Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe coraz częściej mierzą się z problemem tzw. pasożytnictwa cieplnego. Zjawisko to polega na oszczędzaniu na ogrzewaniu przez niektóre osoby kosztem sąsiadów, co prowadzi do niesprawiedliwego podziału kosztów. Jak spółdzielnie sobie z tym radzą? Jak ukrócić to zjawisko?
Często słyszymy historie o osobach, które celowo zakręcają kaloryfery, aby oszczędzić na ogrzewaniu. Niestety, oszczędzanie to odbywa się kosztem pozostałych lokatorów budynków. Problem pasożytnictwa cieplnego istnieje od lat i zarówno rządzący jak i same wspólnoty starają się walczyć z tym procederem.
Współczesne regulacje dotyczące zarządzania energią cieplną są zdefiniowane w przepisach prawa budowlanego oraz ustawie o efektywności energetycznej. Dodatkowo, kwestie związane z rozliczaniem kosztów ogrzewania w budynkach wielolokalowych reguluje rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska. Zasady te mają na celu ochronę uczciwych użytkowników lokali, eliminując zjawisko, w którym niektórzy lokatorzy celowo utrzymują niskie temperatury w swoich mieszkaniach, korzystając z ciepła sąsiadów.
Czym jest pasożytnictwo cieplne? Gdy sąsiad oszczędza na ogrzewaniu kosztem Ciebie
Pasożytnictwo cieplne to zjawisko, które dotyka wielu wspólnot mieszkaniowych. Polega ono na tym, że niektórzy lokatorzy celowo nie ogrzewają swoich mieszkań lub utrzymują minimalną temperaturę, co sprawia, że ciepło przepływa do ich lokali z mieszkań sąsiednich, które są lepiej ogrzewane. Pasożytnictwo cieplne prowadzi do nierówności w rozliczeniach za energię cieplną, ponieważ:
- sąsiedzi muszą zwiększać ogrzewanie, aby utrzymać komfort cieplny w swoich lokalach,
- wzrastają koszty energii cieplnej dla całego budynku, a podział kosztów staje się niesprawiedliwy,
- osoby, które oszczędzają na ogrzewaniu, nie ponoszą proporcjonalnych kosztów za zużywaną energię.
Jak prawo chroni przed pasożytnictwem cieplnym?
Aby zapobiec nieuczciwemu oszczędzaniu na ogrzewaniu, prawo budowlane oraz regulacje dotyczące wspólnot i spółdzielni wprowadzają rozwiązania, które mają na celu sprawiedliwe rozliczanie kosztów ciepła. Najważniejsze regulacje to:
- obowiązek montażu ciepłomierzy lub podzielników ciepła w budynkach wielolokalowych,
- możliwość wprowadzenia minimalnej temperatury w lokalach mieszkalnych, poniżej której nie wolno obniżać ogrzewania: zgodnie z przepisami w pomieszczeniach "przeznaczonych na stały pobyt ludzi, bez okryć zewnętrznych, niewykonujących w sposób ciągły pracy fizycznej", w pokojach oraz w kuchni temperatura powinna wynosić, co najmniej 20 stopni Celsjusza. W łazience powinno być jeszcze cieplej, bo temperatura, według rozporządzenia, ma wynosić co najmniej 24 stopnie.
- systemy motywacyjne, takie jak kary finansowe dla osób, które notorycznie utrzymują zbyt niską temperaturę w mieszkaniu, wykorzystując ciepło sąsiadów.
Wspólnoty mogą też podejmować uchwały regulujące zasady korzystania z energii cieplnej, a w przypadku rażących naruszeń dochodzić roszczeń finansowych od nieuczciwych lokatorów.
Ogrzewanie w blokach. Jak jest rozliczane?
Koszty ogrzewania w budynkach wielolokalowych mogą być rozliczane według różnych systemów, które mają na celu równomierne rozłożenie opłat na mieszkańców. Najczęściej stosowane metody to:
- Rozliczanie na podstawie ciepłomierzy: w mieszkaniach, gdzie zainstalowane są indywidualne ciepłomierze, koszty ogrzewania są obliczane na podstawie rzeczywistego zużycia energii cieplnej przez dany lokal.
- Podzielniki kosztów ogrzewania: te urządzenia mierzą różnice w temperaturze pomiędzy grzejnikami a pomieszczeniami, co pozwala obliczyć zużycie ciepła. Na podstawie tych danych rozdzielane są koszty.
- Rozliczanie według powierzchni lokalu: w przypadku, gdy nie ma zainstalowanych ciepłomierzy ani podzielników, koszty są rozliczane proporcjonalnie do powierzchni mieszkania, co nie zawsze oddaje rzeczywiste zużycie.
Systemy te mogą być modyfikowane przez wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, które mogą wprowadzać dodatkowe zasady mające na celu uczciwszy podział kosztów.
Pasożytnictwo cieplne. Jak spółdzielnie sobie z nim radzą?
Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe coraz częściej wdrażają rozwiązania mające na celu wyeliminowanie pasożytnictwa cieplnego oraz promowanie oszczędzania energii w sposób uczciwy. Oto kilka przykładów działań, które mogą być podjęte:
- Montaż ciepłomierzy w lokalach: umożliwia dokładne mierzenie zużycia ciepła w każdym mieszkaniu, co eliminuje nierówności.
- Uchwały wspólnoty: wspólnoty mogą wprowadzić zasady dotyczące minimalnej temperatury, jaką lokatorzy muszą utrzymywać w swoich mieszkaniach.
- Współpraca z firmami zarządzającymi energią: wspólnoty mogą zlecać zewnętrznym firmom optymalizację zużycia energii, co może przyczynić się do obniżenia kosztów.
Walka z pasożytnictwem cieplnym nie zawsze się sprawdza
Pasożytnictwo cieplne jest realnym problemem, który prowadzi do nieuczciwego rozkładu kosztów ogrzewania w budynkach wielolokalowych. Obowiązujące przepisy prawne i techniczne rozwiązania mają na celu ukrócenie tych praktyk, co jednak nie zawsze się sprawdza. Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe mogą stosować różne metody, aby sprawiedliwie rozdzielać koszty, takie jak instalowanie ciepłomierzy czy wprowadzanie minimalnej temperatury w lokalach. Czy jednak to wystarcza? Zdaniem dr. Kazimierza Dudzińskiego ze Stowarzyszenia ds. Rozliczania Energii, cytowanego przez portalsamorządowy.pl, rozporządzenie nie rozwiązało problemu, bo "ten, kto kombinuje, może płacić średnią, a nie tyle, ile marnotrawi".