Opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i ulgi w tym zakresie powinny dotyczyć właścicieli nieruchomości, a nie mieszkańców danej miejscowości. Tak stwierdziło Kolegium RIO w Katowicach.
Rozpatrywana przez RIO sprawa dotyczyła uchwały Rady Gminy Jaworze z 31 marca 2015 r. w sprawie ustalenia wysokości stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (nr VI/54/2015). Określała ona stawki opłat za odbiór śmieci zróżnicowane w zależności od liczby mieszkańców nieruchomości. RIO stwierdziła częściową nieważność tej uchwały. Zakwestionowała przepis, zgodnie z którym zwolnieniem z opłaty za gospodarowanie odpadami, gdy są one zbierane w sposób selektywny, obejmuje się mieszkańców gminy, których miesięczny dochód na jednego członka rodziny nie przekracza kryterium dochodowego z art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163). Obecnie dochód ten w przypadku osoby samotnej nie może przekroczyć 542 zł, a osoby w rodzinie – 456 zł. Uchwała rady gminy przewidywała także, że zwolnienie będzie udzielane pod warunkiem przedłożenia aktualnego zaświadczenia lub decyzji kierownika ośrodka pomocy społecznej na okres sześciu miesięcy.
Kolegium uznało, że rada gminy istotnie naruszyła art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.), ustanawiając zwolnienie z opłaty za gospodarowanie odpadami dla mieszkańców, zamiast właścicieli nieruchomości. Przepis ten stanowi, że rada gminy może w drodze uchwały zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Zwolnienie to może jednak dotyczyć tylko tych gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Od 1 lutego 2015 r. regulacja ta obowiązuje w nowym brzmieniu. Do końca stycznia art. 6k ust. 4 przewidywał możliwość uchwalania przez radę gminy zwolnień przedmiotowych, jednak został on zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny ze względu na brak określenia w ustawie zasad, na jakich zwolnienia te mogły być wprowadzane przez rady gminy (wyrok z 28 listopada 2013 r., sygn. akt K 17/12).
Śmieci przy drodze powinien posprzątać jej zarządca
Śmieci przy drodze powinien posprzątać jej zarządca

Zobacz również
Kolegium RIO wskazało, że uchwała Rady Gminy Jaworze – niezgodnie z nową regulacją – zwalnia z opłat nie właścicieli, lecz mieszkańców nieruchomości. Podkreśliło też, że to właśnie właściciele zostali wskazani w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jako zobowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami. Pod tym pojęciem należy rozumieć także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.
RIO stwierdziła również naruszenie prawa w zapisie uchwały, który określał termin jej wejścia w życie. Przewidywał on mianowicie, że uchwała wejdzie w życie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego, z mocą od 1 maja 2015 r. W ocenie Izby przepis ten zawiera dwa wykluczające się terminy wejścia w życie uchwały, co stanowi naruszenie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 197, poz. 1172 ze zm.) oraz rozporządzenia prezesa rady ministrów w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2002 r. nr 100, poz. 908). Zgodnie z powyższą ustawą akty prawne wchodzą w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia, chyba że zostanie określony dłuższy termin. W ocenie RIO rada gminy chciała, aby uchwała obowiązywała od 1 maja 2015 r., a wobec tego powinna była zrezygnować z terminu 14-dniowego. Izba wskazała też, że w razie wątpliwości, w jaki sposób określić termin wejścia w życie przepisów, należy skorzystać z rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Zawiera ono wzory przepisów o wejściu w życie, które mają zastosowanie również do uchwał rad gmin będących aktami prawa miejscowego. RIO przypomniała też, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego akt prawny nie może wejść w życie i jednocześnie nie posiadać mocy obowiązującej.
Uchwała Kolegium RIO w Katowicach z 5 maja 2015 r. nr 199/XI/2015