Wsparcie klubów nastawionych na zysk jest niedozwolone

Kluby sportowe borykają się ze wzrostem kosztów funkcjonowania. Dlatego burmistrz opracował projekt uchwały w sprawie udzielania dla nich dotacji. Jego zdaniem miasto powinno wspierać wszelką działalność sportową, nie tylko tę non profit. Radni chcą poprzeć uchwałę, wysuwając przy tym dodatkowy argument, że wzrost kosztów funkcjonowania dotyczy wszystkich, powinno się równo traktować wszystkie podmioty. Czy wsparcie klubów nastawionych na zysk jest legalne?

W art. 27 ustawy o sporcie (dalej: u.s.) postanowiono, że tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu to zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Organ stanowiący JST może określić w drodze uchwały warunki i tryb finansowania tego zadania własnego, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć. Dodano też, że przepisy ustawy nie naruszają uprawnień JST do wspierania kultury fizycznej na podstawie przepisów odrębnych.

Dla kogo i na co

Natomiast w art. 28 u.s. podano, że klub sportowy działający na obszarze danej JST, niedziałający w celu osiągnięcia zysku, może otrzymywać dotację celową z budżetu tej jednostki na podstawie uchwały, o której mowa w art. 27 ust. 2 u.s., z zastosowaniem przepisów ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Przy czym w art. 221 u.f.p. postanowiono m.in., że podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań (ust. 1). Ponadto zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U.2023 r. poz. 571), a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie – na podstawie umowy JST z podmiotem, o którym mowa w ust. 1. Umowa ta powinna określać:

• szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin wykonania tego zadania;
• wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
• termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do 31 grudnia danego roku budżetowego;
• tryb kontroli wykonywania zadania;
• termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
• termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.

Z kolei w art. 28 ust. 2 u.s. podano, że dotacja ma służyć realizacji celu publicznego, o którym mowa w art. 27 ust. 2 u.s., i może być przeznaczona w szczególności na:

1) realizację programów szkolenia sportowego,

2) zakup sprzętu sportowego,

3) pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach,

4) pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego,

5) sfinansowanie stypendiów sportowych i wynagrodzenia kadry szkoleniowej

– jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.

Wyłącznie niekomercyjne

Przytoczone wyżej regulacje prawne nawiązują do udzielenia dotacji dla klubów sportowych, lecz tylko niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Zatem w opisanej przez czytelnika sytuacji nie ma przesłanek, aby wprowadzać przepisy dotacyjne przewidujące dotowanie wszystkich klubów sportowych. Usprawiedliwieniem tego nie może być także trudna sytuacja ekonomiczna tych klubów. Należy bowiem podkreślić, że ustawodawca nie pozostawia „wyboru” jednostkom samorządu terytorialnego, umożliwiając dotowanie wyłącznie klubów niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Założenie to ma potwierdzenie w najnowszym rozstrzygnięciu nadzorczym, tj. w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 6 czerwca 2023 r. (nr 16/859/2023). Organ nadzoru również weryfikował uchwałę rady gminy w sprawie ustalenia warunków oraz trybu finansowego wspierania rozwoju sportu w gminie. W ramach oceny prawnej m.in. stwierdzono, że „Kolegium Izby wskazuje również, że w postanowieniach uchwały nie dookreślono, że o dotację celową z budżetu Gminy (…), o której mowa w art. 27 ust. 2, mogą ubiegać się kluby sportowe niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Zapisy badanej uchwały wskazują zatem, iż jest ona kierowana do wszystkich klubów sportowych z terenu Gminy (…), zarówno działających, jak i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Zdaniem Kolegium Izby doszło tym samym do nieuprawnionej modyfikacji przepisu art. 28 ust. 1 ustawy o sporcie, prowadzącej do rozszerzenia kręgu podmiotów mogących ubiegać się o przyznanie dotacji”.

A zatem uchwała dotacyjna wspierająca kluby sportowe nie może obejmować wszelkich klubów. Wsparcie w trybie dotacyjnym jest możliwe jedynie dla klubów niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Co więcej, takie sformułowanie powinno się znaleźć w treści uchwały dotacyjnej, aby nie było wątpliwości, co do kręgu podmiotów uprawnionych do dotacji. W tym kontekście nie może być zasadny argument odnoszący się do równości wobec prawa, bowiem przepis w randze ustawy przewiduje ograniczenie wsparcia do wspomnianych wyżej klubów sportowych nienastawionych na zyski. ©℗