Subskrybuj nas na Youtube
Zdaniem organizacji pozarządowych dodatek mieszkaniowy i zasiłek pielęgnacyjny powinny poszerzyć listę dochodów, które nie są uwzględniane przy przyznawaniu świadczeń pomocy społecznej
Ośrodki pomocy społecznej (OPS) czekają zmiany, które mają poprawić warunki zatrudniania pracowników socjalnych. Przewiduje je projekt nowelizacji ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1876), który zawiera też wiele propozycji związanych z przyznawaniem świadczeń oraz działalnością innych jednostek pomocy społecznej. Część z nich budzi jednak zastrzeżenia ekspertów.
Zbędna zmiana
Wśród zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej jest dodanie do ustawy art. 50a. Na jego podstawie OPS będą mogły zapewniać w uzasadnionych przypadkach usługi opiekuńcze w trybie pilnym, a więc przed wydaniem decyzji o ich przyznaniu oraz o wysokości odpłatności (po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego). To rozwiązanie jest oceniane pozytywnie, bo osoba w podeszłym wieku potrzebuje szybkiego wsparcia, a formalności związane z zebraniem dokumentacji i wydaniem decyzji trwają, ale może też powodować praktyczne problemy.
– Mogą pojawić się, gdy osoba, której są świadczone usługi, umrze przed wydaniem decyzji. Wtedy postępowanie jest umarzane jako bezprzedmiotowe, a ośrodek nie będzie mógł dochodzić zwrotu wydatków poniesionych na ten cel. Regionalna izba obrachunkowa może zaś uznać, że ośrodek niewłaściwe gospodarował środkami publicznymi – mówi Piotr Grudziński, dyrektor MOPR w Włocławku, przewodniczący Stowarzyszenia Samorządowych OPS „Forum”.
Postuluje doprecyzowanie przepisów, tak aby możliwe było odzyskiwanie należności.
Rządowe Centrum Legislacji (RCL) ma z kolei wątpliwości do zasadności wprowadzania art. 50a z punktu widzenia regulacji zawartych w kodeksie postępowania administracyjnego – zwłaszcza wyrażonej w nich zasady szybkości postępowania. Przepisy dotyczące trybu wydawania decyzji umożliwiają bowiem pilne jej wydanie, a potrzebny na to czas zależy w dużej mierze od organizacji pracy danej instytucji. Wydanie decyzji po rozpoczęciu realizacji usług może powodować trudności np. przy jej zaskarżeniu.
Więcej wyjątków
W art. 8 ust. 4 ustawy zostaną dodane trzy kolejne rodzaje dochodu, które nie będą wliczane do kryterium dochodowego, w tym np. zwrot kosztów, jaki dostają rodzice dowożący niepełnosprawne dziecko do szkoły.
W wielu stanowiskach do nowelizacji pojawia się propozycja, aby ten katalog rozszerzyć o zasiłek pielęgnacyjny oraz dodatek mieszkaniowy. Wskazują na to m.in. Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej oraz EAPN Polska. Podkreślają, że oba świadczenia są przewidziane dla rodzin o niskich dochodach, tak jak świadczenia z pomocy społecznej. Tymczasem ich uzyskanie skutkuje obniżeniem tych drugich o kwotę zasiłku lub dodatku.
Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych chciałoby zmienić art. 8 ustawy w odniesieniu do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, czyli 500+ dla niepełnosprawnych, które teraz jest wyłączone z dochodu przy ustalaniu uprawnień do świadczeń pieniężnych.
– Proponujemy rozszerzenie zakresu obecnego przepisu o niewliczanie świadczenia uzupełniającego do dochodu osoby ubiegającej się o pomoc niepieniężną, np. posiłek, usługi opiekuńcze lub pobyt w domu pomocy społecznej. Pozwoliłoby to na przeznaczanie tej kwoty na rzeczywiste potrzeby osób z niepełnosprawnościami, zakup leków lub rehabilitację – uzasadnia dr Piotr Kurowski, przewodniczący PFON w uwagach do projektu.
Możliwa dyskryminacja
Wśród nowych przepisów, których od dawna oczekuje środowisko pracowników socjalnych, jest art. 121b wprowadzający ścieżkę awansu zawodowego powiązaną z dokonywaniem okresowej oceny pracy. Tyle że, jak zwraca uwagę RCL, nowelizacja ma wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia, a w jej projekcie brakuje przepisów przejściowych dotyczących właśnie tej kwestii. Nie jest zatem jasne, czy po tej dacie pracownicy socjalni mogą być zatrudnieni na dotychczasowych stanowiskach, czy nie.
Ponadto art. 121b z jednej strony mówi o tym, że pracownikowi, który uzyskał dwie następujące po sobie pozytywne oceny, jest nadawany wyższy stopień, a z drugiej – że może to się dokonać z pominięciem trybu oceny. Nie wskazano żadnych kryteriów, które byłyby brane pod uwagę przy decyzji o awansie, co może prowadzić do nierównego traktowania pracowników.
Dalej idących modyfikacji w art. 121b chce Stowarzyszenia Samorządowych OPS „Forum”, które proponuje wykreślenie z niego wszystkich regulacji związanych z przeprowadzaniem ocen okresowych. Argumentuje, że zgodnie z art. 27 ustawy o pracownikach samorządowych okresowa ocena jest dokonywana obligatoryjnie w stosunku do osób zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych, w tym kierowniczych, a nie dotyczy stanowisk pomocniczych, do których zalicza się np. pracowników socjalnych, asystentów rodziny, psychologów, pedagogów i koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. Wprowadzenie obowiązku ocen dla jednej z tych grup może skutkować dyskryminacją u pozostałych. Poza tym ocena pozytywna odnosi się do realizacji celów oraz zadań. Nie jest jednoznaczna z tym, że pracownik ma kompetencje do wykonywania zadań na wyższym stanowisku, a co za tym idzie – nie może być jednoznaczna z awansem.
Pomoc dla rodzin
Etap legislacyjny
Konsultacje projektu ustawy
