Rada gminy w projekcie regulaminu ustaliła, że umowa o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków może być zawarta na czas określony.

Wskazano, że wniosek o zawarcie tej umowy powinien określać: imię, nazwisko (lub nazwę) bądź REGON, numer NIP (o ile wnioskodawca go posiada) oraz adres zamieszkania lub siedziby wnioskodawcy. Ponadto w projekcie regulaminu zapisano, że w umowie zostanie podana częstotliwość okresów rozliczeniowych. Czy takie proponowane zapisy regulaminu są prawidłowe?

Projektowane zapisy regulaminu są wadliwe. Dyspozycja dotycząca długości trwania umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków nie mieści się w granicach przyznanego radzie upoważnienia z art. 19 ust. 5 pkt 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej u.z.z.w.), gdyż nie dotyczy warunków i trybu zawierania umów z odbiorcami usług. Określenie czasu trwania umowy należy do elementów umowy i nie można go zaliczyć do warunków i trybu zawierania umów. Treść takiej umowy podlega przepisom prawa cywilnego, a podmiot zewnętrzny ‒ rada gminy ‒ nie ma podstaw prawnych, aby na treść takiej umowy wpływać. O wadliwości analogicznych postanowień wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 lipca 2020 r. (sygn. akt II OSK 536/20). Sąd wskazał, że rada gminy nie dysponuje upoważnieniem do określania warunków podpisania umowy na dostawę wody lub odbiór ścieków. NSA podał ponadto (por. wyrok z 19 maja 2021 r., sygn. akt III OSK 439/21), że wolą ustawodawcy wyrażoną w u.z.z.w. było pozostawienie wielu kwestii, jakie mogą pojawić się w relacjach pomiędzy przedsiębiorstwem jako dostawcą usług wodno-kanalizacyjnych a odbiorcą tych usług, do rozstrzygnięcia w drodze wspólnych ustaleń pomiędzy stronami tego stosunku cywilnoprawnego, których konsekwencją będą odpowiednio uregulowane warunki umowne.

W proponowanej treści wniosku wadliwe jest również żądanie wpisywania do niego numeru REGON czy NIP, gdyż wykracza to poza delegację zawartą w art. 19 ust. 5 pkt 2 u.z.z.w. Potwierdza to m.in. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 21 lipca 2022 r. (nr PN-II.4131.290.2022), w którym podkreślono, że podanie we wniosku numeru REGON nie stanowi warunku zawarcia umowy o dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków. Na ten temat znajdziemy także wypowiedzi w orzecznictwie. NSA w wyroku z 15 stycznia 2019 r. (sygn. akt II OSK 391/17) wyjaśnił, że podanie numeru PESEL, REGON lub NIP nie stanowi warunku zawarcia umowy o dostawę wody. Określenie w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, na podstawie art. 19 ust. 2 pkt 2 u.z.z.w., warunków i trybu zawierania umów z odbiorcami usług oznacza, że powinny w nim się znaleźć tylko niezbędne dane konieczne do zawarcia umowy. Jeżeli właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego przedłoży wniosek o zawarcie umowy o dostarczanie wody lub odbiór ścieków z osobą korzystającą z lokalu w takim budynku, wskazując na imię i nazwisko takiej osoby oraz jej adres, to już te dane osobowe powinny umożliwić zawarcie umowy. Zdaniem NSA domaganie się dodatkowych danych osobowych, jak numer PESEL czy NIP, nie jest warunkiem koniecznym do zawierana umów na dostawę wody.

Także zapis regulaminu dotyczący ustalania w umowie częstotliwości okresów rozliczeniowych wykracza poza delegację ustawową. W aktualnym orzecznictwie sądów administracyjnych przedstawiono pogląd, zgodnie z którym przepisy u.z.z.w. nie upoważniają uchwałodawcy do wkraczania w sferę umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorstwem i odbiorcą jego usług. Jak stanowi art. 6 ust. 1 u.z.z.w., dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług, a jej obligatoryjne elementy określono w art. 6 ust. 3 pkt 1‒6 u.z.z.w. Projektowany zapis stanowi ewidentne przekroczenie delegacji ustawowej (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 15 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Bk 396/21). ©℗