Członek rady nadzorczej delegowany do zarządu spółki komunalnej powinien złożyć oświadczenie majątkowe

W spółce komunalnej, w której nasza gmina ma 100 proc. udziałów, rezygnację złożył prezes zarządu. Rada nadzorcza spółki chce delegować jednego ze swych członków, aby przez trzy miesiące wykonywał funkcje członka zarządu (umowa spółki umożliwia delegacje). Czy ten delegowany ma składać oświadczenie majątkowe, czy nie?

W art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej (dalej: u.g.k.) postanowiono, że gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Skoro mowa o radzie nadzorczej spółki komunalnej, to należy przypomnieć art. 10a u.g.k., gdzie podano m.in., że w spółkach z udziałem JST działa rada nadzorcza. Do rad nadzorczych w spółkach z udziałem JST stosuje się przepisy kodeksu spółek handlowych, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy. Podmiot reprezentujący JST lub komunalna osoba prawna, w zakresie wykonywania praw z udziałów i akcji przysługujących tym podmiotom, jako kandydata na członka organu nadzorczego wskazuje osobę, która spełnia wymogi, o których mowa w art. 19 ust. 1‒3 i 5 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, z wyłączeniem wymogu posiadania pozytywnej opinii Rady do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych. Do członków organu nadzorczego wskazanych przez podmiot reprezentujący JST lub komunalną osobę prawną stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 6 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Członków zarządu spółek z udziałem JST powołuje i odwołuje rada nadzorcza.

W podanym stanie faktycznym powstał jednak problem związany z brakiem obsady stanowiska prezesa zarządu spółki komunalnej. W związku z tym rada nadzorcza spółki planuje delegować na trzy miesiące członka tego organu do zarządu spółki. Od strony formalno-prawnej taka delegacja jest możliwa, co dodatkowo jest uzasadnione zapisami w umowie spółki.

Co jednak istotne, w związku ze wspomnianą delegacją mogą zaistnieć praktyczne problemy w kontekście składania oświadczeń majątkowych. Ma to związek ze stosowaniem przepisów ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), w tym art. 24h, który posługuje się m.in. sformułowaniami „osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną”, co mogłoby sugerować, że w ten zakres podmiotowy wchodzą również osoby delegowane z rady nadzorczej do zarządu spółki. Dla przypomnienia, z ust. 1 tego artykułu wynika, że radny, wójt, zastępca wójta, sekretarz gminy, skarbnik gminy, kierownik jednostki organizacyjnej gminy, osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną osobą prawną oraz osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta są obowiązani do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym.

Natomiast w ust. 5 doprecyzowano, że pierwsze oświadczenie majątkowe składa się w terminie 30 dni od powołania na stanowisko lub od dnia zatrudnienia. Kolejne oświadczenia majątkowe są składane co roku do 30 kwietnia, według stanu na 31 grudnia roku poprzedniego, oraz w dniu odwołania ze stanowiska lub rozwiązania umowy o pracę.

W ocenie prawnej ww. kwestii użyteczne będą stanowiska doktryny oraz sądów administracyjnych.

W jednym z komentarzy podano: „Z chwilą delegacji członek rady nadzorczej wstępuje w status prawny członka zarządu, który nie może sprawować funkcji (…) Oznacza to, że nabywa on takie same obowiązki i uprawnienia w zakresie prowadzenia i reprezentowania spółki, jakie posiada członek zarządu. Wśród tych praw jest także prawo do wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z tą funkcją” (Z. Jara [red.], „Kodeks spółek handlowych. Komentarz”, Warszawa 2024). Natomiast w innym komentarzu napisano, że: „Delegowany przejmuje te prawa i obowiązki, które posiadał odwołany, zawieszony bądź dotknięty przeszkodą członek zarządu. Delegowany jest zatem związany dotychczasowym podziałem zadań w zarządzie (…) – delegowany może zyskać uprawnienia prezesa zarządu, jeżeli właśnie jego zastępuje” (A. Opalski [red.], „Kodeks spółek handlowych. Tom III A. Spółka akcyjna”, Warszawa 2016).

Z kolei z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 kwietnia 2013 r. (sygn. akt I GSK 1245/11) wynika m.in., że oddelegowany do zarządu członek rady nadzorczej staje się w czasie delegacji zarządcą ze wszystkimi skutkami z tego wynikającymi. Oznacza to, że uchwała rady nadzorczej w przedmiocie delegacji stanowi dalsze, poza powołaniem, źródło powstania stosunku członkostwa w tym organie. Wpis do rejestru ma charakter deklaratoryjny, a delegowany staje się de iure członkiem zarządu już z chwilą podjęcia przez radę stosownej uchwały.

Opisane wyżej argumenty natury prawnej przemawiają za koncepcją, że delegowany członek rady nadzorczej staje się członkiem organu zarządzającego gminną osobą prawną. W konsekwencji powinien złożyć oświadczenie majątkowe według wymogów określonych art. 24h ust. 1 u.s.g. ©℗