Wójt przygotował projekt uchwały w sprawie dotowania rozwoju sportu w gminie, w tym wsparcia dla klubów sportowych np. na transport na zawody, wynajem obiektów, wyżywienie. W projekcie zapisano, że dotacja wynosi maksymalnie 50 proc. wartości zadania, ale wyjątkowo wójt może ją zwiększyć do 75 proc. Czy takie rozwiązanie jest dopuszczalne?

Z pytania wynika, że gmina zamierza ustalić zasady udzielania dotacji na cele związane z rozwojem sportu na jej terenie. Tego typu dotacje mogą być udzielane w różnych sferach funkcjonowania administracji samorządowej, a jedną z nich jest sfera kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych. Z art. 126 ustawy o finansach publicznych wynika, że dotacje to „podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych”.

Podstawa do ustalenia

Szczegółowe regulacje dotyczące dotacji sportowych zawarto w ustawie o sporcie. W jej art. 27 postanowiono m.in., że organ stanowiący JST może określić w drodze uchwały warunki i tryb finansowania zadania własnego, o którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć. Jeśli zaś chodzi o kluby sportowe, to ustawodawca w art. 28 ust. 2 ustawy o sporcie dookreślił, że dotacja, o której mowa w ust. 1, ma służyć realizacji celu publicznego, o którym mowa w art. 27 ust. 2, i może być przeznaczona w szczególności na:
1) realizację programów szkolenia sportowego,
2) zakup sprzętu sportowego,
3) pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach,
4) pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego,
5) sfinansowanie stypendiów sportowych i wynagrodzenia kadry szkoleniowej
‒ jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.

Co może rada

W orzecznictwie sądowym akcentuje się m.in., że ustawodawca nie nałożył na organ stanowiący gminy obowiązku podjęcia uchwały, o której mowa w art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie. Przepis ten przez swoją fakultatywną konstrukcję nie sprzeciwia się jednak dokonaniu ustalenia przez organ stanowiący podstawowych i ramowych zasad finansowania zadania wymienionego w art. 27 ust. 1 ustawy o sporcie. Nie ma też przeszkód, aby rada gminy, określając cel publiczny z zakresu sportu, który ta jednostka chce osiągnąć, wskazała jedno zadanie bądź więcej zadań podlegających dofinansowaniu (ich niewyczerpujące wyliczenie określa art. 28 ust. 2 ustawy o sporcie) oraz podstawowe zasady, wedle których finansowanie będzie się dokonywać. Jednocześnie rada może przekazać organowi wykonawczemu skonkretyzowanie uchwały w określonym przez radę zakresie, a przy tym powierzyć jej wykonanie burmistrzowi/prezydentowi miasta – stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. Jednak burmistrz/prezydent miasta w ramach zarządzeń wykonawczych do uchwały ma obowiązek ściśle trzymać się ram wyznaczonych zarówno przez uchwałę, jak i ustawę oraz naturę materii, którą w ramach danego upoważnienia reguluje (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 stycznia 2022 r., sygn. akt II GSK 2560/21).

Burmistrz wykonawcą

Szczególnie pomocne może być stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku wyrażone w uchwale nr 18/261/2022 z 2 listopada 2022 r. (bip.bialystok.rio.gov.pl). W ramach analizy uchwały dotacyjnej organ nadzoru weryfikował zapis o treści: „na wniosek klubu sportowego, Burmistrz, po zapoznaniu się z sytuacją finansową klubu może zwiększyć stawkę dofinansowania do 95 proc.”. RIO zwróciła uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze, wskazała, że uregulowanie zasad ustalania wysokości dotacji polegające w rzeczywistości na scedowaniu określenia jej wysokości na organ wykonawczy stanowi naruszenie art. 27 ust. 2 ustawy sporcie oraz art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych. W tym drugim przepisie postanowiono bowiem, że tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący JST, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia. Po drugie, RIO przypomniała, że uchwała w sprawie określenia warunków i trybu finansowania rozwoju sportu stanowi akt prawa miejscowego, a jej postanowienia winny być formułowane w sposób zrozumiały dla adresatów i niebudzący wątpliwości interpretacyjnych. Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z 25 marca 2009 r. (sygn. akt I SA/Op 37/09), przepis prawa miejscowego musi być sformułowany w sposób precyzyjny i czytelny, tak by wynikało z niego, kto, w jakich okolicznościach i jak powinien się zachować, żeby osiągnąć skutek wynikający z tego przepisu. Uchwały podejmowane przez organy samorządowe muszą zawierać sformułowania jasne, wyczerpujące, uniemożliwiające stosowanie niedopuszczalnego, sprzecznego z prawem luzu interpretacyjnego. Finalnie RIO stwierdziła nieważność całej uchwały w sprawie dotowania zadań z zakresu sportu.
Podsumowując, opisane w pytaniu rozwiązanie legislacyjne byłoby prawnie wadliwe. To organ stanowiący JST powinien określić wysokość dotacji, nie może cedować tych kompetencji na organ wykonawczy. ©℗
Podstawa prawna
art. 27 ust. 2, art. 28 ust. 2, art. 221 ust. 4 ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1599; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2185)
art. 126 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1634; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2414)
art. 30 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561)
Zapraszamy do zadawania pytań
sia@gazetaprawna.pl