Subskrybuj nas na Youtube
Finansowanie przez samorządy edukacji na nowych zasadach. Do konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia w sprawie sposobu podziału między jednostki samorządu terytorialnego w 2025 r. łącznej kwoty potrzeb oświatowych.
Zmiany w finansowaniu samorządów - co się zmieni?
1 stycznia 2025 r. wchodzi w życie reforma finansowania samorządów. W nowym systemie finansowania subwencję oświatową zastąpią globalne potrzeby oświatowe jednostek samorządu terytorialnego. Bedą one finansowane z dochodów samorządów. Łączna kwota dla wszystkich samorządów na 2025 r. określona została w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wynosi 102 mld 652,3 mln zł.
W projekcie rozporządzenia ministra edukacji zaproponowano sposób podziału tej kwoty między samorządy z uwzględnieniem typów i rodzajów szkół i placówek prowadzonych lub dotowanych przez nie, etapów rozwoju zawodowego nauczycieli (nauczyciel początkujący, mianowany i dyplomowany) i liczby uczniów w szkołach i placówkach, w tym po raz pierwszy liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym.
Kwota potrzeb, podobnie jak obecnie środki z subwencji oświatowej, ma być dzielona między poszczególne samorządy na podstawie tzw. algorytmu opisywanego w załączniku do projektu rozporządzenia. Punktem wyjścia w algorytmie ma być tzw. standard A, czyli kwota, jaką samorząd dostaje na jednego ucznia. Obłożony jest on systemem wag, czyli mnożników, dzięki którym kwota na jednego ucznia zmienia się zależnie od typu i specyfiki szkoły, placówki lub potrzeb ucznia. W załączniku do projektu rozporządzenia na 2025 r. opisano 111 wag i także wskaźniki.
Nowy algorytm, wyższe wskaźniki
W uzasadnieniu do projektu podano, że zgodnie ze wstępnym algorytmem podziału łącznej kwoty w 2025 r. szacuje się, że standard A wyniesie 9 477 zł. Oznacza to, że w stosunku do 2024 r., w którym finansowy standard A wynosił 8 991 zł, wzrośnie o 486 zł, czyli o 5,4 proc.
W projektowanym rozporządzeniu w stosunku do rozporządzenia ministra edukacji w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w 2024 r. zaproponowano kilka zmian, m.in. uwzględnienie finansowania dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym – zaproponowano wagi na uczniów do pięciu lat objętych wychowaniem przedszkolnym.
Wagi dla tych uczniów objętych wychowaniem przedszkolnym obliczono na podstawie obecnych wag naliczanych na uczniów sześcioletnich i starszych w wychowaniu przedszkolnym. Mają być one o ok. 10 proc. mniejsze. I tak np. w przedszkolu waga dla sześciolatka ma wynosić 75 proc. standardu A, a na pięciolatka 68 proc, a w innej formie wychowania przedszkolnego odpowiednio: 66 proc. i 60 proc.
MEN tłumaczy to wyższym wymiarem pensum nauczycieli dzieci pięcioletnich i młodszych w wychowaniu przedszkolnym (25 godzin) niż dzieci sześcioletnich i starszych w wychowaniu przedszkolnym (22 godziny).
"Wyższe pensum pracy nauczyciela powoduje niższy koszt przy stałej liczbie godzin opieki" – czytamy w uzasadnieniu.
Zmiana w finansowaniu uczniów z niepełnosprawnościami
W projekcie zaproponowano też uaktualnienie wag naliczanych z tytułu wprowadzenia standardów dla specjalistów i zmianę sposobu finansowania uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi oraz z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, a także zmiany w zakresie finansowania w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej: wprowadzenie wskaźników zwiększających liczbę uczniów niepełnosprawnych; zmianę finansowania uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi oraz z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera; zwiększenie finansowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz rozszerzenie jej zakresu na dzieci w wychowaniu przedszkolnym.
Zaproponowano także aktualizację zawodów w wagach dotyczących szkół prowadzących kształcenie zawodowe, uwzględnienie finansowania branżowych centrów umiejętności, kontynuację zmian w zakresie finansowania edukacji mniejszości niemieckiej poprzez ustalenie wag dla uczniów mniejszości niemieckiej na tym samym poziomie co pozostałe mniejszości, zwiększenie wartości wagi dla uczniów mniejszości w oddziałach i szkołach, w których zajęcia edukacyjne są prowadzone w dwóch językach: polskim i języku mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języku regionalnym, będącym drugim językiem nauczania oraz zmniejszenie wartości wagi dotyczącej świadczenia na start dla nauczycieli początkujących.
W projekcie znalazły się zmiany w zakresie wskaźników zwiększających i zmniejszających dotyczących liczby uczniów i wprowadzenie zróżnicowania finansowania uczniów niepublicznych szkół policealnych kształcących w trybie stacjonarnym i zaocznym poprzez zmniejszenie wskaźnika dotyczącego słuchaczy kształcących się zaocznie. (PAP)