Bydgoszcz

Za wspieranie rodzicielstwa

Biuro ds. Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Bydgoszczy (woj. kujawsko-pomorskie) uruchomiło program „Wcześniak w domu”. Powstał on z myślą o rodzinach opiekujących się dziećmi wymagającymi szczególnego nadzoru zdrowotnego, w tym głównie wcześniakami oraz dziećmi z niską wagą urodzeniową. Celem programu jest poprawa opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem.

Program zapewnia kompleksowe wsparcie rodzinom, które tuż po urodzeniu wcześniaka potrzebują pomocy. Zakres wsparcia miasta jest bardzo szeroki. Rodziny mogą korzystać z regularnych wizyt u lekarza i pielęgniarki, opieki neonatologicznej w szpitalu i w domu, a także specjalistycznych konsultacji, np. u fizjoterapeutów. Oprócz tego dostępna jest pomoc psychologiczna, np. porady dla rodziców oraz możliwość udziału w grupach wsparcia.

Miasto organizuje również warsztaty, podczas których rodzice otrzymują cenne informacje na temat opieki nad wcześniakami oraz przysługujących im praw i świadczeń. Program przewiduje także wsparcie finansowe, m.in. dotacje do zakupu sprzętu medycznego oraz pomoc w pokryciu kosztów leczenia.

Ze wsparcia samorządu mogą także skorzystać pary starające się o dziecko. Miejski program in vitro działa nieprzerwanie od wielu lat. Na lata 2023-2026 miasto przeznaczyło na program 2 mln zł, co pozwoli rocznie wesprzeć 72 bezdzietne pary.

Ciechanów

Za rewitalizację zabytkowego budynku przy ul. Fabrycznej 2 i nadanie mu nowych funkcji społecznych

Zaniedbany i wyłączony z użytkowania budynek dawnego Stowarzyszenia Spożywców „Łydynia” urząd miasta (położonego w woj. mazowieckim), zrewitalizował i przekształcił w funkcjonalny obiekt. Na parterze powstał bar mleczny, oferujący dania kuchni polskiej.

Budynek stał się popularnym miejscem spotkań młodzieży, dorosłych oraz seniorów. Działa przez siedem dni w tygodniu, a jego oferta przyciąga również turystów. Obiekt dostosowany jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Z budynku korzystają również organizacje zajmujące się przeciwdziałaniem problemom społecznym, w tym uzależnieniom.

Prawie połowa kosztów inwestycji została pokryta z dofinansowania zewnętrznego.

Co istotne – w szybkim czasie udało się doprowadzić do samowystarczalności finansowej obiektu: dochody z działalności baru w pełni pokrywają wynagrodzenia pracowników oraz koszty utrzymania całego budynku.

Kamieńsk

Za program 700+ na adopcję psa

Mała gmina miejsko-wiejska (położona w woj. łódzkim) odważyła się na innowacyjny i nietypowy program wspierający adopcję bezdomnych zwierząt: zaoferowała pomoc finansową dla osób, które zdecydują się na przyjęcie psa ze schroniska.

Program daje możliwość uzyskania rekompensaty na pokrycie wydatków związanych z opieką nad adoptowanym pupilem. Można otrzymać nawet 700 zł na pokrycie kosztów pierwszych 12 miesięcy opieki nad psem. Wsparcie jest jednorazowe.

Pieniądze można przeznaczyć np. na zabiegi weterynaryjne, zakup karmy, akcesoriów takich jak buda, kojec czy legowisko. Wysokość rekompensaty zależy od faktycznych wydatków poniesionych przez adoptującego i jest przyznawana na podstawie przedstawionych rachunków, faktur lub paragonów.

Program jest dostępny dla wszystkich zainteresowanych, niezależnie od miejsca zamieszkania. Aby skorzystać z niego, należy podpisać umowę z urzędem gminy i przedstawić dokumenty potwierdzające wydatki związane z psem przyjętym ze schroniska.

Wbrew pozorom – miasto też ma korzyści z tego programu. Nie musi bowiem ponosić kosztów opieki nad bezdomnym zwierzęciem.

Akcja jest częścią Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt w Gminie Kamieńsk na rok 2024.

Katowice

Za Katowicką Radę Równego Traktowania

Jest to ciało doradcze, które skupia przedstawicieli różnych środowisk: samorządowców, młodzieży, seniorów, organizacji społecznych oraz miejskich instytucji. Zadaniem rady jest przeciwdziałanie dyskryminacji i wspieranie budowy miasta otwartego, w którym każdy mieszkaniec – bez względu na płeć, wiek, pochodzenie, sprawność, wyznanie czy tożsamość – czuje się bezpieczny, szanowany i włączony we wspólnotę.

Rada powstała w lipcu ub.r. Od początku swojej działalności podejmuje liczne i konkretne działania: uczestniczy w konsultacjach społecznych, organizuje spotkania tematyczne oraz współpracuje z organizacjami pozarządowymi i instytucjami publicznymi, analizuje miejskie polityki, opiniuje dokumenty i rekomenduje rozwiązania sprzyjające równości i integracji.

Wspieranie integracji migrantów, analiza sytuacji uczniów z Ukrainy w katowickich szkołach i reagowanie na przejawy wykluczenia i mowy nienawiści – to zadania rady. Efektem zainicjowanych przez nią spotkań w placówkach oświatowych było m.in. nawiązanie szerszej współpracy między szkołami, jednostkami edukacji pozaszkolnej i organizacjami społecznymi.

Rada włącza się w proces konsultowania projektów uchwał, programów i strategii miejskich, m.in. w zakresie rewitalizacji oraz współpracy z NGO.

Przyjęła również rekomendacje dotyczące stosowania języka równościowego w życiu publicznym.

Morawica

Za Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne w Brudzowie

Za blisko 7 mln zł ta miejsko-wiejska gmina (położona w woj. świętokrzyskim) wybudowała nowoczesne, kompleksowe Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne w Brudzowie. Inwestycja powstała, by zapewniać osobom niepełnosprawnym, głównie starszym, odpowiednią opiekę oraz wspierać ich rodziny.

20 osób może korzystać z ośrodka w trybie dochodzącym przez osiem godzin dziennie, biorąc udział w zajęciach i treningach aktywizacyjnych. Pozwalają one osobom z niepełnosprawnościami na podejmowanie aktywności na miarę ich potrzeb oraz możliwości psychospołecznych. W części dziennej przygotowano dla nich sale zajęciowe, pokój z jadalnią, kuchnie, łazienki, toalety oraz inne niezbędne pomieszczenia.

Ponadto, obiekt dysponuje dwudziestoma odpowiednio wyposażonymi pokojami, kuchniami i łazienkami, w których może przebywać całodobowo kolejnych dwudziestu podopiecznych.

Placówka w Brudzowie zapewnia mieszkańcom wsparcie w zakresie usług zdrowotnych, pielęgnacyjnych, a także pomaga zapobiegać powikłaniom zdrowotnym, stymulować sprawność ruchową oraz rozwijać kompetencje poznawcze i społeczne.

Centrum jest parterowe oraz całkowicie pozbawione barier architektonicznych, dzięki czemu jest w pełni dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.

Redzikowo

Za pierwsze w Polsce gminne olejomaty i edukację w tym zakresie

Ta 18-tysięczna gmina (położona w woj. pomorskim) jako jeden z pierwszych samorządów dostrzegła problem zużytych olejów. W czerwcu ub.r. urząd zdecydował się na współpracę z firmą planującą stworzenie ogólnopolskiej zbiórki zużytego oleju spożywczego, w efekcie na terenie gminy stanęło osiem pierwszych olejomatów. Był to istotny krok do poszerzenia liczby frakcji odpadów, które mogą być zbierane i segregowane przez gospodarstwa domowe.

W automatach mieszkańcy oddają zużyty w gospodarstwach domowych olej spożywczy, który trafia do recyklingu. Użytkownicy rejestrują się w aplikacji „Olejomat' i mogą pobrać specjalną butelkę do zbierania oleju w gospodarstwie domowym. Po zapełnieniu naczynia można je oddać do specjalnego urządzenia, skanując przy tym kod QR z aplikacji. Za każdą oddaną butelkę są przyznawane punkty na koncie w aplikacji. Można je wymieniać na ekologiczne nagrody, np. sadzonki drzew.

Dzięki zaangażowaniu władz i mieszkańców Redzikowo stało się wzorem dla innych gmin w Polsce.

Co istotne – działania promocyjno-informacyjne dotyczące zbiórki olejów są prowadzone aktywnie w szkołach, aby edukować najmłodsze pokolenia i włączyć w zbiórkę jak najwięcej osób.

Wałbrzych

Za akcje „Młodzież Ma Moc” oraz „Babcia i Dziadek od zaraz”

„Młodzież Ma Moc” to przedsięwzięcie, w ramach którego miasto (położone w woj. dolnośląskim) wprowadziło do szkół grupy Liderów Szkolnych – czyli uczniów przygotowanych do udzielania wsparcia rówieśnikom w sytuacjach kryzysowych oraz do przeciwdziałania przemocy i hejtowi.

Liderzy odgrywają rolę pomostu między uczniami a dorosłymi specjalistami, takimi jak psycholodzy czy pedagodzy. Projekt powstał jako odpowiedź na narastające problemy związane z przemocą psychiczną wśród młodzieży oraz malejące zaufanie do instytucjonalnych form wsparcia, takich jak tradycyjne konsultacje z psychologami czy pedagogami. Liderzy Szkolni nie tylko wspierają swoich rówieśników, lecz także przyczyniają się do budowania lepszej atmosfery w szkołach.

Projekt „Babcia i Dziadek od zaraz” to wsparta przez miasto oddolna inicjatywa, której celem jest pomoc rodzinom zastępczym w codziennym życiu oraz aktywizowanie starszych osób. Korzyści z tego projektu czerpią zarówno dzieci, które korzystają z doświadczenia i mądrości ludzi starszych, jak i dla seniorów, bo nie czują się wykluczeni, a ich aktywność zostaje doceniona.

Program „Babcia i Dziadek od zaraz” jest jedną z wielu akcji wspierających rodzicielstwo zastępcze, prowadzonych przez Wałbrzyski Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Wprowadził on m.in. Wałbrzyską Kartę Rodziny Zastępczej – system zniżek i ulg dla tych rodzin, a także akcję #AniaSzukaDomu, która bazowała na historii literackiej postaci Ani Shirley i promowała ideę rodzicielstwa zastępczego w niekonwencjonalny sposób.

Suwałki

Za kompleksowe działania na rzecz ludzi młodych

W ramach programu Działki Budowlane dla Młodych miasto (położone w woj. podlaskim) próbuje przyciągać nowych mieszkańców, oferując im możliwość zakupu nieruchomości z 50-proc. bonifikatą. W przetargu mogą wziąć udział osoby poniżej 40. roku życia (w przypadku małżonków przynajmniej jedno z nich musi spełniać ten warunek). Zabudowa działki musi zostać zakończona w ciągu 6 lat od zakupu.

Suwalski Starter Kariery to program stypendialny skierowany do studentów kierunków zgodnych z zapotrzebowaniem suwalskich przedsiębiorców. Program oferuje stypendia w wysokości 2000 zł miesięcznie (po 50 proc. wkładu wnoszą miasto i przedsiębiorcy) dla studentów licencjackich/inżynierskich, którzy po ukończeniu studiów zdecydują się wrócić do Suwałk.

W czerwcu 2024 r. odbyła się pierwsza edycja Suwałki Street Festiwal – imprezy zorganizowanej z rozmachem, bo obejmującej trzy części: Suwałki Street Night (promujący m.in. street football, graffiti, parady młodzieży), Suwałki Street Art (graffiti, customizacja ubrań) oraz Suwałki Street Camp (spotkania, turnieje). Festiwal zakończył koncert hip-hopowy Suwałki Street Vibes z Guzioriem, Otsochodzi i Kumi. Co ważne, wydarzenie było realizowane przez młodzież, wolontariuszy i organizacje pozarządowe.

Wąbrzeźno

Za akcję „Kurs na dziecko”

W odpowiedzi na drastycznie spadającą liczbę urodzeń Wąbrzeźno (miasto w woj. kujawsko-pomorskim) wprowadziło innowacyjny projekt skierowany do młodych rodziców i osób spodziewających się dziecka. Od listopada 2023 r. urząd finansuje dostęp online do „Kursu na Dziecko”, który oferuje aktualną i sprawdzoną wiedzę na temat przygotowania do porodu, pielęgnacji niemowląt oraz profilaktyki zdrowotnej.

Dzięki wsparciu finansowemu miasta oraz nowoczesnym technologiom mieszkańcy Wąbrzeźna mają teraz dostęp do najnowszej wiedzy, co pozwala im na bardziej świadome i kompleksowe przygotowanie się do roli rodzica. Jest to ważne dla młodych rodziców, szczególnie tych żyjących w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do specjalistów w dziedzinie zdrowia i opieki nad dziećmi jest ograniczony.

Wyróżnienie zbiorowe

Za działania na rzecz seniorów

Dostrzegliśmy, że coraz więcej miast i gmin angażuje się w rozwój usług społecznych dla seniorów. Nie przyznaliśmy osobnych nagród, ale chcieliśmy zwrócić uwagę na te samorządy, które prowadzą działania w sposób najbardziej kompleksowy, m.in.: Ożarowice, Szczecin, Wasilków i Gliwice.