Subskrybuj nas na Youtube
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego ukarał mnie grzywną. W decyzji o jej nałożeniu jako przyczynę podał, że nie okazałem pracownikom inspektoratu do oględzin budynku piekarni, którą to inwestycję niedawno ukończyłem. Zarzucono mi nieprawidłowości w jej budowie. Prawo budowlane nic nie mówi o takich sankcjach.
Inspektorzy twierdzą, że chcieli ustalić wszystkie okoliczności sprawy – zgodnie z art. 7 i 77 k.p.a. Czy nadzór miał prawo do nałożenia kary?
Tak. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego miał podstawy prawne do ukarania przedsiębiorcy grzywną za nieokazanie budynku gospodarczego.
Zacznijmy od tego, że rzeczywiście prawo budowlane, które w art. 90–94 penalizuje różne czyny związane z naruszeniami regulacji tego aktu prawnego, nie zawiera przepisów dotyczących nakładania grzywny za nieokazanie nieruchomości do oględzin inspekcji nadzoru budowlanego. Zatem przyjrzeć się trzeba przepisom kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.).
Jak wynika z podanego zapytania, inspektor nadzoru argumentował konieczność dokonania oględzin potrzebą ustalenia okoliczności sprawy, co ma uzasadnienie w jego ocenie w art. 7 i art. 77 par. 1 k.p.a. Z tych zaś regulacji wynika, że w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Nadto organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Niewątpliwie są to fundamentalne zasady dla organów administracji publicznej, które muszą być zastosowane m.in. przez inspektora nadzoru budowlanego. Jak wynika z ww. przepisów mają one zapewnić kompleksowe zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego. Z tymi normami korelują pozostałe przepisy dotyczące dowodów w postępowaniu administracyjnym, czyli art. 78 – art. 88a k.p.a. W art. 85 k.p.a. wskazano, że organ administracji publicznej może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu do okazania przedmiotu oględzin.
Na szczególną zaś uwagę zasługuje art. 88 k.p.a. Tamże postanowiono o kluczowych kwestiach z punktu widzenia poruszonej problematyki. I tak w jego par. 1 określono, że kto, będąc obowiązany do osobistego stawienia się, mimo prawidłowego wezwania nie stawił się bez uzasadnionej przyczyny jako świadek lub biegły albo bezzasadnie odmówił złożenia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej czynności urzędowej, może być ukarany przez organ przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania – grzywną do 200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie.
Organ, który nałożył karę grzywny, może na wniosek ukaranego, złożony w ciągu siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia o ukaraniu, uznać za usprawiedliwioną nieobecność lub odmowę zeznania, wydania opinii albo okazania przedmiotu oględzin i zwolnić od kary grzywny. Na odmowę zwolnienia od kary służy zażalenie (art. 88 par. 2 k.p.a.).
Na kanwie ww. regulacji pomocne może być również stanowisko wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 18 czerwca 2018 r. (sygn. akt II SA/Lu 380/18), wydanym w zbliżonym stanie faktycznym. Tamże obie instancje nadzoru budowlanego uznały za zasadne grzywny nałożone na przedsiębiorcę za brak okazania do oględzin budynku służącego działalności gospodarczej. Sąd również podtrzymał te stanowiska. W uzasadnieniu zaś wskazał, że: „Grzywna przewidziana w art. 88 par. 1 k.p.a. stanowi środek przymusu, mający na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania dowodowego. (…) Do podmiotów, które mogą w tym trybie zostać ukarane karą grzywny, należą natomiast świadkowie, biegli, osoby trzecie, a także – wbrew twierdzeniu autora skargi – strony postępowania”. Co ważne, w stanie faktycznym tej sprawy sąd zaznaczył, że w sytuacji, gdy właściciel nie miał możliwości udziału w oględzinach budynku, to mógł posłużyć się inną osobą, w tym pełnomocnikiem.
Czytelnik ma dwie możliwości wyjścia z sytuacji. Może złożyć zażalenie do organu wyższej instancji, czyli wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, albo złożyć wniosek o zwolnienie od kary grzywny ze wskazaniem okoliczności usprawiedliwiających taki stan rzeczy.
Podstawa prawna
•art. 7, art. 77 par. 1, art. 88 ustawy z 14 czerwca – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096, ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1133)
