Takie zmiany przewiduje projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie izb wytrzeźwień i placówek wskazanych lub utworzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Nowy akt prawny określa m.in. zasady organizacji izb, warunki, jakim powinny odpowiadać ich pomieszczenia i urządzenia, a także skład oraz kwalifikacje personelu.

Kosztowny monitoring

Konieczność wydania nowego rozporządzenia spowodowana jest wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 stycznia 2013 r. (sygn. akt K 12/11). Dotyczył on ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1356 z późn. zm.). TK wskazał, że jej przepisy dotyczące poboru opłat za pobyt w izbie wytrzeźwień są niekonstytucyjne. Pozostawiają bowiem dużą dowolność i nie określają, kto (dyrektor placówki, radni czy zarząd gminy) powinien ustalać jej wysokość. Za niezgodne z konstytucją zostały uznane także przepisy wykonawcze do ustawy.
Projekt nowego rozporządzenia w dużej części powiela regulacje zawarte w dotychczasowych aktach prawnych. Zawiera jednak nowe rozwiązania, które są jednak krytykowane przez szefów izb wytrzeźwień oraz samorządy.
Zgodnie z projektem każda taka placówka będzie musiała zostać wyposażona w system monitoringu, który umożliwia utrwalanie obrazu oraz dźwięku. Zapis ten ma być przechowywany przez 6 miesięcy.
– Takich urządzeń, które rejestrują zarazem obraz i dźwięk, nie ma prawie w żadnej z izb wytrzeźwień. Spełnienie tego wymogu będzie oznaczało nowe wydatki dla budżetów gminnych – wskazuje Mieczysław Fido, prezes Stowarzyszenia Dyrektorów i Głównych Księgowych Izb Wytrzeźwień.
Na ten problem zwraca uwagę także Naczelna Rada Lekarska. Jej zdaniem proponowany system monitoringu będzie zbyt kosztowny dla większości placówek. Samorząd lekarski wskazuje również, że nie jest jasne, dlaczego wybrano akurat 6-miesięczny, a nie np. 3-miesięczny okres przechowywania danych (jak to jest w przypadku monitorowania zastosowania izolacji w szpitalach psychiatrycznych).

Kwalifikacje personelu

Ponadto zgodnie z projektem w każdej izbie wytrzeźwień będą musiały zostać wydzielone gabinet lekarski oraz pokój zabiegowy wyposażone m.in. w leki, wyroby medyczne i urządzenia do pomiaru alkoholu w wydychanym powietrzu.
– Wydzielanie dwóch osobnych pomieszczeń nie jest uzasadnione, wystarczający byłby wymóg posiadania gabinetu diagnostyczno-zabiegowego. Izby wytrzeźwień nie są placówkami służby zdrowia i nie są finansowane przez NFZ. Z roku na rok mamy coraz mniejsze środki i coraz trudniej nimi zarządzać – podkreśla Mieczysław Fido.
Zastrzeżenia samorządów wywołały także niektóre zapisy projektu dotyczące kwalifikacji personelu izb wytrzeźwień. Zgodnie z nim porządkowi (odpowiednik sprzątaczy) będą musieli mieć wykształcenie średnie. Jest to sprzeczne z rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 września 2013 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1050), które przewiduje, że sprzątaczka może mieć wykształcenie podstawowe.

Etap legislacyjny

Projekt rozporządzenia przekazany do konsultacji społecznych