Pracownicy sfery budżetowej najpóźniej do 31 marca 2023 r. muszą otrzymać za ubiegły rok dodatkowe wynagrodzenie roczne, które określane jest potocznie trzynastką. Do otrzymania tego świadczenia trzeba spełnić podstawowe wymagania, czyli co do zasady przepracować cały ubiegły rok. Bywają jednak wyjątki od tej zasady. Przełożony nie może jednak tego wynagrodzenia potraktować uznaniowo. W efekcie nie ma podstawy, aby np. wstrzymać wypłatę z uwagi na małą efektywność pracy.
Opracował Artur Radwan
Pracodawca nie wypłaci trzynastki jeśli:
  • nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy trwa dłużej niż dwa dni;
  • pracownik stawia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości;
  • zostanie wymierzona pracownikowi kara dyscyplinarna wydalenia z pracy lub ze służby;
  • dojdzie do zwolnienia dyscyplinarnego pracownika
- wymienione przesłanki muszą wystąpić w roku za który naliczane jest świadczenie
Komu przysługuje prawo do trzynastki:
  • pracownikom państwowych jednostek sfery budżetowej, w tym członkom służby cywilnej;
  • zatrudnionym w urzędach organów władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa oraz sądach i trybunałach;
  • pracownikom samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych prowadzących gospodarkę finansową;
  • pracownikom biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz klubów, kół albo zespołów parlamentarnych.
Kto nie otrzymuje ww. świadczenia:
  • Osoby zajmujące kierownicze stanowiska w państwie tzw. R - (m.in. prezydent, premier, ministrowie, wojewodowie);
  • Służby mundurowe - te otrzymują nagrodę roczną na podstawie odrębnych regulacji.
Warunki nabycia prawa do dodatkowej nagrody rocznej:
  • zasadą generalną do otrzymania trzynastki w pełnej wysokości jest przepracowanie u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego;
  • pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy.
  • przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane m. in. w przypadkach:
- nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej);
- zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące;
- powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej;
- rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
- przeniesienia służbowego, powołania lub wyboru,
- likwidacji pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
- likwidacji jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacji;
- śmierci pracownika.
Ile wynosi trzynastka i kiedy jest wypłacana:
  • 8,5 proc. sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie;
  • przy naliczeniu tego świadczenia należy uwzględnić wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
  • wynagrodzenie roczne wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku za który przysługuje to wynagrodzenie.
Ważne: wyjątkiem od zasady jest wtedy kiedy rozwiązano z pracownikiem stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy - wtedy wynagrodzenie roczne wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Ważne: Do wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie wlicza się nagród otrzymywanych w tym okresie.
Wydatki na trzynastkę w niektórych urzędach (mln zł) / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe