Obwieszczenie o wydaniu decyzji ukazało się w kilku publikatorach, a ponadto wywieszono je w kilku miejscach w różnym czasie. Od której daty należy liczyć 14-dniowy termin na złożenie odwołania?
Kwestia poruszona w powyższym pytaniu od wielu lat budzi wątpliwości interpretacyjne i często prowadzi do sporów. Rozstrzygnął je jednoznacznie Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 20 września 2022 r. (sygn. akt III OZ 543/22). W jego uzasadnieniu czytamy: „Jeżeli organ samorządowy dokonuje zawiadomienia o wydaniu decyzji w różnych miejscach i jest ono wywieszane różnym czasie, należy ustalić, kiedy ukazało się po raz pierwszy ostatnie z obwieszczeń i ten dzień traktować jako dzień rozpoczęcia biegu terminu 14 dni, o którym mowa w art. 49 par. 2 zdanie drugie k.p.a.”. Wprawdzie wyrok NSA dotyczył liczenia terminu na wniesienie skargi do sądu administracyjnego, niemniej jednak argumentacja użyta przez sąd ma walor uniwersalny, bo dotyczy liczenia wszystkich terminów, które rozpoczynają bieg po upływie 14 dni od dnia, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie.
Kilka zawiadomień
W rozpatrywanej przez NSA sprawie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu doręczyło stronom postępowania decyzję z 30 marca 2022 r. w drodze obwieszczenia. Było to zatem zgodne z art. 74 ust. 3 pkt 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: ustawa środowiskowa), który stanowi, że „jeżeli liczba stron postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 10, to stosuje się przepis art. 49 k.p.a.”. Pismami z 31 marca 2022 r. skierowanymi do burmistrza miasta i gminy SKO wniosło o umieszczenie informacji o wydanej decyzji w drodze obwieszczenia na stronie internetowej BIP, tablicy ogłoszeń urzędu miasta i w miejscu planowanej inwestycji. Tak się stało, przy czym w aktach administracyjnych sprawy znajdują się dwa obwieszczenia. Jedno zawiadamiające strony, na podstawie art. 49 k.p.a., o wydaniu decyzji z 30 marca 2022 r., wywieszone 5 kwietnia 2022 r. Drugie zawiadamiające, na podstawie art. 38 i art. 85 ust. 3 ustawy z 3 października 2008 r., o wydaniu ww. decyzji, wywieszone 5 kwietnia 2022 r., zdjęte 2 czerwca 2022 r. Jednak skarżąca podnosiła, że w miejscowości Sobiesiernie obwieszczenie o wydaniu zaskarżonej decyzji wywieszono 12 maja 2022 r., wobec czego w jej ocenie skutek doręczenia nastąpił 27 maja 2022 r., zatem skarga wniesiona 13 czerwca 2022 r. była złożona w ustawowym terminie. W załączeniu do zażalenia przedstawiła zdjęcie obwieszczenia wywieszonego 12 maja.
Publiczne ogłoszenia
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 49 par. 1 k.p.a., jeżeli przepis szczególny tak stanowi, zawiadomienie stron o decyzjach i innych czynnościach organu administracji publicznej może nastąpić w formie publicznego obwieszczenia, w innej formie publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości lub przez udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej właściwego organu administracji publicznej. Takim przepisem szczególnym jest np. art. 74 ust. 3 ustawy środowiskowej. Jeżeli taki przepis szczególny nie stanowi, że organ administracji publicznej jest obowiązany do zawiadomienia o decyzji lub innych czynnościach w określonej formie, organ ten ma swobodę doboru sposobu zawiadomienia, kierując się przy tym potrzebą wybrania takiej formy, która w największym stopniu zapewnia efektywne i prawidłowe zapoznanie się z treścią zawiadomienia przez zainteresowanych w możliwie najkrótszym czasie. Nie ma przy tym przeszkód, aby organ administracji publicznej zastosował więcej niż jedną formę spośród wymienionych w art. 49 k.p.a.
Przez publiczne obwieszczenie – jak wskazał NSA w wyroku z 5 kwietnia 2011 r. (sygn. akt II OSK 235/11, LEX nr 992515) – należy rozumieć „umieszczenie (wywieszenie) zawiadomienia na piśmie w miejscu ogólnie dostępnym dla nieograniczonej liczby osób, w tym w lokalach administracji publicznej czy na tablicach ogłoszeń poza lokalami administracji publicznej czy w prasie lokalnej/ogólnopolskiej albo przez zainstalowane w miejscach ogólnodostępnych urządzenia umożliwiającego zapoznanie się z zawiadomieniem”. Przy czym NSA dodał, że „w znaczeniu potocznym publiczne obwieszczenie to rozplakatowanie zawiadomienia w takich miejscach i w takiej formie, aby osoby zainteresowane z łatwością mogły zapoznać się z treścią zawiadomienia. Nie ma przeszkód, aby publiczne obwieszczenie dokonywane było w różnych miejscach i za pomocą różnych środków przekazu”.
Który dzień będzie pierwszy
Zgodnie z art. 49 par. 2 zdanie pierwsze k.p.a. organ administracji publicznej jest obowiązany do wskazania w zawiadomieniu dnia, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie, inne publiczne ogłoszenie lub udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej. Dzień wskazany w zawiadomieniu jako dzień, w którym nastąpiło publiczne obwieszczenie, inne publiczne ogłoszenie lub udostępnienie pisma w BIP na stronie podmiotowej właściwego organu administracji publicznej, jest dniem, od którego liczy się 14-dniowy termin uznania zawiadomienia za dokonane. Zgodnie z art. 49 k.p.a. dla rozpoczęcia biegu terminu zawiadomienia miarodajny jest pierwszy dzień, w którym zawiadomienie zostało obwieszczone, ogłoszone lub udostępnione w BIP, wskazany w zawiadomieniu. W sytuacji zaś, gdy zawiadomienie o wydaniu decyzji dokonywane jest w różnych miejscach i za pomocą różnych środków przekazu, należy ustalić, kiedy ukazało się po raz pierwszy ostatnie z obwieszczeń i ten dzień traktować jako dzień rozpoczęcia biegu 14-dniowego terminu, o którym mowa w art. 49 par. 2 zdanie drugie k.p.a. (por. wyrok WSA w Warszawie z 21 czerwca 2016 r., sygn. akt VIII SA/Wa 1016/15, LEX nr 2119791; A. Wróbel (w:) M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX/el. 2022).
Z tego powodu NSA uwzględnił zażalenie skarżącej spółki. Tym samym sąd nie podzielił argumentacji SKO, że skoro zawiadomiło ono „strony postępowania” w obwieszczeniu wywieszonym na tablicy ogłoszeń w siedzibie kolegium, to wyłącznie poprzez to obwieszczenie strony postępowania mogły się dowiedzieć o wydanej decyzji i na podstawie tego obwieszczenia przyjmuje się fikcję doręczenia tej decyzji. Strony postępowania (oraz inne podmioty uprawnione do zaskarżenia przedmiotowej decyzji) mogły przecież dowiedzieć się o decyzji z każdego z wywieszonych w różnych miejscach obwieszczeń. Bez doniosłości prawnej jest więc swoiste „dedykowanie” obwieszczeń zawiadamiających o wydanej decyzji konkretnym grupom podmiotów, bowiem te mogą zdobyć informację o wydaniu decyzji z innych obwieszczeń „dedykowanych” innym podmiotom. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że w sytuacji, gdy zawiadomienie o wydaniu decyzji dokonywane jest w różnych miejscach i jest wywieszane różnym czasie, należy ustalić, kiedy po raz pierwszy ukazało się ostatnie z obwieszczeń. Bez względu na to, do kogo je skierowano (komu „dedykowano”), dzień ten należy traktować jako dzień rozpoczęcia biegu terminu 14 dni, o którym mowa w art. 49 par. 2 zdanie drugie k.p.a.
Podstawa prawna
art. 74 ust. 3 ustawy z 3 października 2008 r. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2022 r. poz. 1029; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1846)
art. 49 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2000)
