Jestem skarbnikiem i mam pytanie dotyczące wynagrodzenia zasadniczego burmistrza. Zostało one podniesione przez radę gminy z przekroczeniem maksymalnego pułapu wskazanego w rozporządzeniu płacowym. Czy uchwała o wysokości pensji włodarza jest ważna? Czy trzeba wypłacić podwyżkę?
TEMAT: Wynagrodzenie w samorządzie
PROBLEM: W jaki sposób przeprowadzać podwyżki
Jestem skarbnikiem i mam pytanie dotyczące wynagrodzenia zasadniczego burmistrza. Zostało one podniesione przez radę gminy z przekroczeniem maksymalnego pułapu wskazanego w rozporządzeniu płacowym. Czy uchwała o wysokości pensji włodarza jest ważna? Czy trzeba wypłacić podwyżkę?
Dopóki uchwała nie zostanie skutecznie zakwestionowana przez organ nadzoru – w tym przypadku przez wojewodę – jest ona ważna, dlatego nie ma podstaw do niewypłacenie podwyżki. Przy czym zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym o nieważności uchwały (w całości lub w części) orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia mu uchwały. Przesłanką stwierdzenia jej nieważności jest istotna sprzeczność tego aktu z prawem. Do nich należy naruszenie przepisów: wyznaczających kompetencję do podejmowania uchwał, określających podstawę prawną ich podjęcia, prawa ustrojowego czy materialnego (czyli z których wynika delegacja przez wadliwe ich rozumienie) oraz regulujących procedurę podejmowania przepisów lokalnych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 2 września 2019 r., sygn. akt III SA/Gl 658/19).
Nielegalna podwyżka
Warto przywołać w tym miejscu wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2020 r. (sygn. akt II OSK 372/20), w którym czytamy, że przyznanie prezydentowi miasta kwoty wynagrodzenia zasadniczego w wyższej wysokości od dopuszczalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego w rozporządzeniu z 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (dalej: rozporządzenie płacowe) powoduje uznanie uchwały rady za nielegalną. NSA przypomniał, że w rozporządzeniu płacowym przewidziane zostały stawki wynagrodzenia dla pracowników samorządowych z wyboru (a takim jest wójt, burmistrz, prezydent miasta) zarówno te obowiązujące do 30 czerwca 2018 r., jak i te w wysokości obniżonej, obowiązujące od 1 lipca 2018 r.
NSA także podkreślił, że art. 37 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.) wyraźnie wskazuje, że upoważnienie do określania zasad wynagradzania pracowników samorządowych należy do kompetencji Rady Ministrów, a nie organów gminy. Tym samym rada gminy (rada miasta) nie może ustanawiać innych, szczególnych zasad wynagradzania pracowników gminy niż te, które wynikają z powszechnie obowiązujących przepisów.
Z przekroczeniem pułapu
W sprawie rozpatrywanej przez NSA rada miejska w uchwale przyznała prezydentowi miasta wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 6200 zł. W tym zakresie NSA zauważył, że uchwała jest sprzeczna jest z postanowieniami rozporządzenia płacowego. Przedział kwoty wynagrodzenia zasadniczego dla prezydenta miasta (miasta na prawach powiatu) do 300 tys. mieszkańców został określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Zgodnie z jego treścią (I tabela – część B – Lp. 2 – tiret 2) prezydentowi miasta (miasta na prawach powiatu) do 300 tys. mieszkańców można przyznać wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3800–5000 zł. Należy zauważyć, że stawki te obowiązują od 1 lipca 2018 r.
NSA przyznał, że wojewoda – dokonując oceny legalności aktów normatywnych podejmowanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego, badał je na podstawie obowiązujących przepisów – zasadnie stwierdził nieważność uchwały. Zdaniem sądu nie ulega wątpliwości, że na dzień podjęcia badanej uchwały rozporządzenie płacowe stanowiło część porządku prawnego, jako że jego przepisy obowiązują od 1 lipca 2018 r. Skoro przepisami tego rozporządzenia Rada Ministrów ustaliła m.in. maksymalną wysokość wynagrodzenia zasadniczego, jakie można ustalić wójtom, burmistrzom i prezydentom miast, organ nadzoru obowiązany był zweryfikować uchwałę również w zakresie jej zgodności z ww. aktem wykonawczym.
Wpływ na inne składniki
Warto przywołać jeszcze argumenty sądu pierwszej instancji, czyli WSA w Gliwicach. Ten w wyroku z 2 września 2019 r. (sygn. akt III SA/Gl 658/19) zauważył, że nieprawidłowe określenie wysokości wynagrodzenia zasadniczego wpływa także na podstawę naliczenia dodatku specjalnego oraz dodatku za wieloletnią pracę.
Gliwicki WSA podał, że rada miasta określając w rozporządzeniu wysokość poszczególnych składników wynagrodzenia włodarza, musi uczynić to w taki sposób, by wysokość wynagrodzenia nie była wyższa niż kwota wyliczona w sposób wskazany w art. 37 ust. 3 u.p.s. Przy czym przepis ten w żaden sposób nie pozbawia Rady Ministrów takiego określenia wysokości składników wynagrodzenia prezydentów miast, by wysokość wynagrodzenia prezydenta miasta ustalona w maksymalnej kwocie nie przekraczała np. pięciokrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw. [ramka]
Limit pensji w 2021 roku
Zgodnie z art. 37 ust. 3 u.p.s. maksymalne wynagrodzenie włodarzy w okresie miesiąca nie może przekroczyć siedmiokrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1658). W 2021 r. wynosi ona 1789,42 zł. Czyli limit wynagrodzenia (suma wszystkich składników) wynosi 12 525,94 zł (1789,42 x 7 = 12 525,94).
Podstawa prawna
art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)
art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 8 ust. 2, art. 37 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282)
rozporządzenie Rady Ministrów 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (t.j. Dz.U. poz. 936; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 268)
