Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, samorządy mają zapewniać czystość i porządek na swoim terenie. Jednakże, to nie tylko gminy ponoszą odpowiedzialność za odśnieżanie. Kto jest odpowiedzialny za usuwanie śniegu i błota? Co grozi za zaniedbanie obowiązków?
Odśnieżanie. Jakie zadania ma gmina?
Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania. Zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych przez zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu (odśnieżanie) oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z dróg dla pieszych przez właścicieli nieruchomości. Gminy uchwalają też regulaminy utrzymania czystości i porządku na swoim terenie, by zasady prac samorządowych były przejrzyste i jasne dla mieszkańców.
Od zasad istnieją jednak wyjątki. Właściciele nieruchomości są zobowiązani do utrzymania czystości na drogach przeznaczonych dla pieszych, takich jak chodniki. Mają obowiązek usuwania błota, śniegu, lodu (odśnieżanie) i innych zanieczyszczeń z części drogi publicznej, która biegnie wzdłuż ich posesji i stanowi chodnik. Oznacza to, że każdy właściciel nieruchomości ma odpowiedzialność za utrzymanie tego obszaru w dobrym stanie, co obejmuje odśnieżanie i usuwanie błota. Głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa przechodzącym osobom.
Nie ma obowiązku odśnieżania chodnika, który nie przylega bezpośrednio do granicy nieruchomości lub jeśli gmina pobiera opłaty za parkowanie w miejscu przeznaczonym na ruch pieszy.
Dodatkowo, właściciel nieruchomości nie musi odśnieżać przystanków komunikacyjnych, ani z krawężników torowisk pojazdów szynowych – ten obowiązek spoczywa na przedsiębiorcach użytkujących tereny służące komunikacji publicznej.
Jak często trzeba odśnieżać?
Pomimo jasnych wytycznych kto z a co jest odpowiedzialny, tak już przepisy nie precyzują częstotliwości odśnieżania. Sąd Najwyższy w wyroku z 2017 roku stwierdził, że właściciel nieruchomości powinien zachować należytą staranność, choć częstotliwość tych czynności nie jest ściśle określona.
Brak odśnieżania. Jakie są kary?
Zaniedbanie obowiązków w zakresie utrzymania czystości na chodnikach grozi karą grzywny do 1500 złotych. Jednakże też istnieje kluczowa sentencja wyroku Sądu Najwyższego wskazująca, że gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikającą z zaniedbań w utrzymaniu chodników, jeśli nie sprawuje należytego nadzoru nad wykonaniem obowiązków przez właścicieli nieruchomości.
Zobacz także: Ważna zmiana w emeryturach. Od 1 stycznia 2024 nie będzie trzeba spełniać tego warunku
Trzeba pamiętać, że choć to właściciele nieruchomości są pierwszym ogniwem odpowiedzialności za odśnieżanie, to gmina ma kluczową rolę w nadzorowaniu realizacji tych obowiązków. Zaniedbania ze strony gminy mogą uwolnić właścicieli nieruchomości od konsekwencji prawnych związanych z zaniedbaniami na chodnikach.