Po trzech latach rozporządzenie płacowe z 2018 r., które obcięło uposażenia włodarzy o 20 proc., przechodzi do historii. Posłowie we wrześniu br. dali zielone światło dla podwyżek w samorządzie. Najpierw w nowelizacji z 17 września 2021 r. ustawy o pracownikach samorządowych podniesiono z 12 525,94 zł brutto do 20 041,50 zł brutto górny ustawowy pułap wynagrodzenia (wraz z dodatkami), które może być wypłacane włodarzowi. Kolejny krok zrobiła Rada Ministrów, która w nowym rozporządzeniu płacowym z 25 października 2021 r. podniosła uposażenia samorządowców o 60 proc. I co ważne, ten wzrost ma nastąpić dla zatrudnionych na podstawie wyboru z wyrównaniem od 1 sierpnia 2021 r. Wraz z dużą podwyżką dla włodarzy w rozporządzeniu przewidziano także spore podwyższenie zarobków pracowników zatrudnionych na podstawie powołania, czyli skarbników i zastępców włodarzy.
Podniesiono także pobory zatrudnionych na umowę o pracę. W przypadku tych pracowników wzrost stawek nie jest jednak tak spektakularny. Związany on jest raczej ze wzrostem wysokości pensji minimalnej. Rozporządzenie modyfikuje także zasady naliczania dodatku specjalnego dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty oraz marszałka województwa. Po zmianach wynosi 30 proc. sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego (dotychczas było to od 20 proc. do 40 proc. wynagrodzenia zasadniczego, a dla prezydenta m.st. Warszawy - 50 proc.; konkretny procent z tego przedziału wskazywała zaś w uchwale rada lub sejmik).
Największy wpływ na finanse samorządu będzie jednak miał nowo dodany pkt 4 w ust. 2 art. 37 ustawy o pracownikach samorządowych, który wprowadza nowe pojęcie, jakim jest minimalne wynagrodzenie, które nie może być niższe niż 80 proc. maksymalnego wynagrodzenia określonego dla poszczególnych stanowisk dla pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru. Jednocześnie ustawodawca wskazał, że „maksymalne wynagrodzenie na danym stanowisku” jest to suma maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego oraz maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego, a w przypadku wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz starosty i marszałka województwa także kwoty dodatku specjalnego.
Rozwiązanie to jest powiązane ze zmianami w rozporządzeniu, które wskazuje maksymalne wynagrodzenie zasadnicze na poszczególnych stanowiskach. I tak po wejściu w życie nowych przepisów dla pracowników z wyboru nie jest ono ustalone za pomocą widełek, ale poprzez wskazanie jego maksymalnej kwoty. W tym miejscu warto podkreślić, że o ile dotychczasowy maksymalny ustawowy pułap zarobków stanowił barierę nieograniczonego wzrostu pensji włodarza, o tyle obecne minimalne wynagrodzenie ma charakter gwarancyjny, gdyż zapewnia określoną kwotę uposażenia. Tę jednak w każdym przypadku trzeba wyliczyć (nie jest ona podana wyraźnie w rozporządzeniu). Z naszych kalkulacji wynika, że w praktyce każdemu włodarzowi rada/sejmik musi podnieść uposażenie, bo dotychczasowy maksymalny pułap apanaży nie pokrywa się z minimalnym poziomem wynagrodzenia włodarza na danym szczeblu samorządu. Jednak wydanie uchwał to niejedyne obowiązki, które wiążą się z wejściem w życie nowego rozporządzenia. Należy dać podwyżki pozostałym zatrudnionym z wyboru (np. wicestarostom czy wicemarszałkom województwa) oraz pracownikom z powołania. Dodatkowo wydać należy nowy (lub zmienić) regulamin wynagradzania. I dostosować pensje pracowników na umowach o pracę do jego rozwiązań. ©℗
LJ
/>
Do trzech miesięcy wstecz, ale nie dla wszystkich
Proces podnoszenia pensji w samorządach będzie zróżnicowany. Uzależniony m.in. od wielkości JST, a także tego, czy dotyczy zatrudnionych na podstawie wyboru, powołania, umowy o pracę. W pierwszym przypadku pensje trzeba podnieść, cofając się do 1 sierpnia
Pracodawcą samorządowców jest dany urząd, ale czynności związane z zarobkami wykonują różne osoby i w różnych formach. To zróżnicowanie związane jest z odmienną podstawą zatrudnienia lub pozycją w hierarchii służbowej. Przykładem są pracownicy z wyboru, jak np. włodarze w jednostkach samorządu terytorialnego czy starostowie i marszałkowie województwa. tabela 1 Poziom ich zarobków określa rada/sejmik. Oni z kolei ustalają wynagrodzenia pozostałym członkom zarządu powiatu/województwa, np. wicestaroście czy wicemarszałkowi.
Tabela 1. Podział ról ©℗
| Urząd | Stanowisko | Podstawa zatrudnienia | Podmiot wykonujący czynności za pracodawcę w zakresie zarobków |
| urząd gminy | wójt (burmistrz, prezydent miasta) | wybór | rada gminy |
| zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta),skarbnik gminy | powołanie | wójt (burmistrz, prezydent miasta) | |
| sekretarz,inni pracownicy urzędu | umowa o pracę | wójt (burmistrz, prezydent miasta) | |
| gminna jednostka organizacyjna, np. szkoła podstawowa, ośrodek pomocy społecznej, sportu i rekreacji itd. | kierownik jednostki | umowa o pracę | wójt (burmistrz, prezydent miasta) |
| pracownicy jednostki | umowa o pracę | kierownik jednostki | |
| starostwo | starosta | wybór | rada powiatu |
| wicestarosta i pozostali członkowie zarządu | wybór | starosta | |
| skarbnik powiatu | powołanie | starosta | |
| sekretarz,inni pracownicy urzędu | umowa o pracę | starosta | |
| powiatowa jednostka organizacyjna, np. powiatowy urząd pracy, liceum ogólnokształcące itd. | kierownik jednostki | umowa o pracę | starosta |
| pracownicy jednostki | umowa o pracę | kierownik jednostki | |
| urząd marszałkowski | marszałek województwa | wybór | sejmik |
| wicemarszałek i pozostali członkowie zarządu | wybór | marszałek województwa | |
| skarbnik województwa | powołanie | marszałek województwa | |
| sekretarz,inni pracownicy urzędu | umowa o pracę | marszałek województwa | |
| powiatowa jednostka organizacyjna, np. wojewódzki zarząd dróg, wojewódzki ośrodek ruchu drogowego itd. | kierownik jednostki | umowa o pracę | marszałek województwa |
| pracownicy jednostki | umowa o pracę | kierownik jednostki | |
| biuro związku JST | przewodniczący zarządu JST | wybór | zgromadzenie związku JST |
| członek zarządu JST | wybór | przewodniczący zarządu związku JST | |
| pracownicy biura | umowa o pracę | przewodniczący zarządu związku JST |
Radni, chociaż nie są pracownikami samorządowymi, również objęci zostali podwyżkami, które przewidziała ustawa z 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1834, dalej: nowelizacja). Od 1 listopada 2021 r. wzrósł limit maksymalnej wysokości diety, którą rajca otrzymuje miesięcznie, z 2684,13 zł (1,5 kwoty bazowej, czyli 1789,42 zł) do 4294,60 zł (2,4 kwoty bazowej, czyli 1789,42 zł). Aby jednak mogli oni otrzymywać te świadczenia w wyższej wysokości, również potrzebna będzie zmiana uchwały rady/sejmiku w tej sprawie.
Nowelizacja i nowe rozporządzenie Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1960; dalej: r.w.p.s.) weszły już w życie 1 listopada. Ten drugi akt zastąpił rozporządzenie o tym samym tytule z 2018 r. (Dz.U. poz. 936; dalej: r.w.). Rozpoczął się zatem czas na dostosowanie dotychczasowych poziomów zarobków do nowych regulacji. A że przewidują one głównie podwyżki, pracodawcy samorządowi muszą wprowadzić je w życie w sposób dostosowany do podstawy zatrudnienia. Jak się do tego mają zabrać - podpowiadamy krok po kroku.
Uwaga! Używając w tekście pojęcia włodarz, mamy na myśli kierowników urzędu gminy/miasta, starostwa i urzędu marszałkowskiego, zatrudnionych na podstawie wyboru. Odpowiednio chodzi o wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę, a także marszałka województwa i przewodniczącego związku JST.
włodarze, czyli zatrudnieni na podstawie wyboru
Nowelizacja znacznie zwiększyła pułap maksymalnej pensji pracowników zatrudnionych w samorządzie na podstawie wyboru (tj. marszałka województwa, starosty, wójta/burmistrza/prezydenta miasta, przewodniczącego zarządu związku JST czy burmistrzów dzielnic m.st. Warszawy). Od 1 listopada 2021 r. osoby te mogą otrzymać wynagrodzenie w maksymalnej wysokości 11,2-krotności kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, czyli 20 041,50 zł brutto (1789,37 zł x 11,2 = 20041,50 zł). Dotychczas była to siedmiokrotność kwoty bazowej, czyli 12 525,94 zł brutto. To jest granica, której w uchwale nie wolno przekraczać, by nie dawać argumentu wojewodzie do jej unieważnienia. Jednocześnie zmieniona ustawa o pracownikach samorządowych wprowadziła gwarantowane wynagrodzenie minimalne, które musi stanowić 80 proc. maksymalnego poziomu wynagrodzenia, na które składają się: kwota maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego (wskazanego w rozporządzeniu), kwota maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego (też jest wskazany w rozporządzeniu) oraz kwota dodatku specjalnego (ten zgodnie z rozporządzeniem ma wynosić 30 proc. sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego). Co istotne, w przypadku zatrudnionych na podstawie wyboru ich pensje należy wyrównać z datą wsteczną, tj. począwszy od 1 sierpnia br.
▶ KROK 1. SPRAWDZAMY WYSOKOŚĆ OBOWIĄZKOWEJ PODWYŻKI
Z naszych kalkulacji wynika, że każdy włodarz w kraju powinien dostać podwyżkę. Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie nie pokrywa się bowiem z pensją minimalną, którą nowelizacja wprowadziła do ustawy z 21 listopada 2021 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834; dalej: u.p.s.). Oznacza to, że rada/sejmik/zgromadzenie związku JST musi przynajmniej wyrównać włodarzowi dotychczas otrzymywane pobory - tak, by otrzymywał chociaż wynagrodzenie minimalne, obliczane według wzoru określonego w art. 37 ust. 4 u.p.s. Jaka jest skala niedoszacowania dotychczasowych zarobków włodarzy do nowych stawek, wskazują nasze wyliczenia.
• Prezydent m. st. Warszawy
- Włodarz stolicy zgodnie z uchwałą Rady m.st. Warszawy od 2018 r. zarabia 12 000 zł.
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 16 033,20 zł, czyli 80 proc. z 20 041,50 zł, czyli sumy:
11 300 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
4116,54 zł - dodatku funkcyjnego,
4624,96 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rada m.st. Warszawy musi podnieść wynagrodzenie prezydenta Warszawy co najmniej do kwoty 16 033,20 zł,
• Prezydent miasta (na prawach powiatu) powyżej 300 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 10 500 zł, czyli suma:
5000 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2500 zł - dodatku funkcyjnego,
3000 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 15 464,80 zł, czyli 80 proc. z 19 331 zł, czyli sumy:
10 770 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
4100 zł - dodatku funkcyjnego,
4461 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku
funkcyjnego).
- Rady miast muszą podnieść wynagrodzenie prezydentom co najmniej do kwoty 15 464,8 zł.
• Prezydent miasta (na prawach powiatu) do 300 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9940 zł, czyli suma:
5000 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2100 zł - dodatku funkcyjnego,
2840 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 14 788,80 zł, czyli 80 proc. z 18 486 zł, czyli sumy:
10 770 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3450 zł - dodatku funkcyjnego,
4266 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady miast muszą podnieść wynagrodzenie prezydentom co najmniej do kwoty 14 788,8 zł.
• Wójt, burmistrz w gminie powyżej 100 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9940 zł, czyli suma:
5000 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2100 zł - dodatku funkcyjnego,
2840 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 14 788,80 zł, czyli 80 proc. z 18 486 zł, czyli sumy:
10 770 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3450 zł - dodatku funkcyjnego,
4266 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady gmin/miast muszą podnieść wynagrodzenie wójtom/prezydentom co najmniej do kwoty 14 788,80 zł.
• Wójt, burmistrz w gminie powyżej 15 tys. do 100 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9660 zł, czyli suma:
4800 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2100 zł - dodatku funkcyjnego,
2760 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 14 435,20 zł, czyli 80 proc. z 18 044 zł, czyli sumy:
10 430 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3450 zł - dodatku funkcyjnego,
4164 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady gmin/miast muszą podnieść wynagrodzenie wójtom/prezydentom co najmniej do kwoty 14 435,20 zł.
• Wójt, burmistrz w gminie powyżej do 15 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9240 zł, czyli suma:
4700 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
1900 zł - dodatku funkcyjnego,
2640 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 13 936 zł, czyli 80 proc. z 17 420 zł, czyli sumy:
10 250 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3150 zł - dodatku funkcyjnego,
4020 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego),
- Rady gmin/miast muszą podnieść wynagrodzenie wójtom/prezydentom co najmniej do kwoty 13 936 zł.
• Starosta w powiecie powyżej 120 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9940 zł, czyli suma:
5000 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2100 zł - dodatku funkcyjnego,
2840 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to: 14 788,80 zł, czyli 80 proc. z 18 486 zł, czyli sumy:
10 770 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3450 zł - dodatku funkcyjnego,
4266 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady powiatów muszą podnieść wynagrodzenie starostom co najmniej do kwoty 14 788,80 zł.
• Starosta w powiecie powyżej 60 tys. do 120 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9660 zł, czyli suma:
4800 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2100 zł - dodatku funkcyjnego,
2760 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 14 435,20 zł, czyli 80 proc. z 18 044 zł, czyli sumy:
10 430 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3450 zł - dodatku funkcyjnego,
4164 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady powiatów muszą podnieść wynagrodzenie starostom co najmniej do kwoty 14 435,20 zł.
• Starosta w powiecie do 60 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9240 zł, czyli suma:
4700 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
1900 zł - dodatku funkcyjnego,
2640 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 13 936 zł, czyli 80 proc. z 17 420 zł, czyli sumy:
10 250 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3150 zł - dodatku funkcyjnego,
4020 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady powiatów muszą podnieść wynagrodzenie starostom co najmniej do kwoty 13 936 zł.
• Marszałek województwa w województwie powyżej 2 mln mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 10 780 zł, czyli suma:
5200 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2500 zł - dodatku funkcyjnego,
3080 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 16 033,20 zł, czyli 80 proc. z 20 041,50 zł, czyli sumy:
11 300 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
4116,54 zł - dodatku funkcyjnego,
4624,96 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Sejmiki muszą podnieść wynagrodzenie marszałkom województwa co najmniej do kwoty 16 033,20 zł.
• Marszałek województwa w województwie do 2 mln mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 10 500 zł, czyli suma:
5000 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2500 zł - dodatku funkcyjnego,
3000 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 15 464,80 zł, czyli 80 proc. z 19 331 zł, czyli sumy:
10 770 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
4100 zł - dodatku funkcyjnego
4461 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego)
- Sejmiki muszą podnieść wynagrodzenie marszałkom województwa co najmniej do kwoty 15 464,80 zł.
• Burmistrz dzielnicy powyżej 100 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9940 zł, czyli suma:
5000 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2100 zł - dodatku funkcyjnego,
2840 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 14 788,80 zł, czyli 80 proc. z 18486 zł, czyli sumy:
10 770 zł - wynagrodzenia zasadniczego.
3450 zł - dodatku funkcyjnego.
4266 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Rady dzielnic muszą podnieść wynagrodzenie burmistrzom co najmniej do kwoty 14 788,80 zł.
• Przewodniczący zarządu związku JST
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 9380 zł, czyli suma:
4500 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2200 zł - dodatku funkcyjnego,
2680 zł - dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 13 915,20 zł, czyli 80 proc. z 17394 zł, czyli sumy:
9730 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3650 zł - dodatku funkcyjnego,
4014 zł - dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego).
- Zgromadzenia związków JST muszą podnieść wynagrodzenia przewodniczących co najmniej do kwoty 13 915,20 zł.
Oczywiście każdy urząd musi dokonać wyliczeń, biorąc pod uwagę faktyczne wynagrodzenie danego włodarza. W naszych kalkulacjach przyjęliśmy pewne założenia, np. to, że dodatek specjalny był przyznany danemu włodarzowi w maksymalnym 40-proc. wymiarze. Tymczasem zgodnie z dotychczasowymi przepisami mógł on mieć wartość od 20 proc. do 40 proc. łącznej sumy wynagradzania zasadniczego i dodatku funkcyjnego. Określony procent wskazywała rada/sejmik w uchwale poświęconej pensji włodarza.
▶ KROK 2. PRZYGOTOWANIE PROJEKTU UCHWAŁY
Pracodawcą włodarza jest urząd gminy/starostwo/urząd wojewódzki. Jednak czynności w zakresie prawa pracy odnośnie do ustalenia wysokości wynagrodzenia wójta/burmistrza/prezydenta miasta/starosty/marszałka województwa dokonuje rada gminy/rada powiatu/sejmik. Uprawnienie to dotyczy nie tylko początku kadencji, lecz także okresu późniejszego, gdyż wynagrodzenie może być kształtowane przez strony podczas trwania mandatu. Rada gminy, ustalając pensję włodarza, musi kierować się przepisami art. 36 i art. 37 ust. 3 u.p.s. oraz rozporządzeniem w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Z kolei z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372; ost.zm. Dz.U. poz. 1834; dalej: u.s.g.) wynika, że przygotowywanie projektów uchwał rady gminy należy do włodarza. Ta zasada obowiązuje także na innych szczeblach samorządu. W praktyce jednak projekt uchwały dotyczącej pensji włodarza najczęściej przygotowuje sekretarz gminy/powiatu/województwa. wzór 1
wzór 1
Projekt uchwały ustalenia wynagrodzenia wójta Gminy Łapów
Projekt
Uchwała nr ………. Rady Gminy Łapów z ………… roku.
w sprawie ustalenia wynagrodzenia wójta Gminy Łapów
Działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.) oraz art. 8 ust. 2 i art. 36 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282 ze zm.) w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1960), Rada Gminy Łapów uchwala, co następuje:
Par. 1
1. Ustala się miesięczne wynagrodzenie wójta Gminy Łapów pana Jakuba Kowalskiego w wysokości: ………. złotych (słownie: …………..), na które składa się:
1) wynagrodzenie zasadnicze w kwocie ..................... zł,
2) dodatek funkcyjny w kwocie ..................... zł,
3) dodatek za wieloletnią pracę w wysokości 9 proc. wynagrodzenia zasadniczego, tj. w kwocie ..................... zł,
4) dodatek specjalny w wysokości 30 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, tj. w kwocie..................... zł.
2. Ponadto wójtowi zgodnie z właściwymi przepisami przysługują: nagroda jubileuszowa dodatkowe wynagrodzenie roczne i odprawy.
Par. 2
Wykonanie uchwały zleca się przewodniczącemu Rady Gminy Łapów.
Par. 3
Traci moc uchwała nr IX-80/18 Rady Gminy Łapów z 1 lipca 2018 r.
Par. 4
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia z mocą obowiązującą od 1 sierpnia 2021 r.
Uzasadnienie do projektu uchwały:
Problematykę wynagradzania pracowników zatrudnionych w samorządzie na podstawie wyboru regulują przepisy ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 936). Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.) ustalenie wynagrodzenia dla wójta należy do wyłącznej właściwości rady gminy. Wynagrodzenie wójta w wysokości określonej niniejszym projektem uchwały przygotowano zgodnie z tabelą stawek wynagrodzeń dla wójtów w gminach do 15 tys. mieszkańców. Obecne rozporządzenie (załącznik nr 1, tabela 1), zakłada:
- maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego w kwocie: 10 250 zł,
- maksymalny poziom dodatku funkcyjnego: 3150 zł.
Artykuł 36 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych wskazuje, że wójtowi przysługuje dodatek specjalny. Zgodnie z rozporządzeniem dodatek specjalny, o którym mowa, przysługuje w kwocie wynoszącej 30 proc. łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego. W świetle ustawy o pracownikach samorządowych wójtowi przysługuje także dodatek za wieloletnią pracę (staż pracy), który nalicza się po osiągnięciu pięciu lat stażu pracy od 5 proc. i który wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Na dzień sporządzenia projektu uchwały panu Jakubowi Kowalskiemu przysługuje dodatek w wysokości 9 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Wójtowi zgodnie z właściwymi przepisami przysługują: nagrody jubileuszowe, dodatkowe wynagrodzenie roczne, odprawy.
Składniki pensji
Przygotowując projekt uchwały, należy pamiętać, że na wynagrodzenie włodarza składają się cztery elementy:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatek funkcyjny,
- dodatek za wieloletnią pracę,
- dodatek specjalny.
Każdy ze składników musi zostać określony w uchwale, przy czym wysokość wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego musi być określona poprzez wskazanie konkretnych kwot, a w przypadku dodatku za wieloletnią pracę procentowo. W przeciwnym razie nie będzie możliwe ustalenie, czy poszczególne składniki wynagrodzenia ustalone zostały zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych oraz czy wynagrodzenie to nie jest wyższe niż przewidziane w art. 37 ust. 3 u.p.s. albo niższe niż przewidziane w art. 37 ust. 4 u.p.s.
• Pensja zasadnicza
Przepisy u.p.s. nie wskazują dokładnych kryteriów określania pensji zasadniczych zatrudnionych na podstawie wyboru. Mówią jedynie, że przysługuje im wynagrodzenie (a nie samo wynagrodzenie zasadnicze) stosowne do zajmowanego stanowiska i posiadanych kwalifikacji. Obecne r.w.p.s. - w stosunku do dotychczasowego r.w. - nie określa widełek pensji zasadniczej, a podaje wyłącznie maksymalną stawkę wynagrodzenia. tabela 2 s. b4
Tabela 2. Wynagrodzenia zasadnicze samorządowców zatrudnionych na podstawie wyboru ©℗
| Stanowisko | Stawka w zł | |
| Tak było | Tak jest | |
| • prezydent m.st. Warszawy | 5200 | 11 300 |
| • prezydent miasta/miasta na prawach powiatu pow. 300 tys. mieszkańców• prezydent miasta/miasta na prawach powiatu do 300 tys. mieszkańców wójt/burmistrz w gminie pow. 100 tys. mieszkańców | 3800-5000 | 10 770 |
| • wójt/burmistrz w gminie pow. 15 tys. do 100 tys. mieszkańców | 3600-4800 | 10 430 |
| • wójt/burmistrz w gminie do 15 tys. mieszkańców | 3400-4700 | 10 250 |
| • burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy powyżej 100 tys. mieszkańców | 2100-5000 | 10 770 |
| • burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy do 100 tys. mieszkańców | 2100-4800 | 10 430 |
| • starosta w powiecie pow. 120 tys. mieszkańców | 3800-5000 | 10 770 |
| • starosta w powiecie pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 3600-4800 | 10 430 |
| • starosta w powiecie do 60 tys. mieszkańców | 3400-4700 | 10 250 |
| • marszałek województwa pow. 2 mln mieszkańców | 4200-5200 | 11 300 |
| • marszałek województwa do 2 mln mieszkańców | 4200-5000 | 10 770 |
| • przewodniczący zarządu związku | 2100-4500 | 9730 |
• Dodatek funkcyjny
Pracownikom z wyboru na podstawie art. 36 ust. 4 u.p.s. może zostać przyznany dodatek funkcyjny, który co do zasady jest składnikiem fakultatywnym wynagrodzenia. Ani u.p.s., ani r.w.p.s. nie precyzuje jednak żadnych kryteriów jego przyznawania. W orzecznictwie podnosi się, że dodatek ten przysługuje obligatoryjnie pracownikom samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru. Wojewoda lubelski w rozstrzygnięciu z 30 września 2016 r. nr PN-II.4131.333.2016 stwierdził np., że rada gminy nie ma nieograniczonych możliwości w kształtowaniu wynagrodzenia wójta, choć oczywiście może ustalać wysokość jego składników. W efekcie wskazał, że radni nie mogą pozbawić wójta dodatku funkcyjnego, który zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 4 i 5 u.p.s. jest obowiązkowym dodatkiem przyznawanym osobom pełniącym funkcję organu wykonawczego. W przypadku włodarzy r.w.p.s., tak jak poprzednio r.w., określa maksymalną stawkę tego dodatku. tabela 3
Tabela 3. Maksymalna stawka dodatku funkcyjnego ©℗
| Stanowisko | Stawka w zł | |
| Tak było | Tak jest | |
| • prezydent m.st. Warszawy | 2500 | 4116,54 |
| • prezydent miasta/miasta na prawach powiatu pow. 300 tys. mieszkańców | 2500 | 4100 |
| • prezydent miasta/miasta na prawach powiatu do 300 tys. mieszkańców• wójt, burmistrz w gminie:‒ pow. 100 tys. mieszkańców,‒ powyżej 15 tys. do 100 tys. mieszkańców,• burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy pow. 100 tys.• starosta w powiecie:‒ powyżej 120 tys. mieszkańców,‒ powyżej 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 2100 | 3450 |
| • wójt/burmistrz gminy do 15 tys. mieszkańców• starosta powiatu do 60 tys. mieszkańców | 1900 | 3150 |
| • marszałek województwa pow. 2 mln mieszkańców | 2500 | 4116,54 |
| • marszałek województwa do 2 mln mieszkańców | 2500 | 4100 |
| • burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy do 100 tys. mieszkańców | 2000 | 3300 |
| • przewodniczący zarządu związku | 2200 | 3650 |
• Dodatek za wieloletnią pracę
Po pięciu latach pracy przysługuje dodatek za wieloletnią pracę w wysokości wynoszącej 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1 proc. za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
• Dodatek specjalny
Zgodnie z art. 36 ust. 3 u.p.s. dodatek specjalny przysługuje obligatoryjnie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), staroście oraz marszałkowi województwa. Jeżeli chodzi o jego wysokość, to jak już wspomniano, r.w.p.s. odmiennie niż r.w. określa zasady przyznawania dodatku specjalnego dla włodarza. Dotychczas dodatek specjalny dla ww. osób przysługiwał w kwocie wynoszącej co najmniej 20 proc. i nieprzekraczającej 40 proc. łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, a w urzędach miasta stołecznego Warszawy, miast (miast na prawach powiatu) powyżej 300 tys. mieszkańców - w kwocie nieprzekraczającej 50 proc. łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego. Od 1 listopada 2021 r. dodatek specjalny dla osób, o których mowa w art. 36 ust. 3 u.p.s., przysługuje w kwocie wynoszącej 30 proc. łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego.
Włodarz nie posiada żadnych instrumentów prawnych, za pomocą których mógłby współuczestniczyć w ustalaniu wysokości jego wynagrodzenia. Określa mu je samodzielnie rada gminy/rada powiatu/sejmik. Warto wskazać, że swoboda organu stanowiącego została ograniczona. Dotychczas ustalał on bowiem wysokość trzech składników, tj. wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego i dodatku specjalnego. Od 1 listopada 2021 r. wysokość tego ostatniego wyraźnie została określona w r.w.p.s., dlatego rada gminy/rada powiatu/sejmik straciła uprawnienie do wyznaczenia procentowego poziomu dodatku specjalnego.
Jeżeli chodzi o projekt uchwały w sprawie wynagrodzenia włodarza, należy pamiętać, by miał on uzasadnienie. Na tę kwestę zwrócił uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 23 lutego 2012 r. (sygn. akt III SA/Lu 785/11). Podał on, że skoro uchwała rady gminy w przedmiocie obniżenia wysokości wynagrodzenia wójta poddana została kognicji sądów administracyjnych, która dokonywana jest pod kątem jej legalności, to aby kontrola ta w ogóle była możliwa, nie zaś iluzoryczna, uchwała w tym przedmiocie musi zawierać uzasadnienie, które pozwoliłoby na ocenę jej legalności. Wyrok dotyczył obniżenia wynagrodzenia, ale uzasadnienie powinno też być dołączone do uchwały, która podwyższa wysokość pensji włodarza. Z niego powinny wynikać motywy podwyżki.
▶ KROK 3. PODJĘCIE UCHWAŁY
Przygotowany projekt uchwały w sprawie wynagrodzenia włodarza spełniający konieczne wymogi jest procedowany na sesji rady gminy/rady powiatu/sejmiku w trybie i na zasadach określonych w statucie JST. Do porządku obrad włącza go przewodniczący rady/sejmiku. Ustawy samorządowe nie określają, w jakim terminie to powinno nastąpić. Teoretycznie może się zdarzyć, że wniesiony projekt w ogóle nie doczeka się rozpatrzenia przez organ stanowiący, nie zostanie bowiem przez przewodniczącego zwołana sesja mająca w porządku obrad jego rozpatrzenie. Jedynie w art. 20 ust. 7 u.s.g. jest mowa, że na wniosek wójta przewodniczący rady gminy jest obowiązany wprowadzić do porządku obrad najbliższej sesji rady gminy projekt uchwały, jeżeli wpłynął on do rady gminy co najmniej na siedem dni przed dniem rozpoczęcia sesji.
Z kolei ani nowelizacja, ani nowe rozporządzenie płacowe nie określa, kiedy taka uchwała powinna być wydana. Niemniej jednak biorąc pod uwagę, że chodzi o wyrównanie zarobków z mocą wsteczną od 1 sierpnia 2021 r., rada/sejmik powinna podjąć taką uchwałę na najbliższej sesji po 1 listopada 2021 r. Jeżeli organ uchwałodawczy będzie zwlekał z realizacją tego obowiązku, to włodarz może wnieść do sądu administracyjnego skargę na bezczynność przewidzianą w art. 101a u.s.g.
Zwoływanie sesji
Projekty uchwał przyjmowane są lub odrzucane na posiedzeniach rady/sejmiku. Przy czym rada/sejmik obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Do zawiadomienia o zwołaniu sesji dołącza się porządek obrad wraz z projektami uchwał. Przegłosowanie na sesji rady aktu, który nie został przekazany radnym w trybie przewidzianym w u.s.g., dotknięte jest wadą prawną, która skutkuje stwierdzeniem jego nieważności (wyrok WSA w Gliwicach z 30 stycznia 2007 r., sygn. akt IV SA/Gl 838/06).
Przykład
Doręczenie projektu uchwały
Przewodniczący rady zwołał sesję. Do zawiadomienia nie dołączył projektu uchwały dotyczącej wynagrodzenia wójta, gdyż uznał, że miesiąc wcześniej radni już go otrzymali. Na posiedzeniu uchwała ta została podjęta. Jest ona nieważna, ponieważ regulacje prawne wymagają doręczania projektów uchwał bezpośrednio przed sesją, na jakiej mają zostać podjęte. Tym samym w przypadku nieuchwalenia danego aktu na konkretnej sesji czynność doręczenia projektu uchwały należy ponowić.
Obowiązek dostarczenia radnym projektu uchwały przed sesją, na której ma być przedmiotem głosowania, nie tylko zapewnia im wszystkim możliwość merytorycznego przygotowania się do zajęcia stanowiska w sprawie, lecz także - co równie istotne - chroni mniejszość radnych, którzy powiadomieni o treści projektu, którego nie akceptują, mogą podjąć starania o pozyskanie poparcia dodatkowej liczby głosujących (wyrok WSA w Krakowie z 6 listopada 2007 r., sygn. akt III SA/Kr 783/07).
Zachowanie terminu
Ponieważ przepisy ustaw samorządowych nie określają terminów, w jakich należy poinformować radnych i mieszkańców o sesji rady, jak też trybu powiadomienia, miarodajne w tym zakresie są wyłącznie przepisy statutu. Ten jest bowiem aktem prawa miejscowego stanowiącym o ustroju JST. Jest zbiorem przepisów regulujących najważniejsze sprawy dla wspólnoty samorządowej, w tym m.in. organizację wewnętrzną gminy i tryb pracy jej organów (wyrok WSA w Warszawie z 3 grudnia 2015 r., sygn. akt VIII SA/Wa 175/15 ).
Statuty najczęściej przyjmują, że zawiadomienie powinno być wysłane radnym na siedem dni przed terminem obrad. W jego treści trzeba poinformować nie tylko o terminie, lecz także o miejscu i proponowanym porządku obrad sesji. Zawiadomienie kierowane jest listownie lub w inny skuteczny sposób, a w szczególności telegraficznie, telefonicznie lub przez telefaks. Do zawiadomienia o sesji należy załączyć projekty uchwał i inne niezbędne materiały związane z porządkiem obrad. Zawiadomienie o terminie, miejscu i proponowanym porządku obrad rady powinno być podane do publicznej wiadomości w sposób określony przez przewodniczącego (por. wyrok WSA w Białymstoku z 24 listopada 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 366/15). Niezachowanie przyjętych w statucie gminy terminów powiadamiania społeczności lokalnej o sesji rady gminy, a przed wszystkim brak powiadomienia w formie przewidzianej w statucie gminy stanowi istotne naruszenie prawa (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 marca 2012 r., sygn. akt I OSK 2296/11).
Po przeprowadzeniu dyskusji na posiedzeniu rady/sejmiku losy projektu uchwały mogą być różne. Radni mogą zadecydować, że nie nadaje się on jeszcze do przegłosowania. Wtedy projekt wraca do komisji w celu np. zasięgnięcia dodatkowych opinii ekspertów. Mogą oni też postanowić, że chcą więcej czasu na spokojną analizę projektowanych rozwiązań. Następuje wówczas przesunięcie terminu głosownia. Gdy jednak, w ocenie radnych, przedłożony pod obrady projekt uchwały w całości nie zasługuje na zaakceptowanie, rada podejmuje uchwałę o jego odrzuceniu. W przypadku zaś gdy według radnych nie zachodzi żadna ze wskazanych okoliczności, przedłożony projekt poddawany jest głosowaniu.
Reguły głosowania
Wszelkiego rodzaju rozstrzygnięcia podejmowane przez radę/sejmik mają formę uchwały. Odstępstwa od tych wymogów mogą wynikać wyłącznie z innych ustaw. Jak podano w wyroku WSA w Warszawie z 4 marca 2016 r. (sygn. akt III SA/Wr 1280/15), statut nie może przewidywać wyjątków od reguł ustalonych w art. 14 u.s.g., art. 13 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 920; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834; dalej: u.s.p.) i art. 19 ustawy o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1688; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834; dalej: u.s.w.). Co więcej, przestrzeganie wszystkich zasad wynikających z ww. przepisów jest warunkiem ważności podjętej uchwały. Wśród tych reguł wymienić należy: wymóg określonego kworum, zasadę głosowania jawnego oraz podejmowanie rozstrzygnięć zwykłą większością głosów.
Mianem kworum określa się liczbę członków danego organu (tu: rady/sejmiku), których obecność umożliwia podjęcie uchwały. Nie jest to natomiast liczba osób, które muszą uczestniczyć w akcie głosowania (tzn. głosować). Dlatego liczba radnych obecnych w trakcie głosowania i liczba oddanych głosów nie muszą się pokrywać (wyrok NSA z 21 listopada 2006 r., sygn. akt II GSK 194/06). Nieuczestniczenie w akcie głosowania nie może jednak być kwalifikowane jako głos wstrzymujący się. Niewzięcie udziału w tej procedurze oznacza, że w ogóle nie oddaje się głosu. Do przypadków rezygnacji z aktu głosowania (oznaczającego nieoddanie głosu) należy także sytuacja, w której radny nie otrzymał karty do głosowania, gdyż oświadczył, że nie bierze w nim udziału. Należy podkreślić, że uczestnictwo w tej procedurze nie jest obowiązkiem, a prawem radnego (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 29 stycznia 2015 r., sygn. akt III SA/Wr 3/15).
Ustawowy skład rady/sejmiku określony został w: art. 17 ust. 1 u.s.g., art. 9 ust. 1 u.s.p. i art. 16 ust. 3 u.s.w. Liczba radnych uzależniona jest od liczby mieszkańców danej JST. Przy czym spełnienie wymogu kworum następuje, gdy w trakcie głosowania na sali są radni w liczbie przekraczającej arytmetyczną połowę ustawowego składu rady/sejmiku. Zasadą jest podejmowanie uchwał zwykłą większością głosów, o ile przepis ustawy nie stanowi inaczej. Reguła ta oznacza, że za przyjęciem projektu uchwały musi być więcej radnych niż przeciw niemu. Dla wyniku pozostają natomiast bez znaczenia głosy radnych uprawnionych do głosowania, ale wstrzymujących się od głosu, jak również głosy nieważne.
Procedura przyjęcia projektu uchwały składa się z trzech etapów. Przewodniczący rady zadaje obecnym uprawnionym do głosowania radnym pytanie, kto spośród nich jest za przyjęciem uchwały. Następnie tym samym osobom zadaje pytanie, kto jest za odrzuceniem uchwały, czyli kto jest przeciw. Ostatnią częścią głosowania jest zapytanie radnych uprawnionych do głosowania, kto spośród nich wstrzymuje się od głosowania. Odrzucenie projektu w głosowaniu następuje wówczas, gdy głosy „przeciw” przeważają (o jeden głos lub więcej) nad głosami „za”. W praktyce uznaje się, że w razie remisowego wyniku rezultat głosowania nie został osiągnięty i głosowanie trzeba powtarzać aż do uzyskania większość. Jest to błędny pogląd, gdyż równy podział głosów oznacza, że projekt uchwały nie uzyskał wymaganej, zwykłej większości głosów, a zatem nie został przyjęty (por. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 28 kwietnia 2015 r., znak: PN-II.4131.171.2015). Jak wskazał WSA w Lublinie w wyroku z 16 lutego 2016 r. (sygn. akt II SA/Lu 665/15), skutki prawne aktu głosowania są wiążące i nie mogą być dowolnie znoszone w całkowicie swobodny sposób poprzez reasumpcję głosowania aż do osiągnięcia pożądanego z różnych względów rezultatu. Dlatego jakakolwiek powtórka głosowania może być dopuszczalna tylko wyjątkowo i wyłącznie w razie stwierdzenia, że w jego trakcie miały miejsce oczywiste uchybienia i omyłki.
inni zatrudnieni na podstawie wyboru
Formuła minimalnego wynagrodzenia, o której mowa w art. 37 ust. 4 u.p.s., dotyczy wszystkich pracowników zatrudnionych w urzędzie na podstawie wyboru. Chodzi zatem także o wicestarostę i pozostałych członków zarządu powiatu i wicemarszałka oraz pozostałych członków zarządu województwa, a także zastępcę przewodniczącego oraz pozostałych członków zarządu związku JST.
▶ KROK 1. PRZELICZENIE PENSJI
W przypadku wicestarostów i pozostałych członków zarządu powiatu oraz wicemarszałków i pozostałych członków zarządu województwa należy zobaczyć, ile zarabiają oni obecnie, i porównać te dane z nową płacą minimalną. Przy czym należy pamiętać o tym, że osobom piastującym ww. stanowiska nie przysługuje dodatek specjalny.
Z naszych wyliczeń wynika, że ich dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie także nie pokrywa się z pensją minimalną.
• Wicestarosta w powiecie powyżej 120 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 6700 zł, czyli suma:
4500 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2200 zł - dodatku funkcyjnego.
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 10 704 zł, czyli 80 proc. z 13 380 zł, czyli sumy:
9730 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3650 zł - dodatku funkcyjnego.
- Starostowie muszą podnieść wynagrodzenie wice starostom co najmniej do kwoty 10 704 zł.
• Pozostali członkowie zarządu w powiecie powyżej 120 tys. mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 5340 zł, czyli suma:
3800 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
1540 zł - dodatku funkcyjnego.
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 8712 zł, czyli 80 proc. z 10 890 zł, czyli sumy:
8340 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2550 zł - dodatku funkcyjnego.
- Starostowie muszą podnieść wynagrodzenie pozostałym członkom zarządu co najmniej do kwoty 8712 zł.
• Wicemarszałek w województwie powyżej 2 mln mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 7550 zł, czyli suma:
4800 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2750 zł - dodatku funkcyjnego.
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 11 944 zł, czyli 80 proc. z 14 930 zł, czyli sumy:
10 430 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
4500 zł - dodatku funkcyjnego,
- Marszałkowie muszą podnieść wynagrodzenie wicemarszałkom co najmniej do kwoty 11 944 zł.
• Pozostali członkowie zarządu województwa w województwie powyżej 2 mln mieszkańców
- Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie to 6700 zł, czyli suma:
4500 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
2200 zł - dodatku funkcyjnego.
- Obecne minimalne wynagrodzenie to 10 704 zł, czyli 80 proc. z 13 380 zł, czyli sumy:
9730 zł - wynagrodzenia zasadniczego,
3650 zł - dodatku funkcyjnego.
- Marszałkowie muszą podnieść wynagrodzenie pozostałym członkom zarządu co najmniej do kwoty 10 704 zł.
▶ KROK 2. WYDANIE ZARZĄDZENIA
Wicestaroście i pozostałym członkom zarządu powiatu wynagrodzenie określa starosta, a wicemarszałkowi oraz pozostałym członkom zarządu województwa marszałek województwa. Z kolei zastępcom burmistrza w dzielnicach Warszawy pensje ustala burmistrz dzielnicy. W przypadku zaś zastępców zarządu związku JST lub pozostałych członków związku pensje określa przewodniczący zarządu związku JST. Zatem decyzję o podwyżce podejmuje wskazany wyżej podmiot.
Pensja wskazanych pracowników składa się z następujących elementów:
- wynagrodzenia zasadniczego,
- dodatku funkcyjnego,
- dodatku za wieloletnią pracę.
W nowym rozporządzeniu ustawodawca nie tylko zrezygnował z wyznaczania dolnego progu wynagrodzenia zasadniczego, poprzestając jedynie na wskazaniu górnej kwoty tej części pensji, lecz także kwotę tę podniósł. W górę poszybowała też wielkość dodatku funkcyjnego. tabela 4 Tu warto dodać, że ww. pracownikom może być także przyznany dodatek specjalny z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań.
Tabela 4. Zarobki członków zarządów poszczególnych szczebli JST ©℗
| Stanowisko | Składnik pensji | |||
| Wynagrodzenie zasadnicze w zł | Dodatek funkcyjny w zł | |||
| Tak było | Tak jest | Tak było | Tak jest | |
| • wicestarosta w powiecie pow. 120 tys. mieszkańców | 2100-4500 | 9730 | 2200 | 3650 |
| • wicestarosta w powiecie pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 2100-4200 | 9040 | 2200 | 3650 |
| • wicestarosta w powiecie do 60 tys. mieszkańców | 2100-3800 | 8340 | 1760 | 2900 |
| • pozostali członkowie zarządu w powiecie pow. powyżej 120 tys. mieszkańców | 2100-3800 | 8340 | 1540 | 2550 |
| • pozostali członkowie zarządu w powiecie pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 2100-3500 | 7650 | 1540 | 2550 |
| • pozostali członkowie zarządu w powiecie do 60 tys. mieszkańców | 2100-3200 | 7000 | 1540 | 2550 |
| • wicemarszałek w województwie pow. 2 mln mieszkańców | 2100-4800 | 10 430 | 2750 | 4500 |
| • wicemarszałek w województwie do 2 mln mieszkańców | 2100-4500 | 9730 | 2200 | 3650 |
| • pozostali członkowie zarządu województwa w województwie pow. 2 mln mieszkańców | 2100-4500 | 9730 | 2200 | 3650 |
| • pozostali członkowie zarządu województwa w województwie do 2 mln mieszkańców | 2100-4200 | 9040 | 1760 | 2900 |
| • zastępca przewodniczącego zarządu związku JST | 2100-3800 | 8340 | 1760 | 2900 |
| • pozostali członkowie zarządu związku JST | 2100-3500 | 7650 | 1320 | 2200 |
| • zastępca burmistrza dzielnicy pow. 100 tys. mieszkańców | 2100-4800 | 10 430 | 2100 | 3450 |
| • zastępca burmistrza dzielnicy do 100 tys. mieszkańców | 2100-4600 | 10 080 | 1900 | 3150 |
| • pozostali członkowie zarządu dzielnicy pow. 100 tys. mieszkańców | 2100-4500 | 9730 | 1800 | 3000 |
| • pozostali członkowie zarządu dzielnicy do 100 tys. mieszkańców | 2100-4300 | 9380 | 1700 | 2800 |
pracownicy z powołania
Rada Ministrów w r.w.p.s. znacznie podniosła stawki pensji pracownikom zatrudnionym na podstawie nie tylko wyboru, lecz także powołania. Do tych ostatnich w JST należą zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz skarbnik gminy/powiatu/województwa. I choć z uzasadnienia może wynikać, że w ślad za podwyżkami dla pracowników zatrudnianych na podstawie wyboru powinny pójść podwyżki wynagrodzeń dla osób zatrudnionych na podstawie powołania, to nowelizacja takiego obowiązku na samorządy nie nakłada. Tym bardziej że dodany przez nowelę ust. 4 art. 37 u.p.s. dotyczący minimalnego wynagrodzenia odnosi się wyłącznie do zatrudnionych na podstawie wyboru. Oznacza to, że podwyższenie zarobków zastępców i skarbników należy wyłącznie do swobodnej decyzji włodarzy. Należy jednak zwrócić uwagę, że nowe rozporządzenie znacznie podnosi maksymalne kwoty wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego dla tej grupy pracowników. tabela 5
Tabela 5. Maksymalne pensje pracowników z powołania ©℗
| Stanowisko | Wynagrodzenie zasadnicze w zł | Dodatek funkcyjny w zł | ||
| Tak było | Tak jest | Tak było | Tak jest | |
| • zastępca prezydenta m.st. Warszawy | 4800 | 10430 | 2750 | 4500 |
| • skarbnik m.st. Warszawy (główny księgowy m.st. Warszawy), • skarbnik (główny księgowy budżetu) miasta (miasta na prawach powiatu) pow. 300 tys. mieszkańców• skarbnik województwa (główny księgowy budżetu) w jednostce pow. 2 mln mieszkańców | 6000 | 10430 | 2750 | 4500 |
| • zastępca prezydenta miasta (miasta na prawach powiatu) pow. 300 tys. mieszkańców, • zastępca wójta, burmistrza w gminie pow. 100 tys. mieszkańców | 45004500 | 9730 | 27502200 | 4500 |
| • zastępca wójta, burmistrza w gminie pow. 15 tys. do 100 tys. | 4200 | 9040 | 2200 | 3650 |
| • skarbnik gminy (główny księgowy budżetu) pow. 100 tys. mieszkańców,• skarbnik województwa (główny księgowy budżetu) w jednostce do 2 mln mieszkańców | 5600 | 9730 | 2200 | 3650 |
| • skarbnik gminy (główny księgowy budżetu) w jednostce pow. 15 tys. do 100 tys. mieszkańców,• skarbnik powiatu (główny księgowy budżetu) w jednostce pow. 120 tys. mieszkańców | 5200 | 9040 | 2200 | 3650 |
| • zastępca wójta, burmistrza w gminie do 15 tys. mieszkańców | 3800 | 8340 | 1760 | 2900 |
| • skarbnik gminy (główny księgowy budżetu) w jednostce do 15 tys. mieszkańców,• skarbnik powiatu (główny księgowy budżetu) w jednostce pow. 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 4800 | 8340 | 1760 | 2900 |
| • skarbnik powiatu (główny księgowy budżetu) w jednostce do 60 tys. mieszkańców | 4400 | 7650 | 1540 | 2550 |
▶ KROK 1. PODWYŻSZENIE PENSJI
Na stałe wynagrodzenie skarbnika/zastępcy składają się co najmniej dwa składniki, czyli wynagrodzenie zasadnicze oraz obligatoryjny dodatek funkcyjny. Po osiągnięciu pięcioletniego stażu pracy do składników wynagrodzenia dochodzi również dodatek za wieloletnią pracę. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego powinien ustalić włodarz w momencie powołania skarbnika/zastępcy na stanowisko.
Podstawowym składnikiem uposażenia skarbnika/zastępcy jest wynagrodzenie zasadnicze. Jego wysokość jest uzależniona od szczebla i wielkości JST, w której dana osoba została powołana na stanowisko. W r.w.p.s. zostały określone jedynie maksymalne stawki tego podstawowego składnika wynagrodzenia.
Wynagrodzenie zasadnicze jest tylko jednym z kilku obowiązkowych składników całej pensji skarbników/zastępców. Innym obligatoryjnym elementem jest dodatek funkcyjny. Ten składnik wynagrodzenia jest przyznawany przede wszystkim pracownikom zajmującym stanowiska kierownicze i powinien stanowić pewną rekompensatę za trudności i odpowiedzialność przy wykonywaniu czynności.
▶ KROK 2. WYDANIE ZARZĄDZENIA
Zgodnie z art. 24126 par. 2 w zw. z art. 772 par. 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r, poz. 1162; dalej: k.p.) układ zakładowy ani regulamin nie mogą określać warunków wynagradzania pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, w rozumieniu art. 128 par. 2 pkt 2 k.p., oraz osób zarządzających zakładem pracy na innej podstawie niż stosunek pracy. Tak więc pensje dla skarbnika oraz zastępcy włodarza określa sam włodarz. Następuje to w drodze zarządzenia.
▶ KROK 3. INFORMACJA O PODWYŻCE
Zmiana wysokości wynagrodzenia w trakcie trwania stosunku pracy jest dla pracodawcy czynnością utrudnioną. Nie ma bowiem podstawy prawnej do tego, by jednostronną czynnością zmienić skarbnikowi/zastępcy włodarza warunki pracy i płacy. Jeśli modyfikacja warunków nie następuje w wyniku porozumienia stron, to pracodawca nie może obniżyć pensji skarbnikowi przez wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Zwrócił na to uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 28 czerwca 2011 r. (sygn. akt II PK 11/11), w którym uznał, że: „obniżenie wynagrodzenia osoby zatrudnionej na podstawie powołania jest możliwe jedynie przez odwołanie pracownika i jego ponowne powołanie z niższym wynagrodzeniem. Zatem w przypadku skarbnika JST wójt powinien złożyć wniosek do rady gminy o odwołanie skarbnika oraz o powołanie tej samej osoby na stanowisko, a ponadto rada gminy powinna przyjąć dwie uchwały - w sprawie odwołania i powołania skarbnika gminy”.
Omawiana regulacja przewiduje podwyżkę, a nie obniżkę pensji, dlatego to zastrzeżenie nie będzie miało zastosowania w razie podniesienia zarobków powołanych pracowników. Włodarz o podwyżce informuje pracownika, a ten oświadcza o jej przyjęciu. wzór 2
wzór 2
Informacja o zmianie wysokości wynagrodzenia
.......................................... ........................................
(pieczęć nagłówkowa pracodawcy) (miejscowość i data)
.........................................
(numer REGON-EKD)
Informacja o zmianie wysokości wynagrodzenia
Pan/Pani
...............................................
...............................................
(imię i nazwisko)
W związku ze zmianą wysokości najniższego wynagrodzenia zawiadamiam Pana (Panią), że przysługujące Panu (Pani) dotychczasowe wynagrodzenie zasadnicze od dnia ............................................... r. zostanie podwyższone do kwoty .........................................
(słownie: .............................................................................................................................................................................................................) złotych.
Dodatkowym elementem wynagrodzenia od tego dnia będzie dodatek funkcyjny w kwocie ..................................................... złotych oraz miesięczna premia w wysokości ............ proc. wynagrodzenia zasadniczego liczonego wraz z dodatkiem funkcyjnym.
Pozostałe warunki umowy o pracę pozostają bez zmian.
.......................................................................
(podpis pracodawcy lub osoby
reprezentującej pracodawcę
albo osoby upoważnionej do składania
oświadczeń w imieniu pracodawcy)
...............................................................................
(potwierdzenie odbioru przez pracownika
- data i podpis)
Warto także zwrócić uwagę, że regulacje dotyczące powołania jako podstawy nawiązania stosunku pracy znajdują się w art. 68-72 k.p. Zgodnie z art. 68 par. 1 k.p. stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Tym odrębnym przepisem jest art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.s. Przepis ten wskazuje stanowiska w JST, na których pracownicy są w ten sposób zatrudniani. Co ważne, ta podstawa powstania stosunku pracy jest najmniej trwała. Osoba zatrudniona na podstawie powołania może być w każdym czasie odwołana ze stanowiska przez organ, który ją powołał. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem stosunku pracy, chyba że w treści aktu odwołującego wskazano jako przyczyny okoliczności wymienione w art. 52 lub 53 k.p. W takich przypadkach odwołanie powoduje od razu rozwiązanie stosunku pracy. W przypadku odwołania równoznacznego z wypowiedzeniem stosunku pracy pracownik traci od razu zajmowane dotychczas stanowisko, jednak aż do upływu okresu wypowiedzenia pozostaje w zatrudnieniu, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Za jego zgodą można mu powierzyć wykonywanie innej pracy.
Szczegółowe zasady nawiązywania stosunków pracy z powołania, a w szczególności określenie podmiotu powołującego, regulują przepisy prawa ustrojowego. Należy dostrzec różnicę pomiędzy pracodawcą samorządowym, osobą dokonującą czynności z zakresu prawa pracy w imieniu pracodawcy, a organem dokonującym powołania. Pracodawcą w każdym przypadku jest urząd gminy/starostwo/urząd marszałkowski. Jeżeli chodzi o zastępców włodarzy, to powołuje i odwołuje ich wójt (burmistrz, prezydent miasta). On też w stosunku do nich wykonuje wszystkie czynności w zakresie prawa pracy. Inaczej jest w przypadku skarbnika. Czynności w zakresie prawa pracy wykonywane są przez różne podmioty. Skarbnika gminy powołuje i odwołuje rada gminy na wniosek wójta (art. 18 ust. 2 pkt 3 u.s.g.). Uchwały rady o powołaniu i odwołaniu skarbnika wyznaczają początek i rozwiązanie stosunku pracy. Pozostałe czynności z zakresu prawa pracy wobec skarbnika wykonuje włodarz (art. 7 pkt 1 u.p.s.), pracodawcą zaś jest urząd gminy (art. 2 u.p.s.). Podobnie przedstawia się konstrukcja powołania i odwołania skarbnika powiatu, gdzie wniosek składa starosta (art. 12 pkt 3 u.s.p.), oraz skarbnika województwa, gdzie wniosek składa marszałek (art. 18 pkt 17 u.s.w.). Podstawą do nawiązania stosunku pracy z kandydatem na skarbnika jest akt powołania podjęty przez radę/sejmik w formie uchwały. A w przypadku zastępcy włodarza akt powołania wydany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze zarządzenia. ramka 1
Ramka 1
Powołanie w orzecznictwie ©℗
Do istoty stosunku pracy z powołania należy szczególny mechanizm jego nawiązania i rozwiązania. Według regulacji k.p. samo powołanie jest aktem, który rodzi stosunek pracy. Oznacza to, że akt powołania należy traktować jako samoistną podstawę nawiązania stosunku pracy, a nie jedynie jako akt poprzedzający nawiązanie umowy o pracę czy dokonanie jakiejś innej czynności prawnej. Uchwała rady gminy o powołanie na stanowisko skarbnika gminy jest źródłem stosunku pracy z powołania. Nie wymaga więc uzupełnienia w postaci dokonania przez wójta czynności „nawiązania” stosunku pracy. W szczególności nie wymaga zawarcia umowy o pracę albo dodatkowego powołania przez pracodawcę, stanowiącego dopiero „właściwą” podstawę stosunku pracy. O swoistości tego stosunku pracy świadczy także możliwość jego rozwiązania w drodze odwołania w każdym czasie. Jeżeli z pracownikiem podlegającym zatrudnieniu na podstawie powołania zawarto umowę o pracę, to gdy umowę zawarł organ właściwy do powołania, a jej treść odpowiada warunkom powołania, w istocie dochodzi do powołania ze skutkami wynikającymi z tej czynności.
Wyrok Sądu Rejonowego w Człuchowie z 17 lipca 2018 r., sygn. akt IV P 22/18
Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych w art. 4 ust. 1 pkt 2 określa, że powołanie stanowi podstawę zatrudnienia z następującymi pracownikami samorządowymi: zastępcą prezydenta miasta, sekretarzem gminy, sekretarzem powiatu, skarbnikiem gminy (głównym księgowym budżetu gminy), skarbnikiem powiatu (głównym księgowym budżetu powiatu) i skarbnikiem województwa (głównym księgowym budżetu województwa). Pracodawcą wymienionych pracowników jest odpowiedni urząd administracji samorządowej: miasta, gminy, powiatu. Rola pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku prezydenta miasta i innym odpowiednim w gminie, powiecie sprowadza się do działania za urząd.
Wyrok SN z 12 listopada 2014 r., sygn. akt II PK 24/14
Wszystkie czynności dotyczące stosunku służbowego zastępcy organu wykonawczego JST wykonuje jako pracodawca samorządowy organ wykonawczy danej jednostki. Nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy wobec zastępcy burmistrza, ustalenie wynagrodzenia oraz inne czynności tego rodzaju (np. nagradzanie) należą do burmistrza. Nie sposób przyjmować, że rada gminy mogłaby w drodze uchwały wypowiadać się chociażby co do zasadności przyznania dodatku specjalnego, o którym mowa w art. 36 ust. 5 u.p.s. Tym bardziej że ustawodawca, przyznając burmistrzowi kompetencję do ustalenia wynagrodzenia dla zastępcy burmistrza, nie postawił wymogu zasięgania opinii rady gminy w tej kwestii.
Wyrok WSA w Olsztynie z 12 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 80/13
zatrudnieni na podstawie umowy o pracę
Na podstawie umowy o pracę w jednostkach samorządowych zatrudnieni są pracownicy wykonujący zadania na stanowiskach urzędniczych (w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych), pomocniczych i obsługi. Przy czym zgodnie z art. 7 pkt 1 i 3 u.p.s. włodarz wykonuje czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych. Pracodawcą dyrektora miejskiego ośrodka sportu i rekreacji jest np. ośrodek, ale umowę o pracę z nim zawiera burmistrz/prezydent miasta.
Co nowego w rozporządzeniu
Tak jak było dotychczas, r.w.p.s. w załączniku nr 3 zawiera tabele dotyczące pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w:
- urzędach gmin, miast (miast na prawach powiatu),
- starostwach powiatowych,
- urzędach marszałkowskich,
- biurach związków JST oraz w samorządowych jednostkach organizacyjnych.
Są to dwie tabele dotyczące kwot minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego ustalonego w kategoriach zaszeregowania, czyli:
- „A”, obowiązująca do 31 grudnia 2021 r.,
- „B”, która będzie obowiązywała od 1 stycznia 2022 r.
Ta druga zawiera wyższy minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w związku z podwyższeniem minimalnego wynagrodzenia w 2022 r. do wysokości 3010 zł (rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2021 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r.; Dz.U. poz. 1690).
Należy jednak pamiętać, że minimalny poziom pensji zasadniczej dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ustalony w tabelach A i B, nie jest tożsamy z minimalnym wynagrodzeniem za pracę określonym zgodnie z ustawą z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207; dalej: u.m.w.). Nie ma ono bowiem charakteru jedynie wynagrodzenia zasadniczego. Jest to łącznie pensja pracownika za nominalny czas pracy w danym miesiącu, a więc poza pensją zasadniczą obejmuje również inne składniki płacy i świadczenia pracownicze zaliczone do wynagrodzeń osobowych, w tym m.in. premie i dodatki, z wyjątkiem składników wymienionych w art. 6 ust. 5 u.m.w., tj.:
- nagrody jubileuszowej,
- odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
- dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej,
- dodatku za staż pracy.
Pracodawca samorządowy określa w regulaminie m.in. szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom pensji zasadniczej, a także ewentualne inne składniki pensji dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Zatem choć określony w r.w.p.s. poziom minimalnego wynagrodzenia zasadniczego jest niższy odpowiednio od kwoty 2800 zł lub 3010 zł, to pracodawca ma możliwość ustalenia zarobków pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy w wysokości wyższej niż wskazana w załączniku nr 3, ale w taki sposób, aby nie była ona niższa od obowiązującej wysokości minimalnej płacy ustalanej na podstawie u.m.w.
W załączniku nr 3 (tak jak dotychczas) zawarte są tabele zawierające wykaz stanowisk, w tym stanowisk kierowniczych urzędniczych, urzędniczych oraz pomocniczych i obsługi, minimalne poziomy wynagrodzenia zasadniczego ustalone w kategoriach zaszeregowania, minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach.
Tabele stanowiskowe
W stosunku do dotychczasowego r.w. wprowadzono w r.w.p.s. następujące zmiany w załączniku nr 3, w części II. Tabela, w podczęści F „Stanowiska w samorządowych jednostkach organizacyjnych”, w zakresie sekcji III „Jednostki organizacyjne pomocy społecznej, centra integracji społecznej, jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz centra usług społecznych”:
- dostosowano zgodnie z przepisami oświatowymi minimalne wymagania kwalifikacyjne dla stanowiska: starszy opiekun (lp. 44), starsza opiekunka środowiskowa (lp. 47), starszy asystent osoby niepełnosprawnej (lp. 52), starszy opiekun medyczny (lp. 53), opiekunka środowiskowa (lp. 55), opiekun medyczny (lp. 57), asystent osoby niepełnosprawnej (lp. 61), opiekun (lp. 62), młodszy opiekun (lp. 66);
- wpisano odesłanie do odrębnych przepisów w zakresie minimalnych wymagań kwalifikacyjnych dla pracowników socjalnych (lp. 5, 6 i 22);
- dodano stanowiska: opiekun w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi (lp. 54) i opiekun w schronisku dla osób bezdomnych (lp. 60); stanowiska te wprowadza art. 48a ust. 2g pkt 2 i ust. 2h pkt 2 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1876; dalej: u.p.społ.);
- dodano także stanowisko głównego specjalisty pracy socjalnej (lp. 1) jako kolejny stopień awansu zawodowego, co wynika z art. 121b u.p.społ.
Ze zmianą r.w.p.s. wiąże się co najmniej obowiązek nowelizacji regulaminu wynagradzania. Jednak z uwagi na to, że zmian dokonuje się tak samo, jak wprowadza się nowy regulamin, rekomendować należy opracowanie i wydanie nowego dokumentu.
Z art. 39 ust. 1 u.p.s. wynika, że regulamin wynagradzania dotyczy wyłącznie pracowników samorządowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 u.p.s., tj. mających umowę o pracę. Nie określa się w nim zatem zasad wynagradzania tych pracowników, dla których podstawą zatrudnienia jest wybór lub powołanie. Regulamin wynagradzania nie może określać także warunków wynagradzania pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz osób zarządzających zakładem pracy na innej podstawie niż stosunek pracy. Oznacza to, że niedopuszczalne jest umieszczanie w nim zasad wynagradzania:
- dyrektorów lub kierowników urzędów i jednostek samorządowych,
- zastępców ww. dyrektorów lub kierowników,
- głównych księgowych,
- członków zarządów jednostek - jeżeli dana jednostka ma zarząd kolegialny.
Ważne! Regulamin wynagradzania dotyczy jedynie grupy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, a zatem nie ma podstaw prawnych do ustalania w nim zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru czy powołania.
Do wprowadzenia regulaminu wynagradzania zobowiązany jest każdy pracodawca samorządowy, bez względu na stan zatrudnienia. W każdym urzędzie zatem powinien już taki dokument funkcjonować.
▶ KROK 1. WYDANIE NOWEGO REGULAMINU WYNAGRADZANIA
W regulaminie ustala się wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia przewidzianych za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku oraz ewentualnie innych składników pensji (np. dodatki funkcyjne, nagrody, premie), jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy.
Za minimum treści regulaminu należy uznać postanowienia pozwalające na określenie wysokości wynagrodzenia zasadniczego, a zatem ustalające system i stawki zarobku. Ponadto w regulaminie można ustalić także inne składniki płacy (np. wynagrodzenie chorobowe, przestojowe, odprawy, dodatki) i zasady ich przyznawania. Regulamin może także zawierać postanowienia dotyczące innych świadczeń związanych ze stosunkiem pracy. Elementy regulaminu dzieli się na obligatoryjne i fakultatywne. tabela 6
Tabela 6. Elementy regulaminu ©℗
| Obligatoryjne | Fakultatywne |
| Regulamin wynagradzania musi zawierać postanowienia określające:• wymagania kwalifikacyjne wobec pracowników samorządowych, oraz• szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego,a ponadto należy wskazać: • podstawy prawna ustalenia regulaminu, tj. np. art. 39 ust. 1 i 2 u.p.s.,• sposób jego zawarcia, w tym, o ile był on uzgodniony z organizacjami związkowymi, wymienienie wszystkich biorących udział w negocjacjach zakładowych organizacji związkowych, ewentualnie, w sytuacji braku uzgodnienia wspólnego stanowiska przez organizacje związkowe, oświadczenie pracodawcy, że stanowiska poszczególnych organizacji związkowych przedstawione w trakcie negocjacji zostały rozpatrzone,• datę wejścia w życie,• sposób publikacji. | Elementy fakultatywne regulaminu to:• warunki przyznawania oraz warunki i sposób wypłacania premii i nagród innych niż nagroda jubileuszowa,• warunki i sposób przyznawania dodatku specjalnego z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań oraz nagrody z tytułu szczególnych osiągnięć w pracy zawodowej,• warunki i sposób przyznawania innych dodatków niż ww. |
Określając wymagania kwalifikacyjne, należy brać pod uwagę minimalne wymagania określone w załączniku nr 3 do r.w.p.s. W regulaminie wynagradzania wymagania kwalifikacyjne nie mogą być niższe niż określone w przepisach r.w.p.s. Przy czym załącznik nr 3 wymienia klasyczne wymagania kwalifikacyjne określane w systemach taryfowych, tj. określony staż pracy i poziom wykształcenia lub ukończenie określonej szkoły, kursu, posiadanie dyplomu itp. W tych sytuacjach gdy przepisy ustaw określają wymagania formalne dla wykonywania określonego zawodu, np. geodety, radcy prawnego czy głównego księgowego, w tabelach odsyła się do „odrębnych przepisów”. Wymagania kwalifikacyjne w regulaminie mogą zawierać inne elementy niż jedynie staż pracy czy poziom ogólnego wykształcenia (wyższe, wyższe kierunkowe, średnie, podstawowe). W załączniku nr 3 spotyka się zresztą elementy szczegółowe w zakresie kwalifikacji, takie jak: tytuł mistrza (np. dla starszego majstra), ukończenie kursu specjalistycznego i zdanie egzaminu kwalifikacyjnego (np. dla starszego sanitariusza), wyszkolenie kursowe (np. dla pilota zajezdniowego), odpowiednie wyszkolenie w zawodzie (np. dla stermotorzysty), dyplom (np. dla pracownika socjalnego, masażysty), specjalizację (np. w zawodzie pracownika socjalnego), określone uprawnienia (np. budowlane dla starszego projektanta), określony typ szkoły zawodowej (np. szkoły asystentek medycznych dla asystentki osoby niepełnosprawnej, szkoły masażystów) czy też bardzo ogólnie „umiejętność wykonywania pracy” (np. dla rolnika polowego).
W regulaminie należy określić szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego. Przy czym składniki pensji można dzielić na obligatoryjne, które zawsze będą się należały po spełnieniu przez pracownika określonych ustawą warunków (np. dodatek za wieloletnią pracę, po upływie pięciu lat zatrudnienia czy nagroda jubileuszowa), oraz fakultatywne, zależne od uznania pracodawcy. tabela 7 Co ważne, warunkiem koniecznym, umożliwiającym wypłatę fakultatywnych składników, jest określenie przez pracodawcę w regulaminie wynagradzania zasad i sposobu ich przyznawania oraz wypłacania. W przypadku nieustalenia w regulaminie zasad przyznawania fakultatywnych składników wynagrodzenia brakuje podstawy prawnej do ich wypłaty.
Tabela 7. Składniki pensji ©℗
| Obligatoryjne | Fakultatywne |
| • wynagrodzenie zasadnicze• dodatek stażowy• dodatek za pracę w porze nocnej• wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych• trzynastka, czyli dodatkowe wynagrodzenie płacone raz do roku• jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę• jednorazowa odprawa w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy• nagroda jubileuszowa | • dodatek funkcyjny• dodatek przysługujący z powodu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych• dodatek przysługujący z powodu okresowego powierzenia dodatkowych zadań |
Regulamin wynagradzania jest zakładowym źródłem prawa pracy, wymienionym w art. 9 par. 1 k.p. A to oznacza, że zawarte w nim postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych. W odniesieniu do pracowników samorządowych oznacza to, że postanowienia regulaminu wynagradzania nie mogą być dla nich mniej korzystne niż przepisy u.p.s. oraz r.w.p.s.
Tryb wprowadzenia
Przepisy u.p.s. nie regulują sposobu ustalenia regulaminu wynagradzania, dlatego będzie tu miał zastosowanie art. 772 k.p., z tym że pracodawca samorządowy ma obowiązek wydać regulamin wynagradzania bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników. Z par. 4 art. 772 k.p. wynika, że regulamin wynagradzania ustala pracodawca. A jeżeli u niego działa zakładowa organizacja związkowa, to ma obowiązek uzgodnić z nią regulamin. Oznacza to, że proces wprowadzenia w życie regulaminu musi być poprzedzony negocjacjami ze związkami zawodowymi, które muszą doprowadzić do uzgodnienia treści tego aktu. Przy czym w literaturze przeważa pogląd, zgodnie z którym nieuzgodnienie przez pracodawcę treści regulaminu z zakładową organizacją związkową skutkuje jego nieważnością. Jeżeli związki zawodowe nie zgodzą się na postanowienia regulaminu w wersji proponowanej przez pracodawcę, to regulamin nie może wejść w życie.
Jeżeli w danej jednostce działa więcej niż jedna organizacja związkowa, to wydanie regulaminu musi być uzgodnione z wszystkimi tymi organizacjami. Tryb postępowania w takim przypadku określa art. 30 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 263; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1666; dalej: u.z.z.). Zgodnie z art. 30 ust. 4 u.z.z. w sprawach wymagających zawarcia porozumienia lub uzgodnienia stanowiska z organizacjami związkowymi organizacje te przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko. Sposób ustalania i przedstawiania tego stanowiska przez każdorazowo wyłanianą do tych spraw wspólną reprezentację związkową określa porozumienie zawarte przez organizacje związkowe.
Jeżeli organizacje związkowe uzgodnią w trakcie negocjacji z pracodawcą wspólne stanowisko w przedmiocie treści projektu regulaminu wynagradzania, to pracodawca nie może bez zgody związków wprowadzić w życie regulaminu. Jeżeli zaś organizacje związkowe nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia negocjacji, to wówczas decyzję co do wprowadzenia w życie regulaminu podejmuje samodzielnie pracodawca po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych. Oznacza to, że brak zgody pomiędzy organizacjami związkowymi działa na ich niekorzyść, ponieważ zwalnia pracodawcę z konieczności wzięcia pod uwagę uzgodnienia treści projektu regulaminu ze związkami zawodowymi, a tym samym upoważnia go do wprowadzenia w życie regulaminu samodzielnie. ramka 2
Ramka 2
Uzgadnianie treści regulaminu ze związkami zawodowymi w orzecznictwie ©℗
Wymóg uzgodnienia ze związkami zawodowymi treści nowego regulaminu (sprowadzający się do uzyskania zgody związków zawodowych na zastąpienie dotychczasowego regulaminu nowym) nie oznacza zakazu uchylania regulaminu przez pracodawcę w sytuacji niemożności przekonania związków zawodowych co do obiektywnej konieczności wprowadzenia stosownych zmian w zasadach wynagradzania.
Wyrok SN z 9 maja 2018 r., sygn. akt II PK 60/17
Pracodawca nie musi porozumiewać się z zakładowymi organizacjami w sprawie zmiany regulaminu wynagrodzenia, jeśli w ciągu 30 dni nie przedstawią one (lub tylko związki reprezentatywne) wspólnego stanowiska w tej sprawie. Określenie „wspólne” oznacza w tym przypadku co najmniej dwie organizacje, więc firmy nie wiąże stanowisko jedynego związku reprezentatywnego.
Wyrok SN z 8 września 2015 r., sygn. akt I PK 234/14
„Wspólnie uzgodnione stanowisko” wszystkich organizacji związkowych albo organizacji reprezentatywnych oznacza stanowisko jednolite, przedstawione we wspólnym piśmie adresowanym do pracodawcy.
Wyrok SN z 19 stycznia 2012 r., sygn. akt I PK 83/11
Podanie do wiadomości
Dla ważności regulaminu wynagradzania konieczne jest podanie go do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy zgodnie z art. 772 par 6 k.p. (wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni od tego dnia). Przykłady przekazywania informacji o regulaminie to:
- wywieszenie na tablicy ogłoszeń,
- zamieszczenie na stronie intranetowej,
- poprzez pismo obiegowe rozpowszechniane wśród pracowników komórek organizacyjnych przez ich kierowników,
- poprzez e-mail.
Ważne! Regulamin wynagradzania wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Oznacza to zarazem, że niedopuszczalne jest ogłoszenie regulaminu wynagradzania z datą wsteczną wejścia w życie (np. regulamin ogłoszony 4 grudnia z mocą obowiązującą od 1 listopada).
▶ KROK 2. POINFORMOWANIE PRACOWNIKA O PODWYŻCE
W przypadku zmiany na korzyść pracownika nie jest konieczne wypowiedzenie zmieniające. Wystarczy poinformować pracownika o zmianie wynagrodzenia. Jak wskazał SN w wyroku z 21 października 2003 r. (sygn. akt I PK 512/02), zmiana warunków wynagradzania na korzyść pracownika, polegająca na przyznaniu mu wyższego wynagrodzenia, wymaga dla swej skuteczności jego wyraźnej lub dorozumianej zgody. Pracodawca informuje pracowników pisemnie o przyznanych im podwyżkach, wskazując nową kwotę pensji zasadniczej i wysokość składników wynagrodzenia ustalanych od pensji (dodatek stażowy, funkcyjny). Pracownicy potwierdzają podpisem tę informację.
Do regulaminu wynagradzania stosuje się odpowiednio regulacje dotyczące układów zbiorowych pracy. Chodzi np. o art. 24113 k.p., według którego korzystniejsze postanowienia regulaminu, z dniem jego wejścia w życie, zastępować będą zatem z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Natomiast postanowienia mniej korzystne dla pracowników wprowadzić należy w drodze wypowiedzenia zmieniającego pracownikom dotychczasowe warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy. Przy wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy nie mają zastosowania przepisy ograniczające dopuszczalność wypowiadania warunków takiej umowy lub aktu.
▶ KROK 3. WERYFIKACJA ZARZĄDZENIA
Zgodnie z art. 39 ust. 3 u.p.s. wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek określa, w drodze zarządzenia, maksymalne miesięczne wynagrodzenie kierowników i zastępców kierowników jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych. Minimalne miesięczne wynagrodzenie tych osób wynika z r.w.p.s. Wzrost minimalnej pensji zasadniczej od 1 stycznia 2022 r. (według tabeli B) nie musi powodować konieczności zmiany lub wydania nowego zarządzenia. Należy też pamiętać, że pojęcie „maksymalne miesięczne wynagrodzenie” nie dotyczy tylko pensji zasadniczej. Sformułowanie to oznacza sumę składników wynagrodzenia, które co do zasady są wypłacane pracownikowi w cyklach miesięcznych, a więc:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- dodatek za wieloletnią pracę (stażowy),
- dodatek funkcyjny,
- premie i inne dodatki, w tym dodatek specjalny.
Ponadto wskazać należy, że u.p.s. nie przewiduje w tym zakresie obowiązku współdziałania z organizacją związkową, np. zasięgnięcia jej opinii lub uzgodnienia treści zarządzenia. Nie podlega ono też opiniowaniu przez organizacje związkowe w trybie art. 19 u.z.z. (por. postanowienie NSA z 23 czerwca 2016 r., sygn. akt I OSK 1381/16). W postanowieniu WSA w Poznaniu z 29 stycznia 2018 r. (sygn. akt II SA/Po 1151/17) wskazano, że czynność ustalenia maksymalnego wynagrodzenia określona w art. 39 ust. 3 u.p.s., mimo swej formy nazwanej „zarządzeniem”, jest aktem ze sfery pracowniczej - obowiązuje podmioty pozostające ze sobą w stosunku pracy czy też w relacji podległości organizacyjnej. Ustalenie maksymalnego wynagrodzenia kierowników gminnych jednostek budżetowych nie jest także aktem z zakresu administracji publicznej. ©℗
Składniki wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach
• Czy rada gminy może przyznać wójtowi dodatek nieprzewidziany w pragmatyce zawodowej?
Rada nie może przyznać włodarzowi dodatku nieprzewidzianego w ustawie z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r.; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834; dalej: u.p.s). Z regulacji tej bowiem wynika, że włodarzowi przysługują wyłącznie dodatki: specjalny, funkcyjny oraz za wysługę lat. O braku takiej kompetencji rady świadczy też rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody warmińsko-mazurskiego z 16 października 2013 r. (nr PN. 4131.458.2013). W orzeczeniu tym organ nadzoru podał, że składniki wynagrodzenia wójta zostały ustalone w art. 36 u.p.s., dlatego rada gminy nie ma prawa przyznać mu dodatkowego wynagrodzenia niewymienionego w tym przepisie. Sprawa dotyczyła przyznania włodarzowi dodatku za nadzór nad projektem realizowanym ze środków z UE. Wojewoda uchylając uchwałę, stwierdził, że tego typu nadzór mieścił się w jego obowiązkach służbowych.
• Kiedy członkowi zarządu powiatu można przyznać dodatek specjalny za nadzór nad realizowanymi inwestycjami?
Choć członek zarządu powiatu jest pracownikiem zatrudnionym na podstawie wyboru, to nie przysługuje mu obligatoryjnie dodatek specjalny. Takie uprawnienie w powiecie ma tylko starosta (art. 36 ust. 3 u.p.s.). Osoba wchodząca do zarządu może jednak otrzymać dodatek specjalny na podstawie art. 36 ust. 5 u.p.s. Według tej regulacji pracownikowi samorządowemu może zostać przyznany dodatek specjalny, jeżeli okresowo zostanie zwiększony zakres jego obowiązków lub gdy pracownikowi zostaną powierzone dodatkowe zadania. Należy jednak pamiętać, że dodatkowe obowiązki lub zadania nie powinny mieć charakteru stałego, podobnie jak sam dodatek specjalny, który może zostać przyznany tylko na czas określony. Na ten temat wypowiedziała się m.in. Regionalna Izba Obrachunkowa w Opolu w uchwale z 11 grudnia 2013 r. r (nr 23/64/2013). Otóż podała ona, że: „Dodatek specjalny ma charakter fakultatywny, a jego przyznanie uzależnione jest od spełnienia określonych ustawowo przesłanek. Ustalenie brzmienia normy prawnej wynikającej z art. 36 ust. 5 u.p.s. ma przy tym podstawowe znaczenie dla postanowień określanego przez pracodawcę regulaminu wynagradzania. Postanowienia te, w zakresie odnoszącym się do warunków i sposobu przyznawania dodatku, o którym mowa w art. 36 ust. 5 u.p.s., nie mogą naruszać normy ustanowionej we wskazanym przepisie. Wykładnie językowa, systemowa (wewnętrzna i zewnętrzna z uwzględnieniem norm wynikających z k.p.), jak również funkcjonalna wskazanego przepisu prowadzą do wniosku, że użyte przez ustawodawcę określenie tytułu uzasadniającego przyznanie dodatku specjalnego bezwzględnie związane jest z okresowością sytuacji wskazanych w wymienionym przepisie. Powyższe dotyczy zarówno sytuacji związanej ze zwiększeniem obowiązków służbowych, jak i powierzeniem dodatkowych zadań. Odmienna wykładnia ww. przepisu prowadziłaby, zdaniem kolegium, (…) do naruszenia zasad ogólnych nawiązywania z pracownikiem samorządowym stosunku pracy i zasad jego wynagradzania (z zastrzeżeniem szczególnych zasad wynagradzania określonych w art. 36 ust. 3 i 4 u.p.s.) oraz zmian nawiązanego uprzednio stosunku wskutek zmian warunków pracy na czas nieokreślony (art. 42 k.p.). Prezentowany pogląd potwierdzają opinie zawarte m.in. w piśmie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji nr DAP/026-25/10/AKu z 5 lutego 2010 r. skierowane do burmistrza Namysłowa. Na kwestię tę zwracała też uwagę RIO we Wrocławiu w uchwale z 14 listopada 2018 r. (nr 130/2018), zgodnie z którą dodatek specjalny nie powinien być stałym elementem wynagrodzenia związanym ze stałym zwiększeniem obowiązków lub zadań pracownika, a powinien pojawiać się wówczas, gdy zwiększenie obowiązków lub powierzenie dodatkowych zadań ma charakter okresowy. Zdaniem RIO przyznawanie dodatków specjalnych w sposób ciągły, tj. na czas od stycznia do grudnia (co kwartał bądź co pół roku), i stosowanie tego samego mechanizmu w następnych latach zaprzecza istocie dodatku specjalnego uregulowanego w art. 36 ust. 5 u.p.s. , który nie powinien być stałym składnikiem wynagrodzenia.
• Kiedy pracownikowi przysługuje dodatek stażowy?
Dodatek za wieloletnią pracę (nazywany też potocznie stażowym lub wysługą) jest składnikiem obligatoryjnym wynagrodzenia, jeżeli pracownik spełnia warunek do jego otrzymania. Warunkiem przyznania tego dodatku jest określony staż pracy. Zgodnie z art. 38 ust. 1 u.p.s. dodatek za wysługę przysługuje po udowodnieniu przez pracownika 5-letniego ogólnego stażu pracy, a więc może być on odbyty u różnych pracodawców (zarówno z sektora finansów publicznych, jak i spoza niego). W regulaminie wynagrodzeń nie można zatem ustalić, że do okresów pracy uprawniających do dodatku stażowego wlicza się tylko staż zakładowy, tj. okres zatrudnienia na podstawie stosunku pracy u danego pracodawcy. Ponadto do minimalnego pięcioletniego okresu pracy, którego upływ uprawnia pracownika samorządowego do dodatku za wieloletnią pracę, wlicza się również inne okresy (o charakterze niepracowniczym), uwzględniane na podstawie odrębnych przepisów do stażu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Do takich pozapracowniczych okresów należą np. okresy:
- pozostawania bez pracy przez osobę przywróconą przez sąd do pracy na poprzednich warunkach;
- za jakie zatrudniony otrzymał odszkodowanie z tytułu skrócenia wypowiedzenia;
- pracy w gospodarstwie rolnym pod pewnymi warunkami;
- pracy nakładczej, kiedy chałupnik uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości co najmniej połowy najniższego wynagrodzenia;
- odbytej czynnej służby wojskowej;
- zatrudnienia obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych;
- pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Tak więc ustalając staż pracy, od którego zależy nabycie uprawnień m.in. do dodatku za wysługę lat, uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia, które zostały zakończone i potwierdzone świadectwem pracy (o ile się nie dublują albo tylko w tej części, w jakiej się nie dublują), a także odpowiednio udokumentowane inne okresy zliczane (np. pozostawanie w ewidencji urzędu pracy z prawem do pobierania zasiłku lub stypendium, pracy na roli i inne). Zasada ta obowiązuje niezależnie od tego, czy dodatkowy stosunek pracy jest nawiązany z tym samym, czy z innym podmiotem.
Począwszy od piątego roku pracy, dodatek za wieloletnią pracę wypłacany jest w wysokości 5 proc. wynagrodzenia zasadniczego, a następnie wzrasta o 1 proc. za każdy zakończony rok zatrudnienia, aż do osiągnięcia górnego pułapu 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Dodatek za wieloletnią pracę wypłaca się w terminie wypłaty wynagrodzenia:
- począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik samorządowy nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca;
- za dany miesiąc, jeżeli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca.
Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi samorządowemu za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik samorządowy otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego.
• Czy można ustalić prawo do dodatku kasowego albo motywacyjnego?
Zarówno w u.p.s., jak i rozporządzeniu Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1960) nie ma regulacji przyznających prawo do określonego dodatku pracownikowi zajmującemu stanowisko urzędnicze związane z prowadzeniem kasy w urzędzie. Pracodawca w regulaminie wynagradzania może jednak określić warunki i sposób przyznawania innych niewymienionych w przepisach ustawy dodatków. Jednym z nich może być właśnie dodatek kasowy. Na tej samej zasadzie regulamin wynagradzania może przewidywać wypłacanie pracownikom dodatku motywacyjnego. Pracodawca samorządowy może przyznać pracownikom inne - poza obligatoryjnymi - dodatki, pod warunkiem że zasady ich przyznawania i wypłacania określi w regulaminie wynagradzania. Przy czym jeśli się zdecyduje na takie rozwiązanie, musi precyzyjnie określić w regulaminie, komu (jakiej grupie pracowników) będzie przysługiwał dany składnik płacowy, jaka będzie jego wysokość (procentowa lub kwotowa stała bądź w ramach widełek od... do) oraz zasady przyznawania (warunki, jakie należy spełnić, aby go otrzymać). ©℗
Leszek Jaworski
