Organy sanitarne zobowiązane są do bieżącego nadzoru warunków zdrowotnych otoczenia człowieka. Należy do nich m.in. hałas komunalny.
Zazwyczaj Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) przeprowadza pomiary hałasu przenikającego do pomieszczeń mieszkalnych wyłącznie od poszczególnych instalacji i wyposażenia technicznego budynku. Tym samym nie uznaje za hałas komunalny uciążliwości akustycznych związanych z działalnością gospodarczą np. polegającą na organizowaniu imprez taneczno-muzycznych czy zajęć w klubie fitness. Inspekcja często argumentuje, że np. zbyt głośna muzyka z sąsiedniego lokalu to hałas bytowy, który nie daje podstaw do przeprowadzania pomiarów czy działań interwencyjnych.
Jednakże w orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtował się pogląd, że PIS ma kompetencje do dokonywania pomiaru hałasu nie tylko wtedy, gdy naruszone są normy odnośnie do konstrukcji budynku, lecz także gdy dany hałas wytwarzają konkretne osoby (por. wyroki WSA w Bydgoszczy z 20 lipca 2010 r., sygn. akt II SA/Bd 485/10, WSA w Warszawie z 24 kwietnia 2006 r., sygn. I Sa/Wa 2256/05). A zatem należy przyjąć, że hałas pochodzący z klubu fitness czy dyskoteki jest hałasem komunalnym, czyli związanym głównie z dźwiękami towarzyszącymi obecności i działalności człowieka. Jego istotnym elementem jest hałas sąsiedzki, którego źródłem są urządzenia audiowizualne, odgłosy wszelkiej aktywności ludzkiej, zwierząt domowych, kroków na korytarzach, zamykania drzwi czy głośnych wind. Duży udział w hałasie komunalnym mają też różne obiekty działalności usługowo-rozrywkowej czy rekreacyjno-sportowej, takie jak dyskoteki, ogródki piwne, stadiony czy hale widowiskowe.
Zdarzają się sytuacje, że właściciele nieruchomości samodzielnie zmieniają sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, np. budynek ma przeznaczenie gastronomiczno-hotelowe, a są w nim organizowane imprezy taneczno-muzyczne. Skutkuje to m.in. zmianą warunków zdrowotnych, higieniczno-sanitarnych czy ochrony środowiska. Ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) nakazuje w takich przypadkach dokonanie stosownego zgłoszenia. Zmiana warunków w zakresie emisji hałasu i drgań oddziałuje na środowisko, w tym na zdrowie ludzi, i może powodować konieczność dostosowania budynku lub jego części do nowych potrzeb (wyroki NSA z 15 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 2549/10, WSA w Krakowie z 3 grudnia 2013 r., sygn. akt III SAB/Kr 46/13).
Podstawa prawna
Art. 4 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 212, poz. 1263 z późn. zm.).

Marcin Mazuryk, doktor nauk prawnych, radca prawny