Dotyczy to tych podmiotów, które organizowały przetargi o wartości równej lub wyższej od progów unijnych w branży odpadowej, pocztowej i transportu publicznego. Chodzi o udział ekopojazdów lub używanie ich do wykonania wymienionych usług.
Przepisy o elektromobilności zobowiązały zamawiających przeprowadzających niektóre przetargi powyżej progów unijnych do składania specjalnych sprawozdań. Otóż zgodnie z art. 68c ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych (dalej: u.e.p.a.), dodanym nowelizacją z 2 grudnia 2021 r. (Dz.U. poz. 2269), mają oni obowiązek do 31 stycznia każdego roku przekazać ministrowi infrastruktury informację za poprzedni rok o liczbie i kategoriach pojazdów elektrycznych lub napędzanych paliwami alternatywnymi objętych niektórymi zamówieniami. Chodzi o te, o których mowa w art. 68b u.e.p.a. Przy czym obowiązek ten dotyczy postępowań wszczętych po wejściu w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1161 z 20 czerwca 2019 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego, czyli po 2 sierpnia 2021 r.
Kogo obowiązują przepisy
Przypomnijmy, że wprowadzone ubiegłoroczną nowelizacją regulacje dotyczą nie tylko transportu publicznego i miast powyżej 50 tys. mieszkańców, ale wszystkich zamawiających, czyli także mniejszych jednostek samorządu terytorialnego, o ile zamówienia spełniają łącznie określone warunki. Według Iwo Kościelniaka, prawnika z Kancelaria Adwokackiej Mielech Adwokaci i Radcowie Prawni, jest to szczególnie istotne przy zamówieniach dotyczących odpadów komunalnych, a także transportu publicznego – w sytuacji gdy mamy do czynienia z rządowym programem mającym na celu przywracanie połączeń autobusowych do terenów wykluczonych komunikacyjnie.
Obowiązek przygotowania sprawozdań, zgodnie z art. 68b u.e.p.a., odnosi się do zamówień publicznych o wartości równej lub przekraczającej progi unijne:
- przy zakupie, leasingu, wynajmie lub dzierżawie z opcją zakupu pojazdów samochodowych;
- świadczeniu usług w zakresie: publicznego transportu drogowego, specjalistycznego transportu drogowego osób, nieregularnego transportu osób, transportu i doręczania przesyłek pocztowych lub paczek, wywozu odpadów.
Istotne są przy tym kody CPV, według których klasyfikuje się zamówienia publiczne. Chodzi o kody:
- 60112000-6 Usługi w zakresie publicznego transportu drogowego,
- 60130000-8 Usługi w zakresie specjalistycznego transportu drogowego osób,
- 60140000-1 Nieregularny transport osób,
- 90511000-2 Usługi wywozu odpadów,
- 60160000-7 Drogowy transport przesyłek pocztowych,
- 60161000-4 Usługi w zakresie transportu paczek,
- 64121100-1 Usługi doręczania przesyłek pocztowych,
- 64121200-2 Usługi doręczania paczek.
Wielkość zamówienia zobowiązującego JST do złożenia sprawozdania za 2021 r. to 214 tys. euro, czyli 913 630 zł. Jest to niższy próg niż obowiązujący w 2022 r.
Obowiązek stosowania art. 68b u.e.p.a., a tym samym składania sprawozdań, obejmuje także usługi w zakresie drogowego publicznego transportu zbiorowego o wartości przekraczającej limity określone w art. 5 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego. W tym przypadku minimalny próg co do zasady wynosi 1 mln euro – zarówno w 2021, jak i 2022 r. Obowiązek dotyczy tych podmiotów, które wszczęły postępowania od 2 sierpnia 2021 r.). Nie jest również wymagane składania sprawozdania tzw. zerowego. Jeżeli ktoś więc takiego postępowania w tym czasie nie prowadził lub prowadził, ale zawarł umowę po 1 stycznia 2022 r., to sprawozdania składać nie musi. Należy jednak pamiętać, że takie dokumenty składa się corocznie, więc jeśli postępowanie będzie miało miejsce lub zakończy się w 2022 r., to trzeba je złożyć do 31 stycznia 2023 r. Sprawozdanie składa każdy zamawiający, a nie np. gmina za podległe jej jednostki.
Tabela na stronie ministerstwa
Na stronie resortu infrastruktury znajduje się wzór tabeli, którą trzeba wypełnić, by właściwie wywiązać się z obowiązku sprawozdawczości. Dzieli ona pojazdy na trzy kategorie. Należy podać całkowitą liczbę aut objętych zamówieniem, liczbę pojazdów niskoemisyjnych, analogiczne dane do pojazdów zeroemisyjnych i odpowiednio procenty tych pojazdów. W zależności od rodzaju postępowania zamawiający wypełnia odpowiednią część tabeli.
WAŻNE Obowiązujące obecnie przepisy o elektromobilności nie przewidują kar dla zamawiających za niezłożenie sprawo zdania.
Wypełnione sprawozdanie za okres od 2 sierpnia do końca grudnia 2021 r. należy przesłać na adres e-mail: czystepojazdy@mi.gov.pl.
Nie wszystkie zamówione lub niezbędne do wykonania usług pojazdy wlicza się do sprawozdania. Zgodnie z informacją zamieszczoną przez resort infrastruktury na portalu gov. pl ze stosowania powyższego obowiązku wyłączone są (co wynika z art. 68e u.e.p.a.) pojazdy:
- rolnicze lub leśne,
- dwu- lub trójkołowe oraz czterokołowce,
- gąsienicowe,
- zaprojektowane i zbudowane lub dostosowane wyłącznie do użytku przez siły zbrojne,
- zaprojektowane i zbudowane do użytku przede wszystkim na placach budowy lub w kamieniołomach, w obiektach portowych lub w portach lotniczych,
- zaprojektowane i zbudowane lub dostosowane do użytku przez służby ochrony ludności, straż pożarną oraz służby odpowiedzialne za utrzymanie porządku publicznego,
- z własnym napędem, które zostały zaprojektowane i zbudowane specjalnie do wykonywania prac i które ze względu na swoje cechy konstrukcyjne nie są przeznaczone do przewozu pasażerów ani towarów, i które nie są maszyną zamocowaną na podwoziu pojazdu silnikowego,
- opancerzone,
- przystosowane do przewozu wózków inwalidzkich,
- kategorii M1 zbudowane lub przerobione specjalnie w ten sposób, aby pomieścić co najmniej jedną osobę siedzącą na wózku inwalidzkim,
- samochody sanitarne (ambulanse),
- samochody pogrzebowe (karawany),
- żurawie samojezdne.
Nie trzeba ich więc w ogóle uwzględniać w żadnej części sprawozdania.
Podstawa prawna
art. 68b, 68c i 68 e ustawy z 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 110; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2269)
art. 5 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz.Urz. UE z 2007 r. L 315, s. 1)
