Radni gminy na ostatniej sesji przyjęli uchwałę w sprawie zaciągnięcia kredytu długoterminowego. Jednocześnie w jej treści wskazano, że wójt ma dokonać wyboru banku w trybie przetargu nieograniczonego według nowego prawa zamówień publicznych. Czy to właściwy zapis?
Nie, sposób wyłonienia banku należy do organu wykonawczego, czyli w podanym przypadku do wójta gminy. W tym zakresie żadnych modyfikacji nie wprowadziły ani nowe prawo zamówień publicznych, ani specjalne rozwiązania związane z zamówieniami publicznymi wprowadzanymi na czas pandemii.
Dowolny sposób
Zgodnie z art. 44 ust. 4 ustawy o finansach publicznych (u.f.p.) jednostki samorządu terytorialnego zawierają umowy, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Rzecz jasna chodzi tu o nowe prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p.). Co jednak istotne, wskazana ustawa nie narzuca zamawiającemu trybu udzielenia zamówienia [ramka]
Ustawa przewiduje siedem trybów
• Zamawiający publiczni oraz zamawiający subsydiowani udzielają zamówienia w jednym z następujących trybów:
1) przetargu nieograniczonego:
2) przetargu ograniczonego;
3) negocjacji z ogłoszeniem;
4) dialogu konkurencyjnego;
5) partnerstwa innowacyjnego;
6) negocjacji bez ogłoszenia;
7) zamówienia z wolnej ręki.
• Ponadto zamawiający może udzielić zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego i przetargu ograniczonego, a w pozostałych trybach udzielić zamówienia w przypadkach określonych w ustawie. ©℗
Czyje kompetencje
W kontekście podanego stanu faktycznego kluczowe znaczenie mają jednak regulacje prawne wyznaczające zakres kompetencji dla rady gminy do podejmowania wspomnianej uchwały w sprawie kredytu długoterminowego w kontekście uprawnień wykonawczych wójta gminy. Zastosowanie mają w tym zakresie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. c, art. 30 ust. 1, art. 58 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (u.s.g.) czy art. 254 pkt 4 i art. 262 ust. 1 i 2 u.f.p. Zgodnie z przepisami u.s.g. wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami, przy czym uchwały i zarządzenia organów gminy dotyczące zobowiązań finansowych wskazują źródła, z których zobowiązania te zostaną pokryte. Do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zaciągania długoterminowych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych.
Z kolei w ww. przepisach u.f.p. postanowiono, że:
  • w toku wykonywania budżetu JST zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych, a w odniesieniu do organizacji pozarządowych – z odpowiednim zastosowaniem art. 43 i art. 221 u.f.p.;
  • czynności prawnych polegających na zaciąganiu kredytów i pożyczek, innych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego oraz do udzielaniu pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także emisji papierów wartościowych dokonuje w gminie wójt, burmistrz, prezydent miasta (dla ważności tych czynności konieczna jest kontrasygnata skarbnika).
Co na to RIO
Na kanwie ww. regulacji warto odnotować, że w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 29 kwietnia 2020 r. (nr 10/459/2020) stwierdzono nieważność zapisów zbliżonych zakresowo do tych podanych w zapytaniu czytelnika, aczkolwiek wówczas obowiązywało jeszcze poprzednie p.z.p. Jednak przywołane w ww. rozstrzygnięciu nadzorczym argumenty są nadal aktualne. Zwrócono w nim uwagę, że: „mając na względzie przepisy ustawy o finansach publicznych i ustawy – Prawo zamówień publicznych, to do kompetencji burmistrza będzie należeć dokonanie wyboru trybu zamówienia publicznego, w wyniku którego wyłoniony zostanie bank”. Jednocześnie zaznaczono, że rada miasta nie jest uprawniona do regulowania zapisów wskazujących na sposób wyboru banku kredytującego w formie przetargu pisemnego nieograniczonego.
Resumując, zestawienie podanych argumentów prowadzi do wniosku, że przyjęcie wskazanego zapisu w uchwale rady gminy w sprawie zaciągnięcia kredytu długoterminowego było rozwiązaniem wadliwym. W tych okolicznościach radni powinni dokonać korekty przyjętej uchwały. W przeciwnym przypadku z dużym prawdopodobieństwem podany zapis zostanie zakwestionowany przez regionalną izbę obrachunkową.
Podstawa prawna
art. 129 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
art. 44 ust. 4, art. 254 pkt 4, art. 262 ust. 1–2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. c, art. 30 ust. 1, art. 58 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)