Kto ustala zasady połowu ryb w zbiornikach należących do gminy [Poradnia samorządowa]

Jakie kwestie można uregulować w uchwale w sprawie warunków sprzedaży nieruchomości? Czy można wymagać od mieszkańców, by oddawany przez nich zużyty sprzęt był kompletny? Czy powiat może powołać komisję ds. pomocy zdrowotnej dla nauczycieli?

Nie, rada gminy nie może tych kwestii uregulować w uchwale, gdyż wynikają one wprost z art. 70 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: u.g.n.). Zgodnie z tym przepisem cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w drodze rokowań może zostać rozłożona na raty, na czas nie dłuższy niż 10 lat. Wierzytelność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w stosunku do nabywcy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w szczególności przez ustanowienie hipoteki. Pierwsza rata podlega zapłacie nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, a następne raty wraz z oprocentowaniem podlegają zapłacie w terminach ustalonych przez strony w umowie.

„Rada gminy jest upoważniona wyłącznie do określenia warunków sprzedaży nieruchomości na rzecz ich użytkowników wieczystych, lecz nie ma kompetencji do określenia zasad rozkładania na raty ceny sprzedaży nieruchomości, gdyż ta materia uregulowana została już przez ustawodawcy” – stwierdził wojewoda dolnośląski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 24 stycznia 2024 r. (nr NK-N.4131.166.1.2024.AS). Wojewoda zakwestionował zapisy uchwały dotyczące rozkładania na raty ceny sprzedaży nieruchomości. W uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że kwestie dotyczące rozkładania na raty ceny sprzedaży nieruchomości, a także wysokości pierwszej raty, ustawodawca uregulował w art. 70 ust. 2 u.g.n. w ten sposób, że przewidział pewne ogólne ramy, pozostawiając pozostałe kwestie do określenia organowi wykonawczemu na etapie ustaleń prowadzących do zawarcia konkretnej umowy. Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 1 u.g.n. gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Gospodarowanie zasobem polega w szczególności na wykonywaniu czynności zbywania i nabywania nieruchomości wchodzących w skład komunalnego zasobu. Oznacza to, że rada, podejmując uchwałę, uregulowała kwestie należącą do kompetencji organu wykonawczego gminy.

Na marginesie należy wskazać, że zakwestionowaną przez wojewodę uchwałę rada wydała na podstawie art. 198 ust. 1 u.g.n. Przepis ten dodano na mocy ustawy z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1463). Zobowiązał on radę albo sejmik do podjęcia uchwały w terminie czterech miesięcy od wejścia w życie powyższej ustawy z 26 maja 2023 r. (nastąpiło to 31 sierpnia 2023 r.). Uchwała miała określić szczegółowe warunki sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich użytkowników wieczystych albo zobowiązać organ wykonawczy do indywidualnego określania tych warunków w drodze zarządzenia. ©℗

Nie, rada nie może wprowadzać takiego zastrzeżenia. „Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach utworzone przez gminę punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych powinny odbierać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, niezależnie od tego, czy jest on kompletny czy też nie, wynika to bowiem wprost z tej regulacji” – taki pogląd wyraził wojewoda zachodniopomorski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 9 stycznia 2024 r. (nr P-1.4131.423.2023.AA). Wojewoda podkreślił, że organ stanowiący gminy nie jest upoważniony do ograniczania przyjmowania tej frakcji odpadów wyłącznie do odpadów kompletnych, dlatego też działanie takie rażąco narusza wspomniany przepis ustawowy. Ponadto kwestionowany zapis jest sprzeczny również z art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (dalej: u.z.s.e.e.), który wprowadza zakaz zbierania niekompletnego zużytego sprzętu oraz części pochodzących ze zużytego sprzętu podmiotowi niebędącemu odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości lub prowadzącym punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, o którym mowa w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Sprzętem w rozumieniu ww. ustawy jest zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2 u.z.s.e.e.). Zdaniem wojewody wykładnia wskazanych unormowań prowadzi do wniosku, że nie ma żadnego uzasadnienia dla sformułowania zastrzeżenia, że dostarczany do punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych utworzonego przez gminę sprzęt nie może być zdekompletowany. ©℗

Nie, nie ma podstaw do wydawania regulaminu, gdyż zasady wykonywania amatorskiego połowu ryb ustalone są w ustawie o rybactwie śródlądowym (dalej: u.r.ś.) oraz w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie szczegółowych warunków ochrony i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych. Jak wskazał wojewoda wielkopolski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 23 lutego 2024 r. (nr NP-III.4131.1.63.2024.4), przepisy odrębne regulują zasady wykonywania amatorskiego połowu ryb, dlatego nie jest dopuszczalne regulowanie tej samej materii i w takim samym zakresie w uchwale podjętej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.). Zgodnie z tym przepisem organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Wojewoda podkreślił, że art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g. obejmuje tylko takie sprawy, które nie są objęte regulacjami nadrzędnych aktów prawnych takich jak ustawy czy rozporządzenia. Ponadto wojewoda podał, że w zakresie upoważnienia ustawowego do ustalenia zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej nie mieści się materia, która na mocy upoważnienia z art. 7 ust. 2a u.r.ś. – przekazana została do uregulowania w drodze zezwolenia uprawnionego organu. Zgodnie z tym przepisem posiadanie zezwolenia potwierdza dokument wydany w postaci papierowej lub elektronicznej przez uprawnionego do rybactwa w obwodzie rybackim określający podstawowe warunki uprawiania amatorskiego połowu ryb ustalone przez uprawnionego do rybactwa wynikające z potrzeby prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w tym obwodzie rybackim, uwzględniającej w szczególności wymiary gospodarcze, limity połowu, czas, miejsce technikę połowu ryb. Zezwolenie może także wprowadzać warunek prowadzenia rejestru amatorskiego połowu ryb, a w przypadku wprowadzenia tego warunku – określać sposób prowadzenia tego rejestru. Zdaniem wojewody unormowania regulaminu nie należą do materii regulowanej w drodze aktu prawa miejscowego, są natomiast elementami określanymi w indywidualnie wydawanym zezwoleniu na amatorski połów ryb. Organem właściwym do wydania takiego zezwolenia jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 7 ust. 2 i 2a u.r.ś. ©℗

Nie, rada powiatu nie została do tego upoważniona. Powołana uchwała została podjęta m.in. na podstawie art. 72 ust. 1 i 4 Karty nauczyciela (dalej: KN), zgodnie z którymi niezależnie od przysługującego nauczycielowi i członkom jego rodziny prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organy prowadzące szkoły przeznaczą corocznie w budżetach odpowiednie środki finansowe z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz określą rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich przyznawania.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, że ustawowe upoważnienie organu prowadzącego szkołę do ustalania kryteriów i trybu przyznawania świadczenia, określone w art. 72 ust. 1 i 4 KN, obejmuje kompetencję do wyznaczenia mierników służących za podstawę oceny oraz ustalenie porządku ich przyznawania rozumianego jako system działań uwzględniających ustaloną kolejność i hierarchię uzależnionych wzajemnie zdarzeń. W zakresie pojęciowym ,,kryteriów i trybu” nie mieści się natomiast kompetencja organu do powoływania komisji uczestniczącej w sformalizowany sposób w procedurze przyznawania świadczeń. Zabieg taki, polegający na utworzeniu dodatkowego ciała (zespołu), któremu bez upoważnienia ustawowego gwarantuje się formalny udział w procesie decyzyjnym, prowadziłoby do konieczności rozszerzenia oceny prawidłowości procesu stosowania prawa o składniki nieobjęte delegacją ustawową (wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 4 lipca 2007 r., sygn. akt IV SA/Wr 265/07; WSA w Rzeszowie z 17 lutego 2021 r., sygn. akt II SA/Sz 1360/20 oraz WSA w Gliwicach z 8 lutego 2023 r., sygn. akt III SA/Gl 746/22). Podobnie orzekł wojewoda świętokrzyski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 6 marca 2024 r. (nr PNK.I.4130.50.2024). Stwierdził on, że zawarta w art. 72 ust. 1 KN delegacja ustawowa nie daje podstaw do powołania przez organ stanowiący, wykonujący zadania organu prowadzącego szkołę, komisji do spraw pomocy zdrowotnej, jak również określenia kompetencji i zasad postępowania tej komisji. ©℗