Wraz z uchwałą budżetową na 2022 r. chcemy podjąć uchwałę w sprawie pomocy finansowej dla powiatu na utwardzenie ciągu pieszego przy drodze powiatowej. Dziś nie jesteśmy jednak w stanie określić ostatecznej kwoty wsparcia. Czy możemy upoważnić wójta do jej skonkretyzowania w umowie z powiatem w trakcie roku budżetowego?
Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację określonych zadań, a w szczególności także na pomoc rzeczową lub finansową dla innych JST, na podstawie odrębnej uchwały (art. 216 ust. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych; dalej: u.f.p.). Przepis ten jest skorelowany z art. 220 u.f.p., gdzie postanowiono, że z budżetu może być udzielona innej gminie pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa. Podstawą jej udzielenia jest umowa. Uzupełnieniem tych regulacji jest art. 47 ust. 1 i 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: u.d.j.s.t.), z którego wynika m.in., że wysokość dofinansowania określa organ stanowiący tej JST, która udziela dotacji.
Rola rady
Jakkolwiek nie wynika to wprost z przytoczonych wyżej regulacji prawnych, to w opisanym stanie faktycznym podane rozwiązanie nie wydaje się możliwe do wprowadzenia. Przepisy nakładają bowiem na organ stanowiący JST powinność określenia wysokości kwoty dotacji. Na te aspekty prawne zwraca się również uwagę w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Tytułem przykładu można odnotować stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 marca 2020 r. (sygn. akt I GSK 10/20). Stwierdzono w nim, że w myśl art. 47 ust. 2 u.d.j.s.t. wysokość dofinansowania powinna określić rada gminy. „Powołany przepis w sposób jednoznaczny i kategoryczny zobowiązuje radę gminy do określenia w uchwale wysokości dotacji na realizowane przez inną jednostkę samorządu zadanie” – uznał sąd. Zaznaczył ponadto, że kompetencja rady do podjęcia takiej uchwały wynika też z art. 216 ust. 2 pkt 5 u.f.p. W wyroku zwrócono także uwagę, że nie jest możliwe stosowanie ukrytej cesji kompetencji organu stanowiącego gminy na organ wykonawczy gminy, stoi to bowiem w oczywistej sprzeczności z ww. przepisami, które kompetencje do kształtowania dofinansowania przypisują wyłączne organowi stanowiącemu JST, zobowiązując jednocześnie ten organ do określenia wysokości dofinansowania w uchwale.
Konkretne wskazanie
Niezależnie od powyższego warto wspomnieć, że również w orzecznictwie nadzorczym regionalnych izb obrachunkowych akcentuje się konieczność jednoznacznego określenia wysokości pomocy finansowej udzielanej z budżetu. W uchwale nr XIX/69/2021 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy z 11 sierpnia 2021 r. brak określenia ww. kwoty skutkował orzeczeniem nieważności całej uchwały w sprawie pomocy finansowej. W motywach rozstrzygnięcia organ nadzoru wskazał w szczególności, że art. 47 ust. 2 u.d.j.s.t. w jednoznaczny sposób zobowiązuje radę gminy do określenia kwoty na realizowane przez inną jednostkę samorządu zadanie, a z kolei art. 216 ust. 2 pkt 5 u.f.p. nakazuje organowi uchwałodawczemu określenie odrębną uchwałą warunków udzielenia pomocy.
Warto też dodać, że w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 10 października 2019 r. (sygn. akt I SA/Gl 846/19) zaakcentowano, iż „Wymóg ustawowy określenia w uchwale wysokości dofinansowania oznacza, że konieczne jest wskazanie w niej wymiaru tego dofinansowania. Wysokość to bowiem nic innego jak wymiar, wielkość, liczba. Nie spełnia tego kryterium wskazanie wartości granicznej, bowiem ma ona charakter niekonkretny, nie określa wysokości, lecz pewien limit, w granicach którego mieści zbiór wielu liczb (granice zasięgu)”.
Reasumując, niewątpliwie rada gminy może podjąć uchwałę w sprawie pomocy finansowej dla powiatu na wskazane zadanie związane z drogą powiatową. Rada gminy nie może jednak scedować na rzecz wójta swojej ustawowej kompetencji w zakresie określenia wysokości wspomnianej pomocy finansowej. W razie wprowadzenia takiego zapisu w uchwale rady gminy albo w razie zaniechania wskazania kwoty pomocy z dużym prawdopodobieństwem właściwa miejscowo regionalna izba obrachunkowa stwierdzi nieważność takiej uchwały rady gminy.
Podstawa prawna
art. 216 ust. 2 pkt 5, art. 220 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305; ost.zm. Dz.U z 2021 r. poz. 2270)
art. 47 ust. 1 i 2 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1672; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1927)
