Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, czyli tzw. 500+ dla osób niepełnosprawnych, nie będzie wliczane do dochodu przy wnioskowaniu o świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej. W resorcie rodziny trwają prace nad wprowadzeniem takiego rozwiązania.
Tak wynika z odpowiedzi Stanisława Szweda, wiceministra rodziny i polityki społecznej, udzielonej na interpelację poselską Iwony Hartwich z KO.
Co do zasady w pomocy społecznej za dochód uważa się sumę przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania. Od tej reguły przewidzianych jest kilka wyjątków, w tym jeden dotyczący świadczenia uzupełniającego, choć nie do końca. Zgodnie bowiem z obowiązującym brzmieniem art. 8 ust. 4a ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1876 ze zm.), 500+ dla osób niepełnosprawnych nie jest uwzględniane do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń pieniężnych, takich jak np. zasiłek stały i okresowy oraz opłaty wnoszonej za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej (DPS). W efekcie oznacza to jednak, że jest ono traktowane jako dochód przy ubieganiu się o niefinansowe świadczenia. Należą do nich m.in. posiłek oraz usługi opiekuńcze zapewniane osobom, które ze względu na wiek lub stan zdrowia potrzebują pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, a także opieki pielęgnacyjnej. W przypadku wielu osób uprawnionych do tej formy wsparcia ich dochód powiększony o 500+ przekłada się więc na wzrost wysokości opłaty ponoszonej za korzystanie z usług (jej kwota jest zróżnicowana w zależności od dochodu). Zdarza się, że niektóre z nich rezygnują z tego powodu ze świadczenia uzupełniającego.
Dlatego właśnie posłanka Iwona Hartwich zapytała Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, czy planuje zmienić przepisy. Przypomniała przy tym, że składała już jedną interpelację w tej sprawie, we wrześniu 2020 r., i wtedy otrzymała odpowiedź, że resort podjął „prace analityczne nad zgłębieniem tego problemu”.
Co ważne, o zmianę art. 8 ust. 4a apelowano przy okazji konsultacji ostatniej nowelizacji ustawy o pomocy społecznej, która weszła w życie 30 maja br. Taki postulat zgłaszały m.in. Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych oraz Stowarzyszenie Samorządowych Ośrodków Pomocy Społecznej „Forum”, ale wtedy nie został uwzględniony. Natomiast teraz okazuje się, że resort jednak zmienił zdanie. Jak wyjaśnia Stanisław Szwed, mając na względzie wpływające do resortu głosy, podjęto prace związane z wprowadzeniem przepisów umożliwiających niewliczanie do dochodu 500+ dla niepełnosprawnych przy ubieganiu się o świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej.
– Z usług opiekuńczych korzystają najczęściej osoby samotne, dla których 500+ posłużyło w dużej części na pokrycie wyższej opłaty, podczas gdy te pieniądze mogłyby być wydane np. na zakup leków czy rehabilitację. Dlatego zapowiadana zmiana przepisów to dla nich pozytywna informacja – mówi Małgorzata Burak, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wieruszowie.
Małgorzata Olejnik, dyrektor MOPS w Stargardzie, dodaje, że będzie to też korzystna zmiana dla osób przebywających w DPS. Na pokrycie kosztów utrzymania w placówce może być przeznaczone nie więcej niż 70 proc. ich dochodu, łącznie ze świadczeniem uzupełniającym. – Te pozostające do ich dyspozycji 30 proc. to często niewielka kwota, która nie jest w stanie zabezpieczyć ich indywidualnych potrzeb, bo DPS zapewnia je do poziomu obowiązującego standardu. Natomiast dzięki zmianie przepisów ten ich osobisty budżet będzie mógł być większy – podkreśla.
