Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność jest odpłatne. Beneficjent może przez 20 lat uiszczać opłaty przekształceniowe lub zdecydować się na ich zapłacenie jednorazowo w łącznej wysokości. Żeby to jednak mógł zrobić, musi zgłosić organowi taki zamiar. Temu zagadnieniu poświęcimy uwagę na początku trzeciej części komentarza do ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Wskazujemy, jakie obowiązki będzie miał organ w związku z takim zgłoszeniem. Omawiamy także podmioty, które w ogóle nie muszą płacić za uwłaszczenie.
Przedstawiamy też kwestie bonifikat od opłaty przekształceniowej – jednorazowej i rocznej. W przypadku gruntów Skarbu Państwa ulgi dla tej pierwszej opłaty mają charakter obligatoryjny. Jednostkom samorządu terytorialnego ustawodawca dał możliwość (a nie obowiązek) ich uchwalenia. Bonifikaty określa rada czy sejmik w drodze uchwały. Ma ona charakter aktu prawa miejscowego. Rada lub sejmik w jej treści wyraża zgodę na udzielenie ulg. Te zaś przyznaje organ wykonawczy. Stosuje przy tym zasady określone przez organ stanowiący – intencją ustawodawcy było bowiem przyznanie radzie (sejmikowi) kompetencji do określenia w uchwale zasad udzielania bonifikat i wysokości stawek procentowych. Co więcej, są to obligatoryjne elementy, które muszą się znaleźć w tym akcie prawa miejscowego. Uchwały te w wielu jednostkach samorządu terytorialnego zostały już podjęte. W sytuacjach gdy doszło do nieprawidłowości, wojewodowie wydali nawet pierwsze rozstrzygnięcia nadzorcze. Głównym zarzutem podnoszonym w tych orzeczeniach jest nieokreślenie warunków udzielania bonifikat. Właśnie taka luka w akcie jest podstawą do stwierdzenia nieważności uchwały w całości, stanowi bowiem istotne naruszenie prawa. W dzisiejszej części – w tabeli –wskazujemy więc, jakie konieczne warunki zostały określone w uchwałach, które prawidłowo wypełniają delegację z art. 9 ust. 5 ustawy uwłaszczeniowej.
W komentarzu przedstawiamy też zasady waloryzacji opłaty przekształceniowej. Będzie ona dokonywana przy zastosowaniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez prezesa GUS. Zmiana tego wskaźnika może powodować podwyższenie bądź obniżenie wysokości opłaty.
Obowiązek wnoszenia opłaty przez 20 lat (licząc od dnia przekształcenia) obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, w stosunku do której istnieje roszczenie o opłatę. Dzieje się tak począwszy od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Ta zasada wynika z art. 11 ust. 1 ustawy uwłaszczeniowej. Omawiamy dziś, jak będzie ona realizowana. Tu najwięcej miejsca poświęcimy sytuacji, gdy nabywcą nieruchomości jest przedsiębiorca.
Na końcu zajmujemy się zasadami stosowania ulg w spłacie należności z tytułu uwłaszczenia w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa.