których pobyt na terytorium RP jest legalny, będą nadal uprawnieni do świadczeń zdrowotnych. Utrzymano więc zasadę równego dostępu, z wyjątkiem wyraźnie wskazanego katalogu świadczeń. Wyłączenia obejmują m.in.: leczenie i rehabilitację uzdrowiskową, programy zdrowotne (w tym programy polityki zdrowotnej ministra zdrowia), rehabilitację leczniczą, leczenie stomatologiczne, programy lekowe, ratunkowy dostęp do technologii lekowych, przeszczepy komórek, tkanek i narządów, a także część świadczeń związanych z refundacją leków, środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Dodatkowo ograniczeniem objęto zabiegi endoprotezoplastyki i usunięcia zaćmy oraz świadczenia dotyczące zaopatrzenia w wyroby medyczne i ich naprawy.
Wyjątki:
- dzieci i młodzież do 18. roku życia zachowują prawo do świadczeń z ww. katalogu; jeżeli w trakcie leczenia pacjent osiągnie pełnoletność, świadczenie będzie kontynuowane do zakończenia terapii,
- osoby poszkodowane działaniami wojennymi na Ukrainie, które zostały przetransportowane do Polski w celu leczenia, będą miały dostęp do większości świadczeń z wyłączeniem leczenia uzdrowiskowego oraz programów zdrowotnych.
Przy czym świadczenia rozpoczęte przed wejściem w życie ustawy będą kontynuowane na dotychczasowych zasadach, aż do ich zakończenia.
Świadczenie wychowawcze 800+. Nowe zasady
Nowelizacja wprowadza nowe zasady przyznawania świadczenia wychowawczego na rzecz dzieci cudzoziemców z państw trzecich. Od 1 czerwca 2026 r. prawo do świadczenia 800+ zostanie powiązane z aktywnością zawodową wnioskodawcy oraz uczęszczaniem dziecka do polskiej szkoły. Jednak ustawa szeroko definiuje pojęcie aktywności zawodowej. Za osoby aktywne zawodowo uznawane będą nie tylko osoby pracujące, ale również te, które podlegają ubezpieczeniom emerytalno-rentowym z innych tytułów, np. pobierające emeryturę, rentę, zasiłek macierzyński, zasiłek dla bezrobotnych czy świadczenia kompensacyjne dla nauczycieli. Uwzględniono także osoby dobrowolnie opłacające składki na ubezpieczenia społeczne. Wprowadzono również rozwiązania osłonowe: cudzoziemcy, którzy utracą pracę i zarejestrują się jako bezrobotni, będą mogli przez trzy miesiące (lub sześć miesięcy przy trojgu dzieci) zachować prawo do świadczenia. Zmiany proceduralne: wnioski o 800+ muszą zawierać numer PESEL wnioskodawcy i dziecka. W przypadku cudzoziemców wymagane będzie także podanie danych dokumentów dotyczących przekroczenia granicy i legalności pobytu. Inne świadczenia socjalne
Nowe regulacje obejmują także inne formy wsparcia:
Dobry start (300+): uzależnienie prawa do świadczenia od aktywności zawodowej cudzoziemca lub posiadania ubezpieczenia zdrowotnego.
Aktywny rodzic: doprecyzowano zakres danych we wnioskach, a ZUS uzyska możliwość wstrzymania wypłat w przypadku wątpliwości co do spełnienia warunków, zwłaszcza w zakresie zamieszkania w Polsce.
Uprawnienia do wykonywania zawodów medycznych
Nowelizacja wprowadza też zmiany w regulacjach dotyczących uproszczonego uznawania kwalifikacji lekarzy, dentystów, pielęgniarek i położnych z Ukrainy. Utrzymano możliwość czasowego wykonywania zawodu, ale z dodatkowymi ograniczeniami i wymogami.
Zakwaterowanie zbiorowe nie tylko dla grup wrażliwych
Nowe przepisy podnoszą minimalny próg osób, aby obiekt uznać za zakwaterowanie zbiorowe, oraz wprowadzono ograniczenia czasowe – przyjmowanie nowych osób będzie możliwe tylko do 31 października 2025 r., z wyjątkiem grup wrażliwych (np. osób niepełnosprawnych, rodzin z dziećmi).
