Decyzja o przyznaniu zasiłku celowego z pomocy społecznej ma charakter uznaniowy. Podobnie jest z wysokością tego świadczenia. Organ gminy przyznając świadczenie bierze pod uwagę szereg czynników.

Kto dostanie zasiłek celowy z pomocy społecznej?

„Ubiegałam się o zasiłek celowy na w wysokości 900 zł na najpotrzebniejsze wydatki, a otrzymałam tylko 500 zł, chociaż spełniam kryterium dochodowe. Czy to zgodne z prawem?” – pyta pani Renata.

Kwestię zasiłku celowego regulują przepisy ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z nimi, zasiłek celowy może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnie potrzeby bytowej, w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu:

  • żywności,
  • leków,
  • środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
  • wyrobów medycznych i leczenia,
  • ogrzewania, w tym opału,
  • odzieży,
  • niezbędnych przedmiotów użytku domowego,
  • drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także
  • kosztów pogrzebu.

Rozmiar udzielonej pomocy z MOPS może się różnić

Przepisy nie określają konkretnych kwot przyznanego świadczenia, zależy to bowiem od konkretnej sytuacji wnioskującego.

Przykład

Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny „pomoc społeczna oparta jest na zasadzie pomocniczości i zgodnie z art. 3 ust. 1 ups ma stanowić dla jej beneficjenta jedynie wsparcie w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb bytowych. Osoba ubiegająca się o zasiłek celowy nie może zatem oczekiwać od organu zaspokojenia wszystkich zgłaszanych przez nią potrzeb w pełnym zakresie. Organy w ramach uznania administracyjnego uprawnione są do oceny zarówno tego, czy w okolicznościach danej sprawy zgłoszona potrzeba jest niezbędna dla strony, w rozumieniu art. 39 ust 1 ups, jak i zakresu w jakim podlega ona uwzględnieniu. Z samego faktu otrzymania świadczenia w niższej wysokości niż wnioskowana, pomimo złego stanu zdrowia oraz trudnej sytuacji materialnej, nie wynika w żaden sposób, że w postępowaniu popełniono jakikolwiek błąd co do ustaleń faktycznych czy też oceny materiału dowodowego” (wyrok NSA z 29 września 2024 r., sygn. I OSK 2220/23).

Od czego zależy wysokość zasiłku celowego?

Organ pomocy społecznej bierze tu pod uwagę nie tylko sytuację dochodową osoby ubiegającej się o świadczenie, ale też zakres potrzeb innych mieszkańców i własne możliwości finansowe.

Jednak w orzecznictwie podkreśla się, że każda decyzja w tego typu sprawach powinna być odpowiednio uzasadniona.

Przykład

Przykładowo w wyroku z 27 sierpnia 2024 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (sygn II SA/Rz 675/24) podkreślił, iż „zasiłek celowy przyznawany jest w ramach tzw. uznania administracyjnego, o czym świadczy wyraźne określenie "może być przyznany". Oznacza to, że organ administracji, mając na względzie ogólne zasady udzielania wsparcia z pomocy społecznej, ma co do zasady swobodę w podjęciu decyzji co do przyznania takiej pomocy, jak i jej wysokości. Nie oznacza to jednak dowolności, bowiem warunkowane jest to dokonaniem w sprawie prawidłowych ustaleń faktycznych (zgodnie z art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a.) oraz wymogiem należytego i przekonującego uzasadnienia rozstrzygnięcia (art. 107 § 3 K.p.a.). Nie może mieć ono charakteru dyskryminującego oraz powinno zostać oparte na jasnych i czytelnych, a więc poddających się kontroli kryteriach”.

Ważne

Warto nadmienić, iż osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy. Ma to jednak miejsce tylko w wyjątkowych okolicznościach.