Przepisy mają lepiej chronić prawa wychowawców, aby nie wykonywali swoich obowiązków poza godzinami pracy.
Doprecyzowanie zasad funkcjonowania placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz zapewnianych dzieciom form wsparcia przewiduje projekt nowelizacji rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz.U. nr 292, poz. 1720). Na potrzebę wprowadzenia zmian w tym zakresie wskazywali m.in. Marek Michalak, rzecznik praw dziecka, oraz Najwyższa Izba Kontroli w przekazywanych resortowi pracy zaleceniach po kontrolach.
Projekt zakłada rozszerzenie katalogu okoliczności, które dyrektor placówki powinien uwzględniać przy organizowaniu pracy wychowawczej. Ma on dodatkowo brać pod uwagę konieczność zapewnienia dziecku stabilnego środowiska wychowawczego (w tym ochrony przed niezgodną z jego dobrem zmianą miejsca pobytu), warunków umożliwiających kontakt z rodzeństwem i dostępu do innych niż szkolne zajęć, które będą zgodne z jego indywidualnymi potrzebami i rozwijały jego zainteresowania. Dyrektor musi też zagwarantować wychowankom prawo do prywatności i intymności.
– Zmiany te służą podkreśleniu podmiotowości małoletnich i chociaż do przestrzegania ich praw zobowiązuje nas Konwencja o prawach dziecka, to w praktyce ich realizacja przez placówki wygląda bardzo różnie – zauważa Joanna Luberadzka-Gruca z Koalicji na rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej.
Nowelizacja doprecyzowuje też zapisy par 18 ust. 1 rozporządzenia, które wskazuje, jakie obowiązki ma placówka wobec przebywających w niej wychowanków. Projekt zakłada, że ma ona zapewnić im dostęp do zajęć terapeutycznych, kompensacyjnych oraz innych specjalistycznych, które są konieczne dla rozwoju dzieci. Z kolei pomoc w nauce ma polegać na wspieraniu w odrabianiu zadań domowych oraz zapewnieniu dzieciom udziału w zajęciach wyrównawczych. Ponadto ma ono otrzymać pomoc w budowaniu kompetencji niezbędnych do samodzielnego życia i możliwość wypowiadania się w sprawach dla niego ważnych.
Zmianami objęte będą też przepisy regulujące pracę wychowawców. Projekt wskazuje, że zadania związane m.in. z wykonywaniem indywidualnej i grupowej pracy z dziećmi, prowadzeniem kart pobytu oraz udziałem w spotkaniach zespołu ds. okresowej oceny małoletnich mają być świadczone w ramach obowiązującego ich wymiaru czasu pracy. Ma to zapobiegać przypadkom zmuszania wychowawców do świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji rozporządzenia w konsultacjach