Liczymy, że przekształcenie ośrodka pomocy społecznej w centrum usług wspólnych spowoduje zmianę postrzegania tej instytucji. Nie będzie ona kojarzona tylko z pomocą osobom ubogim i niezaradnym życiowo - mówi Przemysław Krzyżanowski, zastępca prezydenta Koszalina ds. polityki społecznej.
Od początku roku obowiązują przepisy, dzięki których gminy mogą tworzyć centra usług społecznych (CUS). Jednocześnie resort rodziny ogłosił konkurs, w którym JST mogą się ubiegać o pieniądze UE na utworzenie takiej jednostki. Koszalin jest pierwszym miastem, które otrzymało taką dotacji. Co spowodowało, że zdecydowaliście się wziąć udział w konkursie i uruchomić CUS?
Już od wielu lat staramy się rozszerzać zakres działań społecznych skierowanych do mieszkańców, w szczególności osób starszych, np. poprzez wprowadzenie Koszalińskiej Karty Seniora, a także do osób niepełnosprawnych, które staramy się aktywizować społecznie. Współpracujemy też z wieloma organizacjami pozarządowymi. Te wszystkie działania były dotychczas rozproszone i realizowane przez różne instytucje. Uznaliśmy, że ustawa dotycząca CUS daje szansę, by je zintegrować w jednym miejscu, co ułatwi i uprości dostęp do usług. Dodatkowo okazało się, że dzięki konkursowi można pozyskać na ten cel pieniądze. Skorzystaliśmy z tej okazji i tak oto otrzymaliśmy decyzję o przyznaniu dotacji w wysokości 2,4 mln zł.
Przepisy ustawy o CUS przewidują, że miasta mające powyżej 100 tys. mieszkańców mogą przekształcić w CUS swój ośrodek pomocy społecznej lub powołać centrum jako odrębną od niego jednostkę. Jaki model zgłosił w konkursie Koszalin?
Złożyliśmy wniosek o przyznanie dotacji na przekształcenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (MOPR) w Koszalinie w CUS. Takie rozwiązanie spowoduje, że centrum będzie oparte na dobrych praktykach działania wypracowanych przez ośrodek oraz pozwoli na zmianę dotychczasowego sposobu jego postrzegania jako instytucji, która zajmuje się tylko osobami o niskich dochodach, niezaradnymi życiowo. CUS będzie oczywiście kontynuował zadania wykonywane przez MOPR, określone w ustawie o pomocy społecznej, ale będzie realizował też dodatkowe zadania adresowane do ogółu mieszkańców. Co istotne, przekształcenie nie będzie wiązało się ze zwolnieniami osób zatrudnionych w MOPR, bo staną się oni pracownikami centrum, a niewykluczone, że liczba pracowników się zwiększy.
W sytuacji gdy CUS powstaje poprzez przekształcenie, wymagane jest, aby realizowało co najmniej dwa rodzaje dodatkowych usług społecznych spośród tych wymienionych w przepisach. Jak to będzie wyglądać w Koszalinie?
Centrum będzie świadczyć dwa pakiety usług, które nazwaliśmy Rodzina+ oraz Pomoc+. Będą one obejmować wsparcie dla osób starszych i niepełnosprawnych, poradnictwo zawodowe i rodzinne.
A kiedy CUS zacznie swoją działalność?
Nasz projekt będzie realizowany od 1 stycznia 2021 r. do 30 września 2023 r. Przy czym pierwsze półrocze następnego roku będzie czasem na przeprowadzenie diagnozy obecnego stanu świadczenia usług społecznych. W tym czasie będziemy konsultować się z mieszkańcami i pytać, jakie są ich potrzeby w zakresie usług, co ma składać się na nowe pakiety usług oraz jaką ich zdaniem rolę powinno spełniać CUS. Następnie do końca czerwca 2021 r. nastąpi przekształcenie MOPR w centrum. To oznacza, że od 1 lipca 2021 r. CUS zacznie oficjalnie swoją działalność.
Czy miasto dofinansuje powstanie CUS?
Zgodnie z zasadami konkursu nie był wymagany wkład własny samorządu, a uzyskana dotacja ma w pełni pokryć koszty związane z utworzeniem oraz funkcjonowaniem nowej instytucji. Dlatego zakładamy, że na tym etapie nie będzie trzeba angażować miejskich pieniędzy. Ta sytuacja się zmieni, gdy zakończy się okres realizacji projektu, czyli od października 2023 r. Wtedy będziemy bowiem zobowiązani do utrzymania przez co najmniej trzy lata działalności CUS i będziemy przeznaczać na ten cel własne środki.
