Nowe świadczenie zostanie wypłacone w dwóch ratach tylko w przypadku wniosków, które wpłyną do gminy w styczniu. Osoby składające je od lutego do końca października otrzymają jednorazowo całą kwotę.
Od dziś można składać wnioski o dodatek osłonowy, czyli specjalne świadczenie, które ma łagodzić negatywne skutki rosnących cen energii elektrycznej, gazu i żywności dla budżetów domowych. Przyznawaniem pomocy finansowej zajmują się gminy, które otrzymują wiele pytań od osób zainteresowanych jej uzyskaniem i złożeniem wniosku. Jednocześnie zwracają uwagę, że niektóre przepisy ustawy są nieprecyzyjne i budzą wątpliwości co do ich stosowania w praktyce.
Skomplikowane regulacje
Do tych najbardziej niejasnych należy art. 2 ust. 8 ustawy z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1), który reguluje kwestie terminów składania wniosków i powiązanego z tym sposobu wypłaty dodatku. Zgodnie z nim świadczenie przysługuje za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. i jest wypłacane w dwóch równych ratach w terminie do 31 marca oraz do 2 grudnia br. Jednak gdy ktoś złoży wniosek o wypłatę dodatku osłonowego później niż na dwa miesiące przed upływem tych terminów, będzie on wypłacany jednorazowo, niezwłocznie po jego przyznaniu.
To oznacza, że osoby, które dopełnią formalności do 31 stycznia, będą miały przyznane świadczenie w dwóch ratach i pierwsza z nich trafi do nich do końca marca. Te, które zrobią to w lutym i marcu, otrzymają zaś od razu całą kwotę dodatku. Powstaje natomiast pytanie, jak powinno być wypłacone świadczenie w odniesieniu do wniosków składanych od 1 kwietnia do 31 października (jest to data graniczna, po jej upłynięciu będą one zostawiane bez rozpatrzenia). Zdaniem niektórych gmin należy przekazać jednorazowo całą kwotę w stosunku do wszystkich wniosków trafiających do nich w tym przedziale czasowym. Z kolei inne stoją na stanowisku, że prawidłowe jest wypłacenie dodatku w dwóch częściach przy wnios kach wpływających od 1 kwietnia do 1 października oraz w całości od 2 do 31 października (a więc w czasie, kiedy będzie to później niż na dwa miesiące przed upływem 2 grudnia br.).
DGP zapytał o to Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Z odpowiedzi resortu wynika, że „jeśli wniosek osoby, która złoży go między 1 lutego a 31 października br., zostanie rozpatrzony pozytywnie, to dodatek osłonowy zostanie wypłacony jednorazowo, niezwłocznie po jego przyznaniu w terminie do 2 grudnia 2022 r.”. W efekcie wyłącznie wnioski złożone do 31 stycznia będą uprawniały do wypłaty świadczenia w dwóch ratach.
- Taka interpretacja przepisów kłóci się z brzmieniem art. 2 ust. 8 i użytą tam liczbą mnogą, bo jest mowa o „wnioskach złożonych później niż na dwa miesiące przed upływem tych terminów”, a nie terminu, który dotyczyłby jedynie tego upływającego 31 marca - mówi Magdalena Rynkiewicz-Stępień, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Świadczeń w Opolu.
/>
Wpis do ewidencji
Innym budzącym kontrowersje przepisem jest art. 2 ust. 6, który przewiduje wyższą od podstawowej kwotę dodatku osłonowego. Co do zasady, w zależności od liczby osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego, będzie on wynosił od 400 zł do 1150 zł. Natomiast gdy głównym źród łem ogrzewania są m.in. kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, piecokuchnia, w których pali się węglem, to świadczenie jest wyższe i wynosi od 500 zł do 1437,50 zł. Jednak aby otrzymać podwyższoną kwotę dodatku, źródło ogrzewania musi być wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynku (CEEB). I tu pojawia się pierwsza problematyczna kwestia, na którą wskazują urzędnicy, a mianowicie - czy i jak będą weryfikować to, że piec faktycznie znajduje się w CEEB, czy będą bazować tylko na informacji podanej we wnios ku. Może bowiem dochodzić do nadużyć, gdy wnioskodawcy będą deklarować niezgodny z prawdą stan faktyczny, aby nabyć prawo do wyższego wsparcia.
Ponadto przepisy ustawy z 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. z 2020 r. poz. 2127) zakładają, że gmina ma sześć miesięcy na wpisanie do ewidencji deklaracji złożonej w formie pisemnej. W związku z tym może okazać się, że w momencie składania wniosku o dodatek zgłoszenie o źródle ogrzewania nie figuruje jeszcze w rejestrze, na co rodzina nie ma wpływu. Powstaje więc pytanie, czy samo zgłoszenie do CEEB będzie wystarczające do uzyskania wyższego dodatku.
- Trzeba też pamiętać, że właściciele lub zarządcy budynków mają termin na zgłoszenie źródeł ogrzewania eksploatowanych do 30 czerwca tego roku i, jak sprawdziliśmy, na razie mamy ok. 6 tys. na 64 tys. szacowanych zgłoszeń. W konsekwencji wiele gospodarstw domowych może nie skorzystać z dodatku w podniesionej kwocie, chyba że postanowią poczekać ze złożeniem wniosku i najpierw postarają się o wpis do ewidencji - mówi Damian Napierała, zastępca dyrektora Poznańskiego Centrum Świadczeń.
Zmiana składu rodziny
Kolejna rzecz, która zastanawia samorządy, dotyczy ewentualnych zmian w sytuacji danego gospodarstwa domowego już po przyznaniu dodatku, ale jeszcze przed wypłaceniem świadczenia w całości lub drugiej raty. Chodzi w szczególności o zmiany w liczbie osób wchodzących w jego skład, wpływających na jego wysokość, bo np. urodziło się kolejne dziecko, albo zmniejszenie, gdy nastąpiła śmierć członka rodziny. Pytane o to MKiŚ tłumaczy, że każdy wniosek będzie rozpatrywany zgodnie ze stanem faktycznym na dzień jego złożenia. Dlatego jeśli w międzyczasie dojdzie do zmian składu gospodarstwa domowego, nie wpłynie to na wysokość kolejnej raty dodatku lub jednorazowej wypłaty.
- Niektóre rodziny mogą oczywiście zdecydować, że wstrzymają się ze złożeniem wniosku do czasu narodzin drugiego lub kolejnego dziecka, byle tylko nie później niż do końca października, bo wtedy dodatek im przepadnie - wskazuje Marzena Szuleta, kierownik działu świadczeń rodzinnych Urzędu Miasta w Kaliszu. ©℗
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 4 stycznia 2022 r.
