Subskrybuj nas na Youtube
Coraz więcej Ukraińców chciałoby otrzymać Kartę Polaka. Niestety, aby złożyć wniosek w tej sprawie musieliby pojechać do… Kijowa.
Większe zainteresowanie Kartą Polaka zauważają już urzędnicy. - Zgłaszają się do nas osoby, które o nią pytają. Problem polega na tym, że zgodnie z obecnymi przepisami na terytorium Polski obywatele Ukrainy nie mogą jej uzyskać - informuje Monika Rosa z oddziału ds. Kart Polaka z delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej. O wydanie Karty Polaka w Polsce - w wyznaczonych urzędach wojewódzkich - mogą ubiegać się jedynie Białorusini (albo osoby posiadające w tym kraju status bezpaństwowca), natomiast Ukraińcy mogą składać wnioski w tej sprawie tylko w konsulatach w Ukrainie. Również obywatele innych państw muszą ubiegać się o wydanie Karty Polaka w swoich krajach. Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MSZ) już pracuje nad zmianą przepisów.
Ograniczony zakres
Tylko dwa urzędy w Polsce są uprawnione do rozpatrywania spraw o Kartę Polaka. Tak wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 5 października 2017 r. w sprawie wyznaczenia wojewody właściwego w zakresie prowadzenia postępowań o przyznanie lub przedłużenie ważności Karty Polaka (Dz.U. z 2017 r. poz. 1900 ze zm.). Wyznacza ono wojewodów - podlaskiego oraz lubelskiego - jako organy właściwe do przyjmowania i rozpatrywania wniosków w tej sprawie.
Resort spraw zagranicznych przygotował projekt nowelizacji tego rozporządzenia. Wynika z niego, że przyjmowaniem wniosków o wydanie Karty Polaka w Polsce będą zajmowali się wszyscy wojewodowie, a możliwość składania ich w tych urzędach będą mieli nie tylko obywatele Białorusi, lecz także Ukrainy, Rosji albo osoby posiadające w tych państwach status bezpaństwowca.
MSZ uzsadnia planowane zmiany, wskazując, że obowiązujące przepisy dotyczące wydawania i przedłużania Kart Polaka nie odpowiadają na wyzwania związane z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Tym bardziej trzeba bowiem w obecnej sytaucji umożliwić osobom polskiego pochodzenia złożenie wniosku o Kartę Polaka - mimo zawieszenia działalności większości konsulatów RP w Ukrainie.
Zmiana będzie oznaczała dodatkowe koszty dla urzędów wojewódzkich. Jak wylicza resort, wydatki na m.in. pensje dla zaangażowanych w to urzędników wyniosą po ok. 6265 zł miesięcznie, a na wyposażenie jednego stanowiska pracy ok. 7 tys. zł rocznie. Łącznie zatrudnienie nowych osób do rozpatrywania wniosków pochłonie ok. 2 mln zł rocznie.
Spodziewane profity
Resort spraw zagranicznych szacuje, że z możliwości złożenia wniosku do urzędów wojewódzkich skorzysta ponad 13 tys. Ukraińców, zwłaszcza tych zainteresowanych pozostaniem w Polsce na stałe oraz uzyskaniem polskiego obywatelstwa. Z posiadaniem Karty Polaka wiążą się bowiem dodatkowe przywileje (patrz: infografika). Przykładowo jej posiadacze mogą bez żadnych opłat wystąpić o zezwolenie na pobyt stały. Na jej podstawie mogą także otrzymać wsparcie finansowe na zagospodarowanie w okresie pierwszych miesięcy pobytu w Polsce. A po roku pobytu na podstawie zezwolenia ubiegać się o uznanie za obywatela polskiego.
Ponadto ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583 ze zm.), która została przygotowana specjalnie dla ukraińskich uchodźców wojennych, również w uprzywilejowany sposób traktuje Ukraińców, którzy posiadają Kartę Polaka, a także członków ich rodzin. Uprawnia ich do korzystania z rozwiązań specustawy, m.in. licznych świadczeń. ©℗
/>
OPINIA
Dostosowujemy przepisy do warunków
/>
Rząd RP stara się minimalizować negatywny wpływ czynników zewnętrznych na proces wydawania Kart Polaka poprzez elastyczne reagowanie, podejmowanie działań wcelu zmian wprzepisach. Wzwiązku zpandemią wkwietniu 2020 r. weszła poprawka do ustawy oKarcie Polaka (t.j. Dz.U. z2019 r. poz. 1598 ze zm.), która przedłużyła ważność tych dokumentów na okres pandemii itrzy miesiące po jej zakończeniu. Następnie po wydaleniu polskich dyplomatów zBiałorusi natychmiast przyjęto zmiany wstosownym rozporządzeniu Rady Ministrów iupoważniono dodatkowo wojewodę lubelskiego (wcześniej upoważniony był wojewoda podlaski) do wykonywania zadania wynikającego zustawy oKarcie Polaka. Obecnie wzwiązku zagresją Rosji na Ukrainę są przygotowywane kolejne zmiany prawa, które umożliwią m.in. obywatelom Ukrainy składanie wniosków oprzyznanie Karty Polaka wPolsce.©℗
Współpraca Katarzyna Nocuń
Etap legislacyjny
Projekt w trakcie uzgodnień